ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ

Η Νέα Ρώμη δεν ήταν εχθρός των χριστιανών. Οι χριστιανοί δεν καταδιωκόταν πλέον από την Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Μετά τον Μεγάλο Κωνσταντίνο η αυτοκρατορική εκκλησία έγινε ο διώκτης των άλλων θρησκειών και όλων των χριστιανών που δεν συμφωνούσαν με το δόγμα του αυτοκράτορα. Αυτό ήταν το τέλος της ανεξιθρησκίας και το τέλος του αρχαίου κόσμου.

 Στα κείμενα μου εδώ στον Αναποδάρη εχω αναφέρει ότι οι Έλληνες φιλόσοφοι ήταν εκείνοι που μεταρρύθμισαν την ελληνική θρησκεία και δίδαξαν την κατάργηση των θυσιών. Η θρησκευτική μεταρρύθμιση έγινε από τους φιλοσόφους και από όσους συμμετείχαν σε αυτό το κίνημα, όπως οι θεραπευτές της Αιγύπτου, οι γυμνοσοφιστές των Ινδιών, οι Εσσαίοι ή Ναζιραίοι της Ιουδαίας. Πουθενά δεν θα βρεις μια διδασκαλία εναντίον των θυσιών στο ευαγγέλιο και στα σημερινά χριστιανικά κείμενα. Αναφορά σε αυτό το θέμα έκανα γράφοντας για τον φιλόσοφο άγιο, τον Μέγα Αντώνιο.   ΜΕΓΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ - Ο ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ ΑΓΙΟΣ

 Ο Ένας θεός των φιλοσόφων «χριστιανών» ήταν ανώνυμος και αγέννητος και σύμφωνα με την φιλοσοφία ήταν απλά το απόλυτο ΕΝΑ ή το απόλυτο ΑΓΑΘΟ.  Σκοπεύω να αναφερθώ στους εθνικούς χριστιανούς και στον Ελληνα συμπολίτη του αποστόλου Παύλου, τον Απολλώνιο τον Τυανέα, ο οποίος δίδαξε την αποχή από τις θυσίες. Η συγκριτική θρησκεία των φιλοσόφων ήταν η θρησκεία των αυτοκρατόρων μέχρι την εμφάνιση του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Σε αυτό το κείμενο όμως δεν θα αναφερθώ σε αυτή την θρησκεία των φιλοσόφων ή των Εθνικών χριστιανών αλλά μονάχα στους μάρτυρες των Ελλήνων χριστιανών.

 Ο σημερινός χριστιανισμός δεν έχει καμία σχέση με τους χριστιανούς των πρώτων αιώνων, με εκείνους που έχυσαν το αίμα τους κάτω από τα σπαθιά των Ρωμαίων. Οι χριστιανοί που κατασπαράχθηκαν από τα λιοντάρια  μέσα στις ρωμαϊκές αρένες δεν γνώριζαν το σύμβολο της πίστεως, ούτε διάβαζαν τα ίδια ευαγγέλια. Γνωρίζουμε βέβαια ελάχιστα για αυτούς τους χριστιανούς όπως ακριβώς γνωρίζουμε ελάχιστα και για τον Χριστό. Κάποιοι φρόντισαν να σβήσουν την αρχή της ιστορίας του χριστιανισμού, θάβοντας στο σκοτάδι ακόμα και την βιογραφία του λεγόμενου μονογενή Υιού του Θεού.

 Τον τρίτο αιώνα καθορίστηκαν ποια θα είναι τα κανονικά κείμενα των ευαγγελίων, ποιο θα είναι το δόγμα και ποια θα είναι η ιστορία της χριστιανικής εκκλησίας. Η σημερινή εκκλησιαστική ιστορία δημιουργήθηκε κατόπιν αυτοκρατορικής ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ. Η χριστιανική ιστορία είναι δημιούργημα του επισκόπου Καισαρείας Ευσέβιου. Οι χριστιανοί θεολόγοι ακολουθούν τον μοναδικό εκκλησιαστικό ιστορικό Ευσέβιο, τον υποτακτικό του Μεγάλου Κωνσταντίνου και κανένα άλλο.

 Παρ’ όλες τις διαφορές που έχουν σήμερα μεταξύ τους οι χριστιανικές εκκλησίες, είναι όλες προϊόντα της αυτοκρατορικής αυλής του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Το παραμυθάκι για το σημάδι που είδε στον ουρανό ο Μέγας Κωνσταντίνος, το «εν τούτω νίκα» το έχει γράψει ο Ευσέβιος. Η μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου ανακάλυψε στην Ιερουσαλήμ τον τάφο του Χριστού, τον ξύλινο σταυρό και τα καρφιά. Με αυτόν τον τρόπο στήθηκε η νέα αυτοκρατορική θρησκεία.

Ο Φλάβιος Βαλέριος Κωνσταντίνους με την μητέρα του Ελένη. Ο Κωνσταντίνους είδε ένα όραμα, πράγμα όχι ασυνήθιστο για χριστιανούς, ένα σταυρό στον ουρανό, που έγραφε εν τούτω νίκα. Αυτό αναφέρει στην βιογραφία του ο επίσκοπος Καισαρείας Ευσέβιος. Η μητέρα του Κωνσταντίνους σε μεγάλη αρχαολογική ανασκαφή στην Ιερουσαλήμ ανακάλυψε τον τάφο του Χριστού, τον ξύλινο σταυρό και τα καρφιά ακόμα !!! Ο χριστιανός Αθηναγόρας κατηγορούσε τους Κρητικούς ότι έδειχναν τον τάφο του Δία. Τώρα οι χριστιανοί απέκτησαν τον δικό τους κενό τάφο. 

