Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΟΣ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ

  Ο εσωτερισμός είναι η θρησκεία της καρδιάς. Αυτό που χαρακτηρίζει εκείνους που έχουν ασχοληθεί με τον εσωτερικό δρόμο είναι η ανεξαρτησία που νιώθουν απέναντι στις θρησκείες και τους θεούς που οι άλλοι άνθρωποι λατρεύουν. Οι Σούφι παράδειγμα δεν κάνουν καμία διάκριση ανάμεσα σε μουσουλμάνους, ινδουϊστές ή χριστιανούς. Οι μυστικιστικές ομάδες της Ευρώπης αν και έχουν στο κέντρο της λατρείας τους τον Χριστό δεν μπορούν ωστόσο να θεωρηθούν με την αυστηρή έννοια χριστιανικές.

 Αυτό που πρώτα χρειάζεται ο αναζητητής του δρόμου της καρδιάς είναι την εσωτερική καθοδήγηση. Κανένας δάσκαλος και καμία θρησκεία δεν μπορεί να σε οδηγήσει στην καρδιά σου. Μπορεί μονάχα να σε βοηθήσει να βρεθείς σε μια τέτοια ψυχική και νοητική κατάσταση ώστε να αποκτήσεις την εσωτερική καθοδήγηση. Ο δάσκαλος πρέπει να γεννηθεί μέσα σου ως ένας πνευματικός οδηγός με τον οποίο μονάχα εσύ θα έχεις επικοινωνία.

 Αυτό που ονομάζουμε εσωτερική καθοδήγηση είναι η ανάπτυξη μιας δυνατότητας, μιας  ιδιαίτερης αίσθησης που μας ενώνει με τον εσωτερικό μας εαυτό. Ακόμα και η πιο μεγάλη μύηση δεν είναι παρά ένα ξεκίνημα. Initiation  όπως λέμε στα αγγλικά. Ο δρόμος είναι μοναχικός. Στο κέντρο κάθε θρησκείας βρίσκεται αυτή η αλήθεια. Η ελληνική θρησκεία με τους μύθους και τους θεούς της είχε τα μυστήρια και τους σοφούς της. Οι Ινδουιστές έχουν τον δικό τους εσωτερικό δρόμο που εκφράζεται κυρίως με την διδασκαλία του Κρίσνα αλλά και του Τάντρα. Το Ισλάμ είχε την τύχη να γίνει το σπίτι των μεγάλων μυστικιστών της ανατολής, των Σούφι. Οι χριστιανοί στην Ορθοδοξία έχουν το κίνημα των ησυχαστών και στη δύση εκείνους που δημιούργησαν τους ροδόσταυρους και άλλα τεκτονικά τάγματα. Ο Βουδισμός και το Ζεν είναι δρόμοι που χαρίζουν την εσωτερική φώτιση σε όποιον αναζητά την αλήθεια της καρδιάς του.

 Όλοι αυτοί οι εσωτεριστές πιστεύουν ότι η βασιλεία του Θεού βρίσκεται μέσα μας. (Λκ. Ιζ 21) Πιστεύουν πως ο θεός της καρδιάς μας είναι ο μεγαλύτερος των όλων θεών. (Α Ιωάνν. Γ 20) Όλοι οι άνθρωποι ανεξαρτήτως χρώματος ή έθνους έχουν μέσα στην καρδιά τους την παρουσία του θεϊκού πνεύματος. Για όλους τους ανθρώπους η αναζήτηση της καρδιάς είναι η ίδια όσο κι αν διαφέρει εξωτερικά ο δρόμος. Γι αυτό είναι αστείο οι θρησκείες να ισχυρίζονται ότι κατέχουν αλήθειες και ακολουθούν δόγματα ορθά, γιατί κάθε άνθρωπος έχει μέσα του την αλήθεια ή οποία είναι βίωμα και δεν προσφέρεται με λέξεις και εικόνες.

 Στην Μπαγκαβαντ Γκιτά ο Κρίσνα λέει στον βασιλιά Αρτζούνα ότι αυτός είναι η Υπέρτατη Ψυχή που κατοικεί στις καρδιές όλων των ανθρώπων.

