Οι όμορφες και πλούσιες ελληνικές πολιτείες της ανατολής καταστράφηκαν από τους χριστιανούς αυτοκράτορες επειδή αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν τις βιβλιοθήκες και τα θέατρα και να μεταμορφωθούν σε υπάκουα κοπάδια προβάτων. Μία μία οι αρχαίες πολιτείες παραδόθηκαν στην φωτιά και στις λεηλασίες των βαρβάρων.
Καμία ιστορία όμως δεν είναι τόσο τραγική, όσο είναι η ιστορία της μεγάλης πόλης των Μακεδόνων, της Αντιόχειας των Σελευκιδών. Ο λαός της Αντιόχειας μαρτύρησε από την βία των χριστιανών και ιδιαίτερα από τον Μέγα Θεοδόσιο. Ο ναός του Απόλλωνα στην Δάφνη κάηκε και οι φανατικοί καλόγεροι τον ισοπέδωσαν. Μάλιστα σύμφωνα με τους χριστιανούς, ήταν ο θεός ο ίδιος που έβαλε φωτιά στο ελληνικό τέμενος. Μα ακόμα και τότε, είπε ο εθνικός Λιβάνιος, οι καλόγεροι γιατί πήγαν με φτυάρια και τσάπες για να κατεδαφίσουν με μανία το κτήριο;
Οι εορτές των Ελλήνων απαγορεύτηκαν και η Μακεδονική παράδοση καταδιώχθηκε. Τίποτα όμως δεν στοίχησε τόσο στην πόλη αυτή όσο η κατάργηση των Ολυμπιακών αγώνων. Μετά από την κατάργηση των Ολυμπιακών αγώνων από τον Ιουστίνο, η πόλη ισοπεδώθηκε από σεισμούς μέχρι που την κατέλαβαν οι Πέρσες και πήραν τους εναπομείναντες κατοίκους στον Τίγρι ποταμό. Ο ιστορικός Κωνσταντίνος Σάθας, από τον οποίο λαμβάνω αυτές τις πληροφορίες, τολμά να υποθέσει, πως ο Δίας, θέλησε να καταστρέψει την πόλη αυτή. Ας δούμε όμως πως έχουν τα πράγματα.
Οι αγώνες που γινότανε στην Ολυμπία προς τιμή του Διός κάθε τέσσερα χρόνια ήταν το σημαντικότερο πανελλήνιο γεγονός. Η πρώτη χρονιά της τέλεσης τους, το 776 π.Χ. χρησιμοποιήθηκε από τους έλληνες ιστορικούς ως σταθμός για την μέτρηση των χρόνων. Ο σημαντικός αυτός θεσμός για τους Έλληνες έφτασε σε μαρασμό την Ρωμαϊκή εποχή.
Ο Ιουδαίος ιστορικός Ιώσηπος υποστηρίζει ότι ο Μεγάλος Ηρώδης, ο βασιλιάς της Ιουδαίας που καταδίωξε τον Χριστό, έδωσε χρήματα για να στηρίξει τους αγώνες. Αναφέροντας τις δωρεές του Μεγάλου Ηρώδη προς τις ελληνικές πόλεις, ξεχωρίζει σε σημαντικότητα εκείνη προς τους Ηλείους. «Με όλα αυτά, θα έλεγε κανείς επωφελήθηκαν μόνο πόλεις. Αλλά οι δωρεές του προς τους Ηλείους δεν ήταν μόνο δώρο για όλη την Ελλάδα αλλά και για ολόκληρο τον κόσμο, μέχρι εκεί που φτάνει η φήμη των Ολυμπιακών αγώνων. Βλέποντας, λοιπόν, πως οι αγώνες παρήκμαζαν ελλείψει κονδυλίων και το μόνο απομεινάρι από την αρχαία Ελλάδα κινδύνευε να χαθεί, όχι μόνο αποδέχτηκε την θέση του προέδρου για τον εορτασμό της πενταετηρίδος, που συνέπεσε με την επίσκεψη του κατά το ταξίδι του για την Ρώμη, αλλά εξασφάλισε τα χρήματα για την διαιώνιση τους, ώστε να τιμούν πάντοτε την μνήμη του ως προέδρου».