 Η επικράτηση της λεγόμενης μεγάλης εκκλησίας δημιούργησε μια ρωμαϊκή θρησκεία η οποία δεν ήταν καταδιωκόμενη αλλά ο διώκτης των άλλων θρησκειών και ο διώκτης των πρώτων εθνικών χριστιανών.  Αρκετοί  Έλληνες δέχθηκαν τον Χριστό όπως δέχθηκαν κι άλλους θεόσταλτους άνδρες οι οποίοι δίδαξαν τη νέα φιλοσοφική θρησκεία. Αυτοί οι αρχαίοι χριστιανοί μαρτύρησαν κάτω από το σπαθί των Ρωμαίων κι έχυσαν το αίμα τους για ένα καλύτερο κόσμο. Όμως οι νεότεροι ανθέλληνες χριστιανοί που επικράτησαν τους θεώρησαν αιρετικούς και έσβησαν τα ονόματα τους από την ιστορία επειδή ήταν Έλληνες.

Πολλά ονόματα Αγίων του χριστιανισμού αντλούνται από ένα πλήθος αρχαίων θεοτήτων, όπως ο Άγιος Δημήτριος (Δήμητρα),  ο Άγιος Αντώνιος (Άδωνις), ο Άγιος Ισίδωρος (Ίσιδα), ο Άγιος Σεραπίων (Σέραπις), ο Αμμώνιος ο φιλόσοφος (Άμμων), ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης (Διόνυσος), ο Άγιος Μερκούριος (Μέρκουρι).

 Όλοι οι Ελληνικοί θεοί και οι ήρωες έχουν τα αντίστοιχα τους σε μάρτυρες του Χριστού όπως δείχνει στην μελέτη της «τα αρχαία ονόματα στον Χριστιανισμό» η καθηγήτρια κυρία Ροδοπούλου. Η κ. Ροδοπούλου βρήκε στα συναξάρια της Ορθόδοξης εκκλησίας όλα τα αρχαία ονόματα των Ελλήνων, τα οποία η εκκλησία με διατάγματα απαγόρευσε να δίνονται κατά την βάπτιση στα παιδιά των Ελλήνων. Παρόλο που τα ονόματα αυτά ήταν αγιασμένα από το αίμα των ομωνύμων μαρτύρων γράφει η κυρία Ροδοπούλου, η εκκλησία τα απέκρυπτε και δεν τα γιόρταζε μόνο και μόνο επειδή ήταν πολύ ελληνικά. Σε τέτοιο βαθμό έχει φτάσει ο ανθελληνισμός της Ελληνικής Ορθόδοξης εκκλησίας.

 Η ύπαρξη των ελληνικών ονομάτων Δίας, Απόλλων, Ερμής, σημαίνει ότι οι αρχαίοι αυτοί Χριστιανοί δεν θεωρούσαν απαραίτητο να αλλάξουν τα ονόματα τους σε βιβλικά και απ΄ ότι φαίνεται δεν τους ενοχλούσαν τα ονόματα των εθνικών θεών. Μάλιστα ήταν συνειδητή, σκόπιμη και νεωτερίζουσα η επιλογή των θεϊκών ονομάτων γιατί ετούτα δεν τα χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι αυτούσια αλλά μόνο ως συνθετικά. Κανείς αρχαίος Έλληνας δεν θα τολμούσε να ονομασθεί Δίας, Απόλλωνας, Ήφαιστος ή Ερμής. Θα ονομαζόταν βέβαια Διογένης ή Απολλώνιος ή Ηφαιστίωνας ή Ερμότιμος. Μόνο τα ονόματα ηρώων χρησιμοποιούνταν αυτούσια, όπως Ιάσων, Οδυσσέας, Αχιλλέας.

 Οι Εθνικοί χριστιανοί δέχτηκαν ένα ανώνυμο θεό και πολλούς θεούς οι οποίοι ήταν όπως οι άγγελοι και οι αρχάγγελοι της Ιουδαϊκής παράδοσης. Οι Εθνικοί χριστιανοί λάτρευαν Όσιους φιλοσόφους, Εθνικούς Ηρωες και πολλούς θεούς. Λάτρευαν τις εικόνες των φιλοσόφων και των μαθηματικών, πράγμα που εκνεύριζε όλους τους Πατέρες της εκκλησίας. Κατηγορούνται ακόμη Εθνικοί χριστιανοί πως έκαμαν θέατρο την εκκλησία. Ο Διόνυσος απέκτησε νέο, μακρυμάλλη και οινοπότη, σύντροφο. Ολοι τραγουδούσαν στις Αγάπες την ζωή του Κυρίου, χωρίς να λείπουν βέβαια τα κατάλληλα θεατρικά.  Οι αιρετικοί Αρειανοί χρησιμοποιούσαν ένα θεατρικό κείμενο, την ονομαζόμενη Θάλεια, και η λειτουργία τους ήταν θέατρο συνοδευόμενο με μουσική. 

 Τα αρχαία μαρτυρολόγια ήταν γραμμένα σε στίχους όπως όλα τα αρχαία ελληνικά θρησκευτικά κείμενα. Ετούτα όμως θεωρήθηκαν αιρετικά και «ο 63ος κανών της εν Τρούλλω συνόδου διατάσει την πυρπόλησιν των διαφθαρμένων τούτων μαρτυρολογίων, το (691 μ.Χ.)», γράφει ο κ. Σάθας στην εισαγωγή στο Κρητικό θέατρο. (σελ. ρκη)

 «Τα ψεύτικα μαρτυρολόγια που κατασκευάστηκαν από τους εχθρούς της αλήθειας για να ατιμάσουν τους μάρτυρες του Χριστού και να οδηγήσουν στην απιστία όσους τα ακούνε, προστάζομε να μην τα δημοσιεύουν στην εκκλησία αλλά να τα παραδώσουν στην φωτιά κι εκείνους που τα παραδέχονται ή τα προσέχουν σαν αληθινά να τους αναθεματίζομε.»