 «Εγώ σαν Υπέρτατη Ψυχή βρίσκομαι στην καρδιά όλων και μόλις ο άνθρωπος επιθυμήσει να λατρέψει ένα θεό (ντέβα) του ενισχύω την πίστη του κι έτσι του επιτρέπω να αφιερωθεί στον θεό που αυτός έχει διαλέξει.

Όποιος αφιερώνεται στους θεούς φθάνει στους πλανήτες τους, αλλά οι λάτρες Μου, φθάνουν σίγουρα στο δικό Μου πλανήτη τον Υπέρτατο.» ΜΠΑΓΚΑΒΑΝΤ-ΓΚΙΤΑ ετσι όπως είναι 7.21-22

 Όλοι οι θεοί είναι μορφές του ενός θεού που κατοικεί στην καρδιά μας. Όλοι οι θεοί εφόσον τους λατρέψουμε σωστά, χωρίς πάθος και με σκοπό το κέρδος θα μας οδηγήσουν στον Μεγάλο Θεό της καρδιάς μας.   Ο Κρίσνα διδάσκει τον διαλογισμό στον Αρτζούνα  λέγοντας πως πρέπει να κάθεται σε ένα ήσυχο μέρος, να διατηρεί το νου του προσηλωμένο στην καρδιά και να ψάλλει την ιερή λέξη ομ.

«Το γιόγκα συνίσταται στο να αποσπασθεί κανείς από κάθε ενέργεια των αισθήσεων. Κλείνοντας τις πόρτες των αισθήσεων, διατηρώντας τον νου προσηλωμένο στην καρδιά και συγκεντρώνοντας την ζωτική πνοή στην κορυφή του κεφαλιού, μπορεί κανείς να εξασκήσει το γιόγκα.» Μ.Γ. 8.11-12

 Η απόσπαση από τις επιθυμίες και τους θορύβους της εξωτερικής ζωής είναι το πρώτο βήμα κι ακολουθεί η συγκέντρωση της προσοχής μας στην αναπνοή. Η τέχνη της σωστής αναπνοής είναι σημαντική γιατί η ανάσα θεωρείται κυρίως καρδιακή λειτουργία.

 Ο Χαρις Γιοχάρι στο βιβλίο του για τα Τσάκρα γράφει για την καρδιά τα εξής:

«Ο αέρας είναι η ζωτική δύναμη (πράνα). Βοηθάει στην λειτουργία των πνευμόνων και της καρδιάς, κυκλοφορώντας φρέσκο οξυγόνο και ζωτική ενέργεια.

  Στο κέντρο υπάρχει μια καρδιά που αντιπροσωπεύει την πνευματική ή αιθερική καρδιά. Ακηλίδωτη και ανέγγιχτη από τις υλικές ακαθαρσίες είναι η έδρα του Εαυτού στη συνείδηση της εγρήγορσης και της ονειρικής κατάστασης. Ο διαλογισμός πάνω σε αυτήν την καρδιά περιγράφεται σε πολλές πνευματικές παραδόσεις, επειδή υποτίθεται είναι ο ναός του Θεού.

Το τσάκρα της καρδιάς είναι σεβαστό σε πολλές πνευματικές παραδόσεις ως κέντρο αφοσίωσης και μεταμορφωσης. αρμονικά.

Η πνευματική καρδιά του ατόμου ενεργοποιείται από τον διαλογισμό πάνω στον Θεό ( με οποιαδήποτε μορφή αρέσει στο άτομο) ως φως θρονιασμένο στην πνευματική καρδιά στο κέντρο του οκταπέταλου λωτού. Αυτό το λαμπερό φως το διαλογιζόμαστε σαν τον αληθινό Εαυτό.»

 Την μέθοδο αυτή βέβαια δεν την αγνοούν οι Ορθόδοξοι μοναχοί. Στην φιλοκαλία των ιερών νηπτικών υπάρχει πλήθος αναφορών.  Μια συγκέντρωση αυτών των αναφορών και μια καλή παρουσίαση κανουν τα κείμενα των ΚΑΛΛΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΩΝ

«Μέθοδος φυσική σχετικά με την εσωτερική καρδιά και την εισπνοή από την μύτη, την είσοδο και την έξοδο της ανάσας και της προσευχής, δηλαδή το Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον με.