Τα χρήματα του Ηρώδη δεν ήταν όμως αρκετά για να διατηρηθεί αυτή η μεγάλη γιορτή των Ελλήνων. Το 393 μ.Χ. ο Μέγας Θεοδόσιος εξέδωσε μεγάλες απαγορεύσεις εναντίον της θρησκείας των εθνικών. Είναι διαδεδομένη η άποψη ότι απαγόρευσε και τους Ολυμπιακούς αγώνες. Από ότι φαίνεται όμως απαγορεύτηκαν μονάχα οι θυσίες και το θρησκευτικό μέρος της εορτής. Άλλωστε οι αγώνες πρέπει να είχαν ήδη μεταφερθεί στην πόλη της Αντιόχειας.
Όπως παραδίδει ο ιστορικός Κωνσταντίνος Σάθας, τα Ολύμπια μεταφέρθηκαν στην πόλη της Αντιόχειας. Το γεγονός αυτό αναφέρουν ιστορικοί όπως ο Μαλάλας ο οποίος θεωρεί ότι οι αγώνες μεταφέρθηκαν επί Κλαυδίου, δηλαδή το 50 μ.Χ. και ο χρονογράφος Αντίοχος που θεωρεί ότι οι αγώνες μεταφέρθηκαν στην Αντιόχεια επί Κομόδου, δηλαδή το 218. Πάντως οι Αντιοχείς θεωρούσαν ότι είχαν αγοράσει τα δικαιώματα διεξαγωγής των αγώνων μέχρι το 578.
Από της βασιλείας όμως του Θεοδοσίου του Μικρού ιππόδρομιον και Ολύμπια συγχέονται ή δε σεμνή πανήγυρις μεταβάλλεται εις θηριώδες σφαγείον των Πρασίνων και Βενετων μέχρι του έτους 520, ότε ο Ιουστίνος δια παντός κατήργησεν αυτά.
Οι Ολυμπιακοί αγώνες της Αντιόχειας καταργήθηκαν το 520 μ. Χ. από τον Ιουστίνο. Αυτό ήταν το τέλος της μεγάλης εορτής του Διός. Αυτό όμως ήταν και το τέλος της Αντιόχειας, η οποία φιλοξένησε την ελληνική γιορτή. Μεταφράζω ακριβώς αυτά που γράφει ο ιστορικός Κωνσταντίνος Σάθας.
«Τι παράδοξη όμως σύμπτωση; Λες και η κατάργηση των Ολυμπιακών αγώνων ήταν η τελική υποχώρηση της αρχαίας θρησκείας μπροστά στη νέα θρησκεία, ο θεός που αναγκαζόταν να αποχωρήσει, εφόσον δεν έβρισκε πουθενά αλλού άσυλο, προτίμησε να μετατρέψει σε τάφο το τελευταίο του καταφύγιο. Ποτέ καμία πόλις δεν γκρεμίστηκε τόσο γρήγορα από το ψηλότερο σημείο της ευημερίας στην τελευταία βαθμίδα της χειρότερης συμφοράς. Λίγο μετά την έκδοση που κατάργησε τα Ολύμπια μια πυρκαγιά κατέκαψε το άλσος με τα κυπαρίσσια στην Δαφνη, όπου παλαιότερα βρισκόταν το ιερό του Απόλλωνα. (Το οποίο βέβαια είχαν ήδη γκρεμίσει οι χριστιανοί) Η καταστροφή εκείνη θεωρήθηκε προάγγελος της μεγάλης οργής του Διός. Πραγματικά την έκδοση του διατάγματος ακολούθησαν φοβεροί σεισμοί (526) στους οποίους βρήκαν τον θάνατο 300 χιλιάδες ψυχές, δηλαδή το μισό του πληθυσμού της ασιατικής μητρόπολης. Μάταια ο Ιουστίνος διέταξε πενθίμους δεήσεις υπέρ της πληγμένης από σεισμούς πόλεως, την οποία μάλιστα μετωνόμασε σε Θεούπολη. Οι σεισμοί συμπλήρωσαν την καταστροφή μέχρι που οι Πέρσες κυρίευσαν την ερειπωμένη πόλη και μετέφεραν όσους κατοίκους είχαν παραμείνει στον Τίγρη ποταμό όπου κι έχτισαν την Αντιόχεια του Χοσρόη όπως ονομάστηκε.»