 Επεξηγώντας αυτό τον κανόνα η απόφαση της συνόδου του Βαλσαμώνα λέει: «Δεν ξέφυγε από τους αγίους πατέρες ότι πολλοί από τους άπιστους και τους μισόχριστους, δεν παραδέχονται τους άθλους των μαρτύρων και των ομολογητών αλλά υποκρινόμενοι ότι είναι αυτοί οι χριστιανοί που τα είχαν παραλάβει, κατασκεύασαν κάποια ψεύτικα και αλλόκοτα που ταιριάζουν στην κακία τους, ότι τάχα αυτά είπαν ή έκαναν οι μάρτυρες… εξαιτίας της εργασίας του Συμεώνα του Μεταφραστή αυτά τα μαρτυρολόγια καλωπίστηκαν σε ύμνο του θεού και δόξα αιώνια των αγίων μαρτύρων.»

Και επειδή τα αρχαία (στιχηρά, με ομοιοκαταληξία και ρυθμό) αυτά μαρτυρολόγια ρίχτηκαν στην πυρά,  δεν εχουμε κανένα στιχηρό βίο αγίου εφόσον κατά την περίοδο των Μακεδόνων βασιλέων όλη η αγιογραφία ξαναγράφτηκε από τον Συμέων τον Λογοθέτη, ο οποίος και ονομάστηκε και Μεταφραστής, αναφέρει ο Κ. Σάθας.

Ο Συμεών ο Μεταφραστής δεν μετέφραζε από ξένες γλώσσες, από τα βαρβαρικά στα ελληνικά παράδειγμα. Ανέλαβε να μεταφράσει τα μαρτυρολόγια όπως θεωρούσε ότι ήταν χριστιανικότερα γιατί τα αρχαία κείμενα ανέφεραν γεγονότα για τους μάρτυρες που ήταν ακατανόητα σύμφωνα με την δική τους χριστιανική θρησκεία.

 Ο Συμεών ανέλαβε να μεταφράσει προς το χριστιανικότερο όλα τα αρχαία μαρτυρολόγια. Οπότε τα μαρτυρολόγια των Ελλήνων τα οποία ανακαλύπτει η κυρία Ροδοπούλου στο Άγιον Όρος, μπορεί να αναφέρονται σε Έλληνες Χριστιανούς αλλά είναι σίγουρα παραποιημένα από τους νεώτερους ανθέλληνες χριστιανούς. Αυτή η μετάφραση προς το ανθελληνικό όλων των βίων των αγίων έγινε παντού. Ως παράδειγμα αναφέρω την ιστορία της Αγίας Παρασκευής της Καλλικράτειας. «Ο αγιότατος Πατριάρχης ο Νικόλας ο Μουζάλων, βρήκε καταγεγραμμένο την βιογραφία της αγίας Παρασκευής, την οποία τιμούσαν σε ένα χωριό, ιδιωτικά και ανάξια σε σχέση με την αγγελική διαγωγή της αγίας, και διέταξε να παραδοθεί στη φωτιά το κείμενο αυτό. Πρόσταξε το διάκονο του, τον Βασιλικό να συγγράψει τον νέο θεάρεστο βίο.»

Ιδού αμετάφραστο το απόσπασμα από τον Κωνσταντίνο Σάθα.  «Ο αγιότατος δε πατριάρχης εκείνος Νικόλαος ο Μουζάλων ευρών συγγραφέντα τον βίον της αγίας Παρασκευής της εν τω χωρίω τη Καλλικρατεία τιμωμένης παρά τινος χωρίτου ιδιωτικώς και αναξίως τη αγγελική διαγωγή της αγίας ώρισε πυρί παραδοθήναι, και επέτρεψε τω διακόνω εκείνων Βασιλικώ συγγράψασθαι τον ταύτης, θεάρεστον βίον.”

 Κατά τον ίδιο τρόπο βέβαια έχει γραφτεί νέος θεάρεστος βίος για τον Χριστό και για όλους χριστιανούς, οι οποίοι απαγορευόταν να είναι Έλληνες. Σήμερα υπάρχουν υπόνοιες για πολλούς αγίους, των οποίων οι βιογραφίες είναι ψεύτικες και φανταστικές. Κανείς δεν γνωρίζει την πραγματική ιστορία του σαυροκτόνου Αγίου Γεωργίου. Κανείς δεν ξέρει την αληθινή ζωή της Αγίας Αικατερίνης. Στην Μικρά Ασία βρέθηκε μαρμάρινη πλάκα από παλιά εκκλησία που έγραφε, Αγία Αικατερίνη Υπατία. Αυτό το αναφέρει στο βιβλίο της για την Υπατία η Dzielska Maria.