Γνώρισε αδελφέ ότι η πνοή την οποία αναπνέομεν, ο αέρας αυτός είναι, τον οποίο αναπνέομαι όχι για κάτι άλλο αλλά για την καρδιά, εφόσον αυτή είναι η αιτία της ζωής και της θερμότητας του σώματος. Εκπνέει η καρδιά για να βγάλει έξω την ζέστη και να δημιουργήσει την κατάλληλη θερμοκρασία. Αίτιος αυτής της διαδικασίας είναι ο πνεύμωνας, ο οποίος δημιουργήθηκε αραιός από τον Δημιουργό ώστε χωρίς κόπο να εισάγει και να εξάγει το περιεχόμενο του.

Εσύ λοιπόν αφού καθίσεις στο κελί σου και συγκεντρώσεις τον νου σου, εισήγαγε αυτόν, τον νου σου δηλαδή, από την διοδο της μύτης, από όπου (ο αέρας) το πνεύμα εισέρχεται στην καρδιά και ώθησαι αυτόν και ανάγκασε τον να εισχωρήσει μαζί με τον εισπνεόμενο αέρα μέσα στην καρδιά.

Συνήθισε αδελφέ το νου σου, να μη βγαίνει γρήγορα από την καρδιά, γιατί σίγουρα την αρχή δύσκολα θα μπορεί να παραμείνει, λόγω της εσωτερικής κλειστότητα και στεναχωρίας αλλά γνώριζε ότι η βασιλεία των ουρανών είναι μέσα μας.»

Η ησυχαστική παράδοση έρχεται κατευθείαν από την Ορφική θεολογία και την Πυθαγόρια φιλοσοφία.  Ο φιλόσοφος Παρμενίδης ήταν ως γνωστόν μαθητής του Ξενοφάνη, αλλά ο Αμεινίας ήταν εκείνος που τον οδήγησε στην ησυχία, όπως αναφέρεται ακριβώς. Γι αυτό ο Παρμενίδης έχτισε ένα ηρώο στον πνευματικό του πατέρα. «Και όταν ο Αμεινίας πέθανε, του έχτισε ένα ηρώο (ναό ήρωα), καθώς ο ίδιος ανήκε σε διακεκριμένη και πλούσια οικογένεια. Και δεν ήταν μέσω του Ξενοφάνη αλλά μέσω του Αμεινία που οδηγήθηκε στην ησυχία.»  Στα μυστικά μέρη της αρχαίας ελληνικής σοφίας. Σ. 152

“(…) υπήρχαν οι πρώτοι χριστιανοί που μιλούσαν για τα ¨βάθη¨ του θείου. Τους περισσότερους απ΄αυτούς τους έκαναν να σωπάσουν. Και υπήρχαν Εβραίοι μύστες που μιλούσαν για την ¨κάθοδο¨ στο θεϊκό: τους φίμωσαν κι αυτούς. Είναι πολύ πιο απλό να κρατάς το θεϊκό κάπου ψηλά, σε ασφαλή απόσταση.” Στα μυστικά μέρη της αρχαίας ελληνικής σοφίας. Peter Kingsley  Σ. 71

 Από τους Πυθαγόριους και τους Εβραίους μυστικιστές κατάγονται και οι χριστιανοί και τα κείμενα που μέχρι σήμερα διαβάζουμε. Σ’ αυτά δίνονται οδηγίες στους μοναχούς να κάθονται σε μια ήσυχη και σκοτεινή γωνία του δωματίου τους, γιατί ακόμα και το φως δεν βοηθάει στην απόσπαση από όλες τις εξωτερικές αισθήσεις, ώστε να συγκεντρωθούν στην αναπνοή και να κατεβάσουν τον νου τους μέσα στην καρδιά. Η μέθοδος της αναπνοής συνοδεύεται με την συνεχή επίκληση του ονόματος του Κυρίου Ιησού Χριστού. Οι Ινδοί δεν κάνουν κάτι διαφορετικό όταν διαλογίζονται και προσεύχονται λέγοντας τις δικές τους ευχές, τα μάντρας.  

 Για τους χριστιανούς μυστικιστές ο Χριστός είναι ο Απόλυτος Θεός, η Υπέρτατη Ψυχή, είναι ο κάτοικος της καρδιάς τους. Όπως ο Κρίσνα, ο γιος της Δεβάκι, είναι πανταχού παρών, ζωντανός εδώ και τώρα, κυρίαρχος του σύμπαντος κόσμου. Ο Χριστός των μυστικιστών είναι όλες οι θρησκείες και όλοι οι θεοί, είναι αυτό που Υπάρχει παντού.  Γι αυτόν τον Χριστό της καρδιάς, που δεν τον διαχωρίζεις από τον Κρίσνα ή τον Ορφέα, δεν σκοτώνεις ανθρώπους ούτε αλαζονεύεσαι πως είσαι ο μοναδικός αληθινός πιστός, ούτε διαπληκτίζεσαι με τους συνανθρώπους σου.

 «Μια άλλη συνήθεια ο εραστής του Θεού μοιράζεται με τον ανθρώπινο εραστή. Αυτή είναι η τάση να μη μιλά σε κανένα για την αγάπη του, να μην μπορεί να μιλήσει γι’ αυτήν. Δεν υπάρχουν λόγια να το εκφράσει και, έτσι κι αλλιώς, αισθάνεται ότι δεν θέλει να το πει σε κανέναν.  Ο αληθινός εραστής του θεού κρατάει την αγάπη του κρυμμένη σιωπηλά μέσα στην καρδιά του, σαν ένα σπόρο φυτεμένο στο χώμα.» Ο Δρόμος της φώτισης και η εσωτερική ζωή. Ιναγιάτ Χαν

Υ.Γ. Οι περισσότεροι πιστοί των διαφόρων θρησκειών θεωρούν πως έχουν το αλάθητο και είναι οι μόνοι που γνωρίζουν τον αληθινό θεό. Αυτή είναι μια παιδαριώδη άποψη και δεν αρμόζει σε ανθρώπους που διαθέτουν την ελάχιστη κατανόηση της ανθρώπινης πραγματικότητας.  Τα ιερατεία προωθούν τέτοιες απόψεις για να διαφυλάξουν την εξουσία που έχουν πάνω στις μάζες, ώστε να παραμείνουν ποιμένες στα κοπάδια των πιστών τους. Φυσικά τα κοπάδια τα αρμέγουμε για γάλα, τα κουρεύουμε  για μαλλί και τα σφάζουμε ενίοτε. 

 Γράφοντας αυτό το κείμενο για τον διαλογισμό και την ώθηση του νου μέσα στην καρδιά με την αναπνοή δεν θέλω απλά να δείξω μια ομοιότητα που έχουν οι θρησκείες μεταξύ τους, αλλά μια ομοιότητα που έχουν οι άνθρωποι μεταξύ τους. Οι θρησκείες φροντίζουν να τονίσουν τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των ανθρώπων ώστε να μη χάσουν τα πρόβατα τους. Γι αυτό και οι θρησκείες είναι πάντα ενάντια σε όποιον θρησκευτικό συγκρητισμό. Ωστόσο είναι διαφορετικό γεγονός ο θρησκευτικός συγκρητισμός που φέρνει κοντά τις θρησκείες, όπως έγινε στον ελληνιστικό κόσμο και στην σύγχρονη εποχή υπό την επιρροή των τεκτονικών συστημάτων από τον μυστικισμό που ανακαλύπτει την βαθύτερη ομοιότητα μέσα στην ανθρώπινη καρδιά. Ο συγκρητισμός είναι μια προσπάθεια εξωτερικά να δημιουργηθεί μια θρησκεία που ανέχεται τις διαφορές ώστε να υπάρξει η τόσο πολύτιμη ειρήνη. Άλλωστε ο ίδιος ο χριστιανισμός είναι αποτέλεσμα μιας συνδιαλλαγής, μετά από πολλές συνάξεις, ψηφίσθηκαν τα άρθρα της πίστεως και τα υπέγραψε ο αυτοκράτορας. Η πολύτιμη ειρήνη της χριστιανικής αυτοκρατορίας είχε διασφαλισθεί.

 Οι θρησκείες που αρχικά σε βοηθούν να ξεκινήσεις, αν δεν ξεπεραστούν, αν δεν κατανοηθούν δηλαδή με ένα διαφορετικό τρόπο, γίνονται το μεγαλύτερο εμπόδιο για την πνευματική σου πρόοδο. Αν δεν αφήσεις πίσω σου την γνώση, τα ονόματα και τα συναισθήματα της μέχρι τότε θρησκευτικής μόρφωσης σου, δεν θα πλησιάσεις ποτέ την καρδιά σου. Για να προχωρήσεις πρέπει να εγκαταλείψεις. Ο εσωτερικός δρόμος δεν έχει καμία σχέση με θρησκείες, με πολιτικές και με συμφέροντα κάθε είδους.

Βασιλάκης Φ. Νεκτάριος

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ

Εισερχόμενος δια του νοός εις την καρδίαν, πρώτον εις αυτήν την σαρκίνην καρδίαν, αρχίζει να διεισδύη εις εκείνα τα βάθη της, όπου δεν είναι πλέον σαρξ. Ευρίσκει την «βαθείαν» καρδίαν, την πνευματικήν, την μεταφυσικήν, και εντός της βλέπει, ότι η ύπαρξις όλης της ανθρωπότητας δεν είναι δι ΄ αυτόν ξένο τι αλλότριον, αλλ’ είναι αχωρίστως συνδεδεμένη μετά της προσωπικής του υπάρξεως.

Αρχιμ. Σωφρονίου: Γέρων Σιλουανός, εκδ. «Ορθ. Κυψέλη» σελ. 47-48



Ο κριτής υπάρχει στην καρδιά του ανθρώπου. Από την καρδιά του ανθρώπου οι άγγελοι διαβάζουν εκείνο που πρέπει να σημειώσουν σαν καλές και κακές πράξεις του.

Αφού ο άνθρωπος κρίνεται από τον Θεό μέσα στην καρδιά του, σε τι χρησιμεύει η εξωτερική καταγραφή των πράξεων μας από τους αγγέλους.

Μα όλα αυτά συμβαίνουν στο πεδίο της καρδιάς μας ! Ο Θεός, ο αγγελικός κόσμος, το σύμπαν, όλα υπάρχουν μέσα στην καρδιά. Έχουμε συνηθίσει να τα τοποθετούμε απ΄ έξω, αλλά βρίσκονται όλα στην καρδιά μας. Δεν βρίσκονται καθόλου απ΄ έξω.

ΙΝΑΓΙΑΤ ΧΑΝ
ΨΥΧΗ
ΣΕΛ 51

ΜΠΑΓΚΑΒΑΝΤ-ΓΚΙΤΑ

Μετάφραση Ζωγραφάκη

Οι άνθρωποι έχουν παραστρατήσει από μύριες εξωτερικές επιθυμίες που τους αφαιρούν τη δράση της εσωτερικής γνώσης, καταφεύγουν σε άλλες θεότητες και εγκαθιστούν ετούτον ή εκείνον τον νόμον, που ανταποκρίνεται στην ανάγκη της φύσεως τους.

Όποιον θεό θελήσει κάποιος να λατρέψει γεμάτος πίστη, κάνω εγώ ώστε η πίστη του να είναι ακλόνητη. Γεμάτος από μια τέτοια πίστη για την θρησκεία του, καταφέρνει ότι επιθυμεί, αλλά εγώ είμαι εκείνος που του δίνει αυτούς τους καρπούς.

Αυτοί όμως οι καρποί είναι προσωρινοί και τους αναζητούν όσοι έχουν λίγο μυαλό και οι ανώριμοι. Στους θεούς πηγαίνουν όσοι λατρεύουν τους θεούς, όμως οι δικοί μου λάτρεις έρχονται σε μένα.

ΚΑΛΛΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΩΝ

Μέθοδος φυσική περί της ένδον καρδίας δι’ εισπνοής ρινός εισοδοεξόδου και της μετ’ αυτής ενεργουμένης παρ’ ημων προσευχής ήτις εστί, το Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού ελέησον με, συντείνει δε πως η τοιαύτη μέθοδος και προς την της διάνοιας επισυναγωγήν.