Αυτοί λοιπόν, οι αγώνες της Αντιόχειας καταργήθηκαν. Οι Ολυμπιακοί απ΄ ότι φανερώνουν οι νέες έρευνες συνεχίστηκαν να πραγματοποιούνται στον ιερό τους τόπο στην Ολυμπία, μέχρι της ολοκληρωτικής εξοντώσεως των Ελλήνων της Πελοποννήσου από τους Βυζαντινούς.
Βασιλάκης Φ. Νεκτάριος
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ
Η ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ Η ΜΕΓΑΛΗ
H Αντιόχεια δημιουργήθηκε από τους απογόνους βασιλείς του Μεγάλου Αλεξάνδρου Σελευκίδες και συγκεκριμένα ιδρυτής ήταν ο στρατηγός Σέλευκος ο Νικάτωρ το 300 π.Χ. εις τιμή του πατέρα του Αντίοχου. Οι πρώτοι κάτοικοί της προέρχονται από την Αντιγόνεια που καταστράφηκε ( οι αρχαίοι ιστορικοί ομιλούν για 5000 Αθηναίους , Μακεδόνες , Κρήτες και Κύπριους). Το μουσείο της (βιβλιοθήκη ) είναι εφάμιλλο με εκείνο της Αλεξάνδρειας και το οποίο έκτισε ο Αντίοχος ο Φιλοπάτωρ στα τέλη του Β’ αιώνα π.Χ. μαζί με το ιερό των μουσών. Η πόλη απόκτησε μετά πληθυσμό 500.000 όπου και οι Ιουδαίοι έχουν ίσα δικαιώματα με τους Έλληνες. Από τον 3 π.Χ. αιώνα μέχρι τον ΣΤ’ μ.Χ. αιώνα η πόλη είναι όμοια με την Αλεξάνδρεια τόσο στις τέχνες και τα γράμματα , του λεπτού αλλά και του θορυβώδεις βίου. Κατά τους Αλεξανδρινούς χρόνους θα αποτελέσει σημείο της λάμψης του Ελληνιστικού πολιτισμού και συνέβαλε στην διάδοση του κοσμοπολίτικου πνεύματος, της κοινωνικής κομψότητας και ευμάρειας σε όλον τον κόσμο. Οι Εθνικοί την ονομάζουν «Αντιόχεια η μεγάλη» ενώ οι Χριστιανοί θεούπολη. Ο ίδιος ο Λιβάνιος (Εθνικός φιλόσοφος) διατυπώνει πλήθος εγκώμια για αυτήν. Μας λέει ότι αρχή του κατοικισμού της είναι ο Ζεύς ο Βοττιαίος που ιδρύθηκε από τον Αλέξανδρο και η ακρόπολη που έλαβε το όνομά της πατρίδας του και ονομάσθηκε Ημαθία Ο Μαρκελλήνιος λέει «πόλη γνωστή στην οικουμένη προς την οποία ουδεμία άλλη δύναται να συγκριθεί». Από άποψη μεγέθους έλεγαν ότι μόνο η Ρώμη την περνούσε σε μέγεθος.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΑΘΑΣ
Ο Κωνσταντίνος Σάθας (Αθήνα, 1842 – Παρίσι, 1914) ήταν από τους επιφανέστερους Έλληνες ιστορικούς της νεότερης Ελλάδας καθώς και από τους πρωτοπόρους των νεοελληνικών ερευνών. Επίσης συγκαταλέγεται στους θεμελιωτές των Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών στην Ελλάδα, μαζί με τον Αθανάσιο Παπαδόπουλο-Κεραμέα και τον Μανουήλ Γεδεών.[1]
Γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά καταγόταν από Γαλαξειδιώτικη οικογένεια αγωνιστών και γραμματοδιδασκάλων. Το 1860 τέλειωσε το γυμνάσιο Λαμίας και δύο χρόνια αργότερα εγγράφηκε στην Ιατρική σχολή Αθηνών. Γρήγορα όμως παράτησε τις σπουδές του για να ασχοληθεί με την ιστορία. Αφορμή στάθηκε η τυχαία ανεύρεση του «Χρονικού του Γαλαξειδίου», το οποίο ανακάλυψε σε μια κρύπτη στα ερείπια της μονής Σωτήρος. Ένα χρόνο αργότερα, το 1865, και ύστερα από σχολαστική επιμέλεια εξέδωσε το «Χρονικό του Γαλαξειδίου».