 Ο καθηγητής Κ. Σαθας στην “εισαγωγή στο κρητικό θέατρο”, αναφέρει για τους Έλληνες χριστιανούς δικηγόρους της ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας πως ενώ ομολογούσαν ότι ήταν χριστιανοί δεν ανέφεραν το όνομα των χριστιανών στις ομιλίες τους. «Οι σοφιστές αυτοί ενώ είναι χριστιανοί στην επιφάνεια και με κάποιο χριστιανικό ζήλο ερμηνεύουν την Παλαιά Διαθήκη, ούτε στο ελάχιστο στις ομιλίες τους φανερώνουν το μίσος τους εναντίον της επίσημης θρησκείας, γιατί δεν αναφέρουν καθόλου το χριστιανικό όνομα. (Ο Σάθας θεωρει ότι αυτοι οι Ελληνες χριστιανοι μισουν την επίσημη εκκλησία)  Εκείνος όμως που θα διαβάσει τις ομιλίες του Προκοπίου και του Χορικίου αμφιβάλλει αν αυτοί οι άνθρωποι ήταν χριστιανοί, αλλά μάλλον πιστεύει ότι ακούει ενθουσιώδεις λάτρεις των Ολυμπίων θεών και των ελληνικών ηρώων, από  άλλα δεδομένα πληροφορούμαστε ότι οι χριστιανοί αυτοί δικηγόροι όχι μόνο προστάτευαν το θέατρο, αλλά ότι στην θεατρική σκηνή εξεφώνουν τους πανηγυρικούς λόγους και το ποιο παράδοξο ότι αυτοί που δίδασκαν τους νόμους φορούσαν θεατρικές στολές. Το τελευταίο αυτό έθιμο, να φοράνε θεατρικές στολές διατηρήθηκε μέχρι τον έβδομο αιώνα (691 μ. Χ.) όταν απαγορεύτηκε ρητά και αναθεματίστηκε από την σύνοδο της Τρούλλω.

 Οι αρχαίοι χριστιανοί των πρώτων αιώνων ήταν μια ξεκάθαρα ελληνική οργάνωση και όλα τα κείμενα και οι επιστολές γραφόταν στα ελληνικά. Από την ανατολή μέχρι την δύση οι χριστιανικές εκκλησίες δεν ήταν τίποτα άλλο παρά ελληνικές κοινότητες μέσα σε μια ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία ήταν αντίπαλος τους και η Ρώμη ήταν ο μεγάλος εχθρός. Αυτός ο ελληνικός χριστιανισμός ήταν καταδιωκόμενος από τους Ρωμαίους και οι χριστιανοί αυτοί ήταν μάρτυρες που πέθαναν για να επικρατήσει η φιλοσοφική ζωή, για μια θρησκεία που δεν θα στηριζόταν στις αιματηρές θυσίες και την προσκύνηση των αγαλμάτων.

 Οι χριστιανοί θεολόγοι μας λένε για το διάταγμα περί ανεξιθρησκίας που ψήφισε ο Μεγάλος Κωνσταντίνος το 312 μ.Χ. Δεν μας λένε όμως ότι αυτό το διάταγμα το ακύρωσαν οι ίδιοι οι Χριστιανοί για να καταδιώξουν με μίσος όλες τις άλλες θρησκείες και ακόμα όλους τους χριστιανούς που δεν συμφωνούσαν με το δόγμα του αυτοκράτορα και φυσικά να ρίξουν στην φωτιά κάθε διαφορετική ιστορική καταγραφή. 

 

 Η επικράτηση της λεγόμενης μεγάλης εκκλησίας τον τρίτο αιώνα δημιούργησε μια ρωμαϊκή ανθελληνική εκκλησία η οποία δεν ήταν καταδιωκόμενη αλλά ο διώκτης των άλλων θρησκειών και ο διώκτης των πρώτων εθνικών χριστιανών. Πριν τον τρίτο αιώνα είχαμε λοιπόν τις εκκλησίες του Χριστού με τα λάθη τους και τις ατέλειες τους. Μετά τον Μεγάλο Κωνσταντίνο δεν έχουμε τις εκκλησίες του Χριστού αλλά την εκκλησία του αυτοκράτορα. Οι πρώτες χριστιανικές εκκλησίες καταδιωκόταν από την εξουσία. Η επόμενη χριστιανική εκκλησία ήταν η εξουσία που καταδίωξε τους υπόλοιπους. Αυτό είναι ένα δεδομένο που δεν το λαμβάνουν υπόψιν τους ούτε οι Ελληνες εθνικοί, ούτε οι Ορθόδοξοι χριστιανοί όταν συζητούν για την σχέση ελληνισμού και χριστιανισμού.

Βασιλάκης Φ. Νεκτάριος

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ

ΣΑΘΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

“Τα ψευδώς υπό των της αληθείας εχθρών συμπλασθέντα μαρτυρολόγια, ως αν τους Χριστού μάρτυρας ατιμάζειεν και προς απιστίαν ενάγοιεν τους ακούοντας, μή επ΄εκκλησίαις δημοσιεύεσθαι προστάσομεν, αλλά ταύτα πυρί παραδίδεσθαι, τους δε ταύτα παραδεχομένους, ή ως αληθέσι τούτοις προσέχοντας αναθεματίζομεν”.

 Επεξηγώντας αυτόν τον κανόνα ο Βαλσαμών λέει: “Ουκ έλαθε τους αγίους πατέρας ότι πολλοί των απίστων και των μισοχρίστων, μή παραδεχόμενοι τους των αγίων μαρτύρων και ομολογητών άθλους, ή και κατακαμώμενοι των ταύτα δεξαμένων χριστιανών συνεπλάσατο τινά ψευδή και αλλόκοτα και άξια της αυτών κακίας, ως δήθεν παρά των μαρτύρων λαληθέντα ή πραχθέντα, …χάρις τοίνυν τω μακαρίτη Μεταφραστή τω τα μαρτυρικά υπέρ της αληθείας σκάμματα πολλοίς πόνοις και ιδρώσι κατακαλλύναντι εις ύμνον θεού και δόξαν αιωνίζουσαν των αγίων μαρτύρων».

 «Και ο μεν τελευταίος ούτος λόγος (δηλαδή η ρίψη των μαρτυρολογίων στην πυρά) αρκούντος εξηγεί την εντελή σχεδόν έλλειψιν στιχηρών βίων, ορθοδόξων και μη αγίων, ως και τη επί των Μακεδόνων βασιλέων αναθεώρησιν και μετάπλασιν απάσης σχεδόν της αγιογραφίας υπό Συμεών Λογοθέτου του δια τούτο επονομασθέντος Μεταφραστού».

“Οι σοφισταί ούτοι, καίτοι χριστιανοί την επιφάνειαν και μετά τινός χριστιανικού ζήλου ερμηνεύοντες την Παλαιάν Διαθήκην, ουχ ήττον εν ταις δημηγορίαις αυτών επιδεικνύουσι το κατά της επισήμου θρησκείας μίσος, διότι ούτε καν αναφέρωσι ποτέ το χριστιανικόν όνομα, ο αναγιγνώσκων τας δημηγορίας του Προκοπίου και του Χορικίου αμφιβάλλει άν οι άνθρωποι εκείνοι ήσαν χριστιανοί, μάλλον δε πιστεύει ότι ακούει ενθουσιώδεις λάτρεις των Ολυμπίων θεών και των ελληνικών ηρώων, εξ άλλων δε διδομένων πληροφορούμεθα ότι οι χριστιανοί ούτοι δικηγόροι ου μόνο εκθύμως επροστάτευαν το θέατρο, αλλ΄ ότι εν αυτή τη σκηνή εξεφώνουν τους πανηγυρικούς λόγους, και το παραδοξότερον ότι οι διδάσκοντες τους νόμους εφόρουν θεατρικάς στολάς, το τελευταίον τούτο έθιμον διατηρηθέν μέχρι τέλους εβδόμης εκατονταετηρίδος (691 μ.Χ.) ρητώς απηγορεύθη και αναθεματίσθη υπό της εν Τρούλλω συνόδου.

Βασιλάκης Φ. Νεκτάριος

ΟΙ ΕΡΙΔΕΣ ΕΛΛΗΝΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ

Ο λαός προσκυνά. Στην εικόνα ο Βασίλειος ο Βουλγαροκτόνος ! Ο Χριστός και οι αγγέλοι δεν είναι άλλοι από το Ορθόδοξο ιερατείο που στηρίζει τους αυτοκράτορες για να υποτάξουν τον λαό. Η συμμαχία αυτοκρατόρων και ιερατείου δημιούργησε την αυτοκρατορία. Όταν οι βασιλείς άρχισαν να ελληνίζουν το ιερατείο προτίμησε τους Οθωμανούς για να μην χάσει την εξουσία του πάνω στους υποδουλωμένους Έλληνες. 

 Η ελληνική φιλοσοφία και ιδιαίτερα ο νεοπλατωνισμός υπήρξε η βάση της χριστιανικής θεολογίας. Ο χριστιανισμός γεννήθηκε μέσα στον ελληνορωμαϊκό κόσμο. Η ελληνική γλώσσα και η ελληνική παιδεία ήταν αναπόσπαστα μέρη του χριστιανισμού. Με την πάροδο όμως των αιώνων και την σφοδρή σύγκρουση του ελληνισμού με την ανερχόμενη αυτοκρατορική θρησκεία, εκείνοι που μισούσαν κάθε τι ελληνικό κυριάρχησαν, ιδιαίτερα στην ανατολή.

 Ο ισλαμισμός υποδέχτηκε τους εξόριστους έλληνες φιλοσόφους και ο αραβικός κόσμος αντικατέστησε σταδιακά τον ελληνιστικό κόσμο της ανατολής. «Πράγματι μετά το πραξικόπημα του Ιουστινιανού να κλείσει την Πλατωνική ακαδημία των Αθηνων το 529, τα εργα του Πλωτίνου, του Πορφυρίου και του Πρόκλου περιήλθαν στα χέρια των μουσουλμάνων από τους ελληνιστές φιλοσόφους που βρίσκονταν στις αυλές των Περσων. Βασικά ο νεοπλατωνισμός ήταν ευπρόσδεκτος στους ισλαμιστές γιατί είχε θρησκευτική φιλοσοφική τάση.  Βέβαια για τους μουσουλμάνους ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης και ο Πλωτίνος είναι μέρος της ισλαμικής παράδοσης, όπως ο Αβραάμ ένας προφήτης του ισλάμ. Από την άλλη οι μουσουλμάνοι φιλόσοφοι θεολόγοι χρησιμοποίησαν ορθώς τον νεοπλατωνισμός στις θρησκευτικές αναζητήσεις τους.»

  Μεθόδιος Φούγιας Το ελληνικό υπόβαθρο του Ισλαμισμού Εκδόσεις Νέα Σύνορα - Λιβανή

Ο μουσουλμάνος φιλόσοφος Αβερόης. Το ισλάμ θεωρεί την ελληνική φιλοσοφία μέρος της παράδοσης του και οι μεγάλοι μουσουλμάνοι φιλόσοφοι θεωρούσαν ως δασκάλους τους τον Αριστοτέλη και τον Πλάτωνα. 

Για τους μουσουλμάνους λοιπόν οι έλληνες φιλόσοφοι είναι μέρος της ισλαμικής παράδοσης. Αυτό όμως δεν ισχύει για τους ορθόδοξους οι οποίοι μισούν την ελληνική φιλοσοφία. Από τους μουσουλμάνους της Ισπανίας αλλά και από Έλληνες του Βυζαντίου οι δυτικοί θα παραλάβουν με την σειρά τους την περιφρονημένη ελληνική γνώση κι ένας νέος αναγεννημένος κόσμος θα δημιουργηθεί μέσα από τα σκοτάδια του μεσαίωνα. Η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους θα αποτελέσει την αρχή του νέου ελληνικού κόσμου. Οι ελληνόφωνοι κάτοικοι της ανατολής είχαν χάσει το εθνικό τους όνομα και ονομαζόταν ρωμαίοι ή ρωμιοί. Η αιτιολογία για την λήθη του ελληνικού ονόματος είναι πως αυτό σημαίνει τον ειδωλολάτρη.

 «Και αυτό το όνομα αρχίζουν να του το συνειδητοποιούν όχι μόνο η παράδοση και οι αναμνήσεις από την κλασική αρχαιότητα, αλλά και η ολοένα πιο έντονη απασχόληση των λογίων με την αρχαία ελληνική παιδεία. Και τότε ακριβώς το 1204, έρχεται το δυνατό τράνταγμα που ξυπνά την κοιμισμένη εθνική συνείδηση των κατοίκων, η κατάλυση της βυζαντινής αυτοκρατορίας από τους Φράγκους. Τα θεμέλια της είχαν υποσκάψει οι βαρείς φόροι, οι καταπιέσεις των φορολογικών οργάνων σε βάρος κυρίως των αδυνάτων και  οι απαλλαγές αντίθετα των μονών και των δυνατών μεγαλογαιοκτημόνων.»

 «Ακομα και τα μοναστήρια ευρύνουν τα κτήματα τους με παραχωρήσεις γαιών από τους βασιλείς ή με αγορές ή και με αφιερώσεις ιδιωτών. Τα μοναστήρια απασχολούν χέρια χρήσιμα για την άμυνα της χώρας και για την αξιοποίηση του τόπου.

Μέσα σε αυτή την χαώδη κατάσταση ξέσπασαν οι λεγόμενες ησυχαστικές έριδες, εμφύλιοι πόλεμοι και θρησκευτικοκοινωνικές ταραχές που τάραξαν τον χριστιανικό κόσμο της ανατολής, από τα 1339 ως τα τέλη του 14^ου αιώνα. Οι ιδέες που τις προκαλούν είναι μυστικιστικές, εξυμνούν το αυστηρό ασκητικό πνεύμα και δεν δέχονται ότι οι μεγάλοι φιλόσοφοι της αρχαιότητας Πλάτων και Αριστοτέλης είναι δυνατόν να ερμηνεύσουν πειστικά το φαινόμενο της δημιουργίας του κόσμου. Επικεφαλής της κινήσεως αυτής είναι ο αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης Γρηγόριος ο Παλαμάς και αντίπαλος του ο ελληνικής καταγωγής Ιταλός μοναχός Βαρλαάμ από τη Σεμινάρα της Καλαβρίας. Αυτός καθώς είναι διαποτισμένος με τις ιδέες της Δυτικής Αναγέννησης, ενσαρκώνει τον νέο τύπο λογίου που μορφωνεται μέσα στη Δύση, τον τύπο που γεμάτο ορμή και πεποίθηση στις δικές του πνευματικές δυνάμεις ζητα να λύσει τα μεγάλα προβλήμα του ανθρώπου με τη βοήθεια της φιλοφοσίας. Οι λόγιοι αυτοί, που αισθάνονται τους εαυτούς των να έλκονται ορμητικά προς τον αρχαίο ελληνικό κόσμο και εμπνέονται από ένα πνεύμα πατριωτικής υπερηφάνειας για τη μεγάλη πνευματική (ελληνική) κληρονομιά, που αποβλέπουν  προς την ένωση των δύο εκκλησιών, είναι οι ενωτικοί.

Ο ελληνιστής Πλήθων ο Γεμιστός προώθησε μια θρησκευτική μεταρρύθμιση πριν την άλωση. Μισήθηκε από τους ανθενωτικούς και τα βιβλία του ρίχτηκαν στην πυρά.

 Μια ομάδα νέων ρεαλιστών, φωτισμένων και μαχητικών, προοδευτικών όπως θα λέγαμε σήμερα, νέων που περιστοιχίζουν τον Μανουήλ Β’ με επικεφαλής τον λόγιο Δημήτριο Κυδώνη και αργότερα τον νεοπλατωνικό φιλόσοφο Γεώργιο Γεμιστό ή Πλήθωνα, προσπαθεί να αναταράξει τα βαλτωμένα νερά του Βυζαντίου με τολμηρές προτάσεις για την αναθεώρηση της θρησκευτικής του πολιτικής απέναντι στον πάπα με όπλο την ένωση των εκκλησιών, και να συγκρατησει το κράτος προς το κατηφορο του. Οι μεταρυθμιστικές προτάσεις συναντούν σφοδρές αντιδράσεις από τους ηγέτες της ορθοδοξίας με αποτέλεσμα να διαταραχθεί ακόμα περισσότερο η ενότητα των Ελλήνων και να χωριστει ο λαός στους λεγόμενους ενωτικούς και ανθενωτικούς.»

Νέα ελληνική ιστορία. Απόστολος Βακαλόπουλος

Εκδόσεις Βανιας Θεσσαλονική 1990

 Οι αρχαίοι χριστιανοί δεν ήταν εχθρικοί προς την φιλοσοφία. Θέλω να το επισημάνω εδώ πως η αληθινή χριστιανική παράδοση είναι φιλοσοφική και οι Έλληνες φιλόσοφοι είναι περισσότερο χριστιανοί από τους φανατικούς καλόγερους που ενδιαφέρονται μονάχα για την εκκλησιαστικη αφορόληγητη περιουσία. Αυτό που συμβαίνει σήμερα, συνέβαινε και πριν την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως. Οι καλόγεροι φώναζαν ότι βαλεται η παράδοση, ότι κινδυνεύει η ορθοδοξία αλλά τα αφορολόγητα κτηματα τους είχαν στερήσει από τον λαό την ευημερία του. Εχθροί τους ήταν όλοι, οι καθολικοί αιρετικοί και οι ελληνιστές.

 Μετά την διάλυση της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας δημιουργήθηκαν ελεύθερα ελληνικά βασίλεια όπως ήταν του Μυστρά με τους Παλαιολόγους και της Νικαίας. Τότε για πρώτη φορά άρχισαν να χρησιμοποιούν τους όρους Βασιλείς των Ελλήνων. Στην Νίκαια γράφει ο Κ. Σάθας, στην εισαγωγή στην Μεσαιωνική βιβλιοθήκη, ο ανεπτυγμένος ελληνισμός φάνηκε κάποια στιγμή να απειλεί ακόμα και αυτό το χριστιανικό καθεστώς, ένα γεγονός το οποίο δικαιολογεί το μίσος της εκκλησίας προς τους Έλληνες, η οποία από την πείρα της γνώριζε ότι οι θρησκείες μόνο στο σκοτάδι γεννιούνται και θριαμβεύουν και ότι αμείλικτος εχθρός τους είναι τα γράμματα δηλαδή το ελληνικό πνεύμα.

Ο πιο διάσημος μαθητής του Πλήθωνα, ο Βησσαρίων, δέκα χρόνια πριν την Άλωση έγραφε στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, τότε Δεσπότη Πελοποννήσου: «Απόδωσε στο λαό την ελευθερία του και τα όπλα του. Κοίταξε να του αναπτερώσεις το φρόνημά του, είναι γενναίος, δεν του λείπει μήτε η ευγένεια της ψυχής, μήτε η σωματική ρώμη. Ότι τον έκανε να ξεπέσει, ότι τον κρατά έτσι αφοπλισμένο κι αγύμναστο είναι η απηνής φορολογία, η ωμότητα των εισπρακτόρων και η κρατήσασα του γένους μαλακία τε και βλακεία…»

 Από την Νίκαια έρχεται ο ενωτικός υπερασπιστής της ελληνικής φιλοσοφίας Βησαρίων.  Ο αρχιεπισκοπος Νικαίας Βησαρίων μαθητής του Πλήθωνα του Γεμιστού, υπέγραψε την ενωση των εκκλησιων το 1439 κι αργότερα δεχτηκε τη θεση του καρδινάλιου κι εγκαταστάθηκε στη Ρώμη. Ο Βησαρίων γράφει στον αυτοκράτορα Μανουήλ Β’ για να τον ενημερώσει πως οι δυτικοί δεν είναι αγράμματοι και αιρετικοί όπως ισχυρίζονται οι μοναχοί και οι φανατικοί ορθόδοξοι ανθενωτικοί. «Οπως μόνος από τα θηρία διαφέρει ο άνθρωπος έτσι και στους ανθρώπους  διαφέρει ο Έλληνας, και από αυτους τους Έλληνες καταγεται το δικό μας γένος, από τους οποίους  κάθε τέχνη και επιστήμη βλάστησε και άνθισε, θειότατε δέσποτα και δεν πρέπει να ανεχθείς τέτοιο παραλογισμό να νομίζονται από κάποιους ότι είναι αμόρφωτοι και αμαθείς.  Από αυτούς τους Έλληνες οι δυτικοί παρέλαβαν την γνώση κι εμείς λαμβάνοντας από αυτούς δεν θα πάρουμε κάτι ξένο αλλά εκείνο που οφείλουν να μας παραδώσουν.» 

 Αυτή είναι  η αγάπη που νιώθει για τους Έλληνες ένας χριστιανός επίσκοπος ενωτικός. Ο Γρηγόριος ο Παλαμάς όμως και οι όμοιοι τους περιφρονούν κάθε τι ελληνικό και δεν επιθυμούν να λάβουν τίποτα από ειδωλολάτρες. Προτιμούν με κάθε τρόπο να κρατήσουν την εξουσία που έχουν απέναντι στο ρωμιό, τον οποίο τον θέλουν ρωμιό και όχι έλληνα.

 Τις έριδες ενωτικών και ανθενωτικών στις παραμονές της πολιορκίας της Κωνσταντινουπόλης περιγράφει ο Δούκας, τον οποίο κατονομάζει φανατικό ενωτικό ο Βακαλόπουλος. Ο Δούκας απαριθμεί χαρακτηριστικά επεισόδια του πάθους των αντιπάλων και κατηγορεί κυρίως τον μοναχό Γεννάδιο, ο οποίος καθοδηγεί τις μάζες των ορθοδόξων.

Ο Μωάμεθ ο πορθητής παραδίδει την εξουσία των Ρωμιών στον Γεννάδιο. Ο εκκλησιαστικός μηχανισμός, ο οποίος εκτιμάται ότι είχε έρθει σε συνεννόηση με τους Οθωμανούς μέσω των ελληνόφωνων συμβούλων του σουλτάνου ήδη πριν από την άλωση της Πόλης, παρέσυρε και το λαό σε εχθρική αναμέτρηση με όποιον προσπαθούσε να υλοποιήσει την επανένωση των Εκκλησιών, την οποία επανένωση είχε συνυπογράψει ο βασιλιάς Ιωάννης Παλαιολόγος με τον πάπα. Το μουσουλμανικό δίκαιο προέβλεπε για τις πόλεις που δεν παραδίδονταν, την πλήρη καταστροφή και εξόντωση του πληθυσμού της, κάτι που δεν έγινε στην περίπτωση της Κων/πολης, γιατί η πολεμική σύγκρουση των Οθωμανών αφορούσε το πολιτικό τμήμα της βυζαντινής εξουσίας, ενώ το εκκλησιαστικό τμήμα αποδεχόταν την οθωμανική κυριαρχία με αντάλλαγμα τη διάσωση των προνομίων του.