Ιθ’  Οίδας αδελφέ, ότι η πνοή, ην αναπνέομεν, ο αήρ ούτος εστίν, εμπνέομεν δε αυτόν, ου δι’ έτερον τι, αλλ’ ή διά την καρδίαν, αύτη γαρ εστίν η της ζωής παραίτιος και της θέρμης τω σώματι, επισπάται τοινυν η καρδία το πνεύμα, ίνα το μεταυτης θερμόν έξωθεν δια της εκπνοής διωθήσει, εαυτή δε ευκρασία παρέξη.  Παραίτιος δε της τοιαύτης οικονομίας ή μάλλον υπουργός, ο πνεύμων εστίν, ος αραιός υπο του Δημιουργού κτισθείς αλύπως εισάγει καιεξάγει το περιέχον.

Συ ουν καθίσας εν κελλίον ησύχω και συναγαγών σου τον νουν, εισάγαγε αυτόν, τον νουν δηλαδη, εις την ρινός οδόν, ένθα το πνευμα εις την καρδίαν εισέρχεται, και ώθησαι αυτόν και παραβίασαι συγκατελθείν μεττά του εισπνεομένου πνεύματος εις την καρδίαν.

Τοίνυν, αδελφέ συνείθισον τον νουν μη ταχέως εκείθεν εξέρχεσθαι, πανυ γαρ εν ταις αρχαις καταρραθυμεί, εκ της των ενδον συγκλείσεως και στενώσεως… η γαρ βασιλεία των ουρανων εντος ημων εστιν !»

Περί της δι εισπνοής ρινός φυσικής μεθόδου και της συν αυτή του Κυρίου Ιησού χριστού επικλήσεως.

Κ’ Ότι κατερχόμενος ο νους, ου πρότερον τούτου απέρχεται, πριν αν πάντα λογισμόν παραιτησηται και ενιαίος και γυμνός γένηται, ουδεμιάς ετέρας μνήμης περιδεδραγμένος ή της του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού επικλήσεως.

Ετι περι της δι εισπνοής ρινός μετά προσοχής ένδον καρδίας μνήμης του Ιησού.

Κβ. Γραφει δε και ο της Κλίμακος Ιησου μνήμη κολληθήτω τη πνοή σου και τότε γνώση ησυχίας ωφέλειαν.

Κγ.

Περί του δι΄εισπνοής ρινός και ένδον καρδίας, εν τε τω Κυρίω ημών Κυρίω Ιησού Χριστώ τω Υιώ του θεού, πρόσεστι δε και  τουτο, το εν ησυχω και αει μεν, μάλιστα δε κατά τον αποτεταγμένον καιρόν της προσευχής, ναι μην και εν αφεγγεί γωνία καθήσθαι τον νοερώς εν καρδία νήφειν επιμελούμενον.

Εν ησύχω και σκοτεινώ δωματίω, αύτη δε του μερισμού και του όσον εκ της οράσεως και βλέψεως ποικίλεσθαι παυεται, και ούτω γουν και ο νους εκών άκων από μέρους γαληνιαν και προς εαυτόν είωθε συνάγεσθαι, ως φησίν ο Μέγας Βασίλειος νους μη σκεδαννυμενος επί τα έξω, μηδέ υπό των αισθητηρίων επί τον κόσμον διαχεόμενος επάνεισι προς εαυτόν.

   Συνεργεί δε πως και η εν καρδία εισπνοης ρινός φυσική μέθοδος και η εν ησυχω και αφεγγω χώρω καθέδρα, και τα παρόμοια.

Κε Δύοντος του ηλίου, τον υπεράγαθον και παντοδύναμον Κύριον Ιησουν Χριστόν επικαλεσάμενος εις επικουρίαν, κάθισον επί σκιμποδος, εν κελλίω ησύχω και αφεγγεί και συναγαγών τον νουν εκ της εξωθεν συνήθους περιφοράς και περιπλανήσεως, και ένδον καρδίας ωθήσας ηρέμα, δι εισπνοής ρινός, κράτησον ευχήν, ήγουν το Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον με… καθως φησιν και ο άγιος Ησύχιος, εισπνοή σης ρινός, νηψιν ενωσον και Ιησού όνομα.

 Βασιλάκης Φ. Νεκτάριος