[2] Σημαντικοί υποστηρικτές του έργου του ήταν ο Παύλος Λάμπρος, μεσαιωνολόγος και πατέρας του επίσης ιστορικούΣπυρίδωνα Λάμπρου, ο Κωνσταντίνος Λομβέρδος και ο Γεώργιος Αλ. Μαυροκορδάτος. Οι δύο τελευταίοι μάλιστα χρηματοδότησαν τις έρευνες του στα αρχεία της Κωνσταντινούπολης, της Βενετίας, της Φλωρεντίας κ.α. Μέχρι το 1895 καταφέρνει να εκδώσει πολυάριθμες μελέτες αλλά σταματάει ξαφνικά λόγω οικονομικών προβλημάτων. Το 1900 εγκαθίσταται στο Παρίσι, όπου και απεβίωσε το 1914, τυφλός και πάμφτωχος. Ήταν παντρεμένος με την Χαρίκλεια Μάγγου.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΑΘΑ
Και τοιαύτα μεν ήσαν τα Αντιοχικά Ολύμπια μέχρι της Ε’ εκατονταετηρίδος, καθαροί δηλονότι μουσικοί, ακροαματικοί και ιππικοί αγώνες των ευγενεστέρων νέων και νεανίδων, η ευγένεια των Ολυμπίων ανεγνωρίσθη και απ’ αυτού του ανιδρύσαντος αυτά αυτοκράτορα Ηλιογάβαλου, ως πειθόμεθα εκ του δόγματος του νομοδιδάσκαλου Ουλπιανού ρητώς διακρίνοντος τους εν Αντιοχεία αγώνας από της ητιμωμένης των θυμελικών σκηνής, και μεταγενέστερος δε του Ουλπιανού υπομνηματιστής ειδικώτερον επεξηγεί την μεταξύ θεατριστού και Ολυμπιακού διαφοράν.
Από της βασιλείας όμως του Θεοδοσίου του Μικρού ιππόδρομιον και Ολύμπια συγχέονται ή δε σεμνή πανήγυρις μεταβάλλεται εις θηριώδες σφαγείον των Πρασίνων και Βενετων μέχρι του έτους 520, ότε ο Ιουστίνος δια παντός κατήργησεν αυτά.
Παράδοξος σύμπτωσις ! ως εάν η κατάργησις των Ολυμπίων ην η τελική υποχώρησις της παλαιάς προς την νέαν θρησκείαν, ο προγεγραμμένος θεός μη ευρίσκων ουδαμού πλέον άσυλον επροτίμησε να μετασχηματίση εις τάφον το τελευταίον επί της γης ταύτης καταφύγιον αυτού. Ουδέποτε ουδεμία πόλις εκρημνίσθη εν τοσούτο βραχεί χρόνω από του κολοφώνος μοναδικής ευημερίας εις την τελευταία βαθμίδα της ελεεινοτέρας των συμφορών. Ολίγον προ της εκδόσεως του καταργούντος τα Ολύμπια διατάγματος μεγάλη λαίλαψ ανέσπασεν άρδην το εν Δάφνη ιερόν των κυπαρίσσων άλσος, η δε καταστροφή εκείνη εθεωρήθη ως προάγγελος της μεγάλης του Διός οργής, πραγματικώς δε την έκδοσιν του διατάγματος παρηκολούθησαν φοβερώτατοι σεισμοί, εις των οποίων (526) εθανάτωσε περί τας 300 χιλιάδας ψυχών, δηλαδή το ήμισυ του πληθυσμού της Ασιανής μητροπολεως. Μάτην ο Ιουστίνος διέταξε πενθίμους δεήσεις υπέρ της σειομένης πόλεως την οποία μετωνόμασεν Θεούπολιν, οι σεισμοί συνεπλήρωσαν την καταστροφή, επί τέλους δε οι Πέρσαι κυριεύσαντες την κατηρειπωμένην πόλιν απήγαγον αιχμαλώτους τους εναπομείναντας κατοίκους και συνώκησαν αυτούς παρά τον Τίγριν εν πόλει Αντιοχεία του Χοσρόου ονομασθείση(540).
ΒΑΣΙΛΑΚΗΣ Φ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου