Ο ΚΟΣΜΟΣ ΥΠΟΦΕΡΕΙ ΚΑΙ ΠΕΙΝΑ

 Τον καιρό εκείνο τριγύριζαν στους δρόμους άνθρωποι που είχαν πολιτικές πεποιθήσεις και νόμιζαν ότι αγωνιζόταν για να αλλάξουν τον κόσμο. Είναι μια ασθένεια και αυτή που ακόμα δεν έχει εξαλειφθεί εντελώς, αν και τα περιστατικά έχουν μειωθεί τόσο που θα μπορούσαμε να πούμε πλέον ότι το είδος αυτών τον ανθρώπων δεν υπάρχει πια.

  Τον καιρό εκείνο όμως υπήρχαν τουλάχιστον στο μικρό χωριό μας. Εγώ και ο Γιάννης αποφασίσαμε να δράσουμε επαναστατικά. Αγόρασα δυο φιάλες σπρέι και βγήκαμε αργά την νύχτα στους έρημους δρόμους του χωριού για να αφήσουμε τα σημάδια μας. Ο Γιάννης αριστεριστής και ρομαντικός καθώς ήταν πριν ακόμα ξεκινήσουμε, μου είπε. «Ο κόσμος υποφέρει και πεινά και σεις τα ίδια παραμύθια». Εγώ από την πλευρά μου, βρισκόμουν σχεδόν στην αντίπερα όχθη των αναρχικών και μάλιστα χαρακτήριζα την δική μου θέση ως «ψυχεδελικό αναρχισμό». Τώρα θα μου πείτε τι σημαίνει αυτό; Πάντως το σύνθημα για την πείνα δεν με άγγιζε. Θεωρούσα ότι πρώτα απ’ όλα ο κόσμος, όπως κι εγώ προσωπικά έπρεπε να λύσουμε το σεξουαλικό μας πρόβλημα. Γι αυτό έγραψα στον πρώτο τοίχο, την περίφημη φράση του Τζίμη Πανούση, «γαμάτε γιατί χανόμαστε». Βέβαια, δεν είναι η επίλυση του δημογραφικού προβλήματος που έκανε το σύνθημα σημαντικό. Έβλεπα ότι είμαστε χωρισμένοι σε μοναχικές φωλιές, εχθροί αλλήλων, γεμάτοι προβλήματα και χωρίς αγάπη.

 Ο Γιάννης γέλασε, αλλά είπε ξανά. « Ο κόσμος υποφέρει και πεινά, κι εσείς τα ίδια παραμύθια». Για να πω την αλήθεια, στο χωριό που μεγάλωσα δεν είδα κανένα να υποφέρει, παρά μόνο εξαιτίας της  δικής του συμπεριφοράς. Ούτε είδα κανένα να πεινάει. Οι περισσότεροι όμως είχαν πρόβλημα συμπεριφοράς, απέναντι στα παιδιά τους, στους φίλους τους και ιδιαίτερα στις γυναίκες τους. Γι αυτό έγραψα ένα σύνθημα που υπάρχει ακόμα. «Ο χρυσός δεν μας φέρνει πιο κοντά». Σα να απάντησα, όπως τώρα καταλαβαίνω, στην επιμονή του Γιάννη για το σύνθημα του. Το χρήμα, ο χρυσός, η καλοπέραση, δεν θα μας φέρουν πιο κοντά. Αντίθετα, θα μας κάνουν περισσότερο ανταγωνιστικούς, θα μας δώσουν περισσότερες αιτίες για να μισούμε και να ζηλεύουμε ο ένας τον άλλο. Πρώτα έπρεπε να αναπτυχθούμε πνευματικά, να αγαπηθούμε και να μάθουμε ο ένας τον άλλον. Γι αυτό παρόλο που ο Γιάννης επέμενε, εγώ έγραψα ξανά Πανούση. «Αχ Ευρώπη, εσύ μας μάρανες». Το σύνθημα αυτό αχνοφαίνεται στον τοίχο του παλαιού πρατηρίου άρτου. Μια πικροδάφνη που το κάλυπτε, κόπηκε τον τελευταίο καιρό. Και τελικά η Ευρώπη ήρθε σε μας αλλά εμείς δεν γίναμε Ευρωπαίοι. Παραμείναμε ραγιάδες, υποδουλωμένοι στα χειρότερα ένστικτα της φυλής, όπως συμβαίνει σε κάθε ηττημένη χώρα.

 «Ο κόσμος υποφέρει και πεινά, κι εσείς τα ίδια παραμύθια», είπε ξανά ο Γιάννης. Δεν διαφωνώ. Κάπου σίγουρα υπάρχουν πολλοί που υποφέρουν από την βία και την πείνα. Όμως υποφέρουν γιατί εκείνοι που μας εξουσιάζουν δεν είναι ικανοί να κυβερνήσουν σωστά τους ανθρώπους. Γιατί τι είναι η εξουσία; Το τελευταίο σύνθημα που έγραψα πριν δώσω το σπρέι στον Γιάννη, έλεγε: «Στρατός, σχολεία, ψυχιατρεία, αυτή είναι η εξουσία.» Αυτή είναι η εξουσία. Κράτος. Βία. Αυτό είναι που ονομάζουν τάξη και ασφάλεια. Εκεί που δεν υπάρχει αγάπη και λογική, υπάρχει βία και μίσος. Οι δυνατοί επιβάλλονται στους αδύναμους, σύμφωνα με τον νόμο της ζούγκλας. Κι αν είχαμε ένα ανοικτό σύστημα, θα ίσχυαν τουλάχιστον οι νόμοι της ζούγκλας, όπου πραγματικά οι δυνατότεροι θα υπερίσχυαν. Αλλά στο κλειστό και σφραγισμένο σύστημα του ελληνικού κράτους, δεν υπερισχύουν ούτε οι δυνατότεροι μεταξύ των Ελλήνων. Δηλαδή δεν ισχύει ούτε ο πιο πρωτόγονος νόμος της φύσης, ώστε να μιλήσουμε για κάτι πιο εξελιγμένο. Υπάρχει η ανώτερη εξουσία ισχυρών δυνάμεων από το εξωτερικό, οι οποίοι επιβάλλουν με την βία τον κυβερνήτη που η ίδια αποφασίζουν, καταργώντας κάθε δίκαιο ή λαική ετυμηγορία. Μια τέτοια χώρα, όπου την κυβερνάει ένα άρχοντας που στηρίζεται σε εξωτερική δύναμη, ονομάζεται και είναι μπανανία. Το όνομα μπανανία προήλθε από τις αφρικανικές δικτατορίες που η οικονομία τους στηριζόταν στην παραγωγή μπανάνας και την εξουσία κατείχαν εκλεκτοί των Αμερικανών. Το χαρακτηριστικό κάθε μπανανίας είναι ότι έχει μια κυβέρνηση πανίσχυρη μέσα στη χώρα, ικανή να καταστείλει κάθε αντίδραση και να εξολοθρεύσει κάθε αντίπαλο, εφόσον την στηρίζει μια μεγάλη δύναμη. Αλλά αυτή η ίδια η κυβέρνηση είναι πάντα αντιλαϊκή γιατί δεν στηρίζεται στο λαό και δεν έχει καμία δύναμη στο εξωτερικό της χώρας. Είναι δηλαδή ένας  γίγαντας εντός των ορίων της μπανανίας, αλλά ένας νάνος στο εξωτερικό.

 Ο κόσμος υποφέρει και πεινά, κι εσείς τα ίδια παραμύθια, έγραψε ο Γιάννης στον τοίχο. Αυτή ήταν η επανάσταση του. Όταν το είδα το σύνθημα αυτό γραμμένο στον τοίχο, ένιωσα μια δικαίωση. Μπούρδες. Ο κόσμος υποφέρει και πεινά, επειδή δεν έχει την ελευθερία να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Ο κόσμος υποφέρει και πεινά επειδή παραμένει σε μια ημιάγρια πολιτισμική κατάσταση, ίσως χειρότερη από την εποχή του χαλκού, τότε που κυβερνούσαν οι αριστοκράτες, οι ήρωες, το θάρρος και η ψυχή. Τώρα ποιος μας κυβερνάει; Ποια είναι η ποιότητα του όντος που κυβερνά; Ποια είναι η ηθική του; Γιατί όπως λέει ο Ηράκλειτος, δαίμων είναι το ήθος του ανθρώπου. Ποιος δαίμονας λοιπόν μας κυβερνά;

 Ο κόσμος υποφέρει και πεινά, κι εσείς τα ίδια παραμύθια. Αυτό δεν το έγραψε ο Τζίμης. Καλό παιδί ο Τζίμης. Ίσως επισκέφθηκε το χωριό μου. Ισως να ήρθε με το θέατρο του Μάνου του Αγγελιδάκη. Μικρό παιδί τότε, δούλευε για τον περιφερόμενο κρητικό θίασο. Σίγουρα όμως άφησε ένα μέρος του πνεύματος του εδώ στον τόπο αυτόν, αν όχι ο ίδιος αυτοπροσώπως, τουλάχιστον μέσω του Μάνου. Γιατί να γράψω εγώ τότε τόσα συνθήματα με δικά του λόγια; Άκουγα τα τραγούδια του βέβαια αλλά δεν άκουγα μόνο Πανούση. Έγραψα όμως μόνο Πανούση.

 Ενας είναι λοιπόν ο Πανούσης και οι ψεύτικοι θεοί πολλοί.