«Οι ανθενωτικοί ιερείς δεν πηγαίνουν στο ναό και δεν παραδέχονται ότι όσα προσφέρουν οι ενωτικοί ιερείς είναι τέλεια, κι αν τους καλέσουν σε κηδεία νεκρού ή μνημοσυνο πεθαμένου και φαινόταν κάποιος από τους ενωτικούς εκεί, έβγαζαν τα αμφια κι έφευγαν σαν από φωτιά λες και η μεγάλη εκκλησία είχε γίνει καταφύγιο δαιμόνων και θεωρείτο βωμός ελληνικός. Δεν υπήρχε ούτε κερί, ούτε λάδι για τους λύχνους, τα πάντα ήταν σκοτεινά και κανένας δεν εμπόδιζε αυτή την κατάσταση, φαινόταν έρημος ο άγιος ναός, προϊδεάζοντας την ερημιά που θα βρισκόταν μετά από λίγο για τις παραβάσεις και τις ανομίες των κατοίκων. Ο Γεννάδιος έμενε κλεισμένος μέσα στο σπίτι του και δίδασκε και κατάρες έλεγε για όσους επιθυμούσαν την ειρήνη.

Οι πολίτες από την ημέρα που τάχα έγινε η ένωση των εκκλησιών απέφευγαν την εκκλησία σα να ήταν συναγωγή Ιουδαίων και καμία προσφορά δεν έκαναν ούτε λιβάνι και το ναό ως βωμό τον θεωρούσαν, και την θυσία σαν να γινόταν για τον Απόλλωνα..

 Ο Γεννάδιος δεν παρέλειπε κάθε μέρα να διδάσκει και να γράφει εναντίον των ενωτικών και να φτιάχνει συλλογισμούς και αντιφάσεις εναντίον του σοφότατου και μακαρίτη Θωμά του Ακινάτη και των συγγραμάτων του και εναντίον του Δημητρίου Κυδώνη και να αποδεικνύει ότι αυτοί είναι αιρετικοί. Όταν είδαν οι Ρωμιοί τον πολυάριθμο τούρκικο στρατό εναντίον της πόλεως «καλύτερα να δούμε στη μέση της πόλης το φέσι των τούρκων να βασιλεύει παρά την καλύπτρα των Λατίνων». «κρειτότερον έστιν ειδέναι εν μέση τη πόλει φακιόλιον βασιλεύον Τούρκων ή καλύπτρα Λατινικήν.»

Όταν μερικοί απελπισμένοι στην πόλη είπαν ότι είναι καλύτερα να παραδοθούν στα χέρια των Λατίνων που γνωρίζουν τον Χριστό και την Παναγία και να μη πέσουν σε χέρια ασεβών, τότε εκείνος είπε τον λόγο που ο προφήτης είπε στον Εζεκία «άκουσε το λόγο του κυρίου Σαβαώθ, δες έρχονται οι μέρες που θα σου πάρουν τα πάντα μέσα από το σπίτι σου, όσα μάζεψαν οι πατέρες σου μέχρι σήμερα και θα τα μεταφέρουν στην Βαβυλώνα.»

Ο Πατριάρχης Γεννάδιος, τα κατάφερε μια χαρά, κι εδω εικονίζεται φρουρούμενος από Τούρκους Γενίτσαρους και ακολουθούμενος από παπάδες διάκονους.  Αυτή είναι η σωτηρία που επιφυλάσσει για τον ελληνισμό η εκκλησία ! 

Είναι γνωστή η φρικιαστική παραίνεση για βασανιστικές εκτελέσεις προς πελοποννησιακό άρχοντα του μετέπειτα πρώτου οθωμανού πατριάρχη του ιερού Γεννάδιου με αφορμή τη θανάτωση του εθνικού Ιουβενάλιου στην Πελοπόννησο: «Χαίρε στρατιώτα Χριστού καί τής αυτού δόξης υπέρδικε, χαίρετε ώ μακάριαι χείρες τούς γούν δυσσεβείς καί αλάστορας Ελληνιστάς καί πυρί καί σιδήρω καί ύδατι καί πάσι τρόποις αξαγαγατέτης παρούσης ζωής ράβδιζε, είργε, είτα γλώσσαν αφαίρει, είτα χείραν απότεμνε, καί άν ούτω μένει κακός, θαλάττης πέμπε βυθώ». Ο Γεννάδιος, πιστός στην ορθόδοξη παράδοση που καθιέρωσε ο Ισαπόστολος Άγιος Μέγας Κωνσταντίνος ο παιδοκτόνος και συζυγοκτόνος (εικ 1), δεν προέτρεπε μόνο στο κάψιμο ανθρώπων, αλλά έκαψε και τα συγγράμματα των «Νόμων» του φιλόσοφου Πλήθωνα.

  Αυτός λοιπόν ο Γεννάδιος έγινε από τον Μωάμεθ τον πορθητή Πατριάρχης και ίδρυσε μάλιστα και την μεγάλη του γένους σχολή για να διδάξει άραγε ποια γνώση στους υποδουλωμένους στο τούρκικο φέσι ορθοδόξους ;  Είναι φανερό ότι η ορθόδοξη εκκλησία παρέδωσε την πόλη και τον χριστιανικό λαό στους Τούρκους και από τότε δεν επιθυμεί μια ελεύθερη Ελλάδα. Γι αυτό και συνεχίζει να αναθεματίζει τους Έλληνες προγόνους μας, που μας παρέδωσαν την μεγαλύτερη πνευματική κληρονομιά για την οποία όχι μόνο δεν σταθήκαμε άξιοι αλλά υπήρξαμε θλιβεροί προδότες. Γιατί από την δύση οι καθολικοί μέχρι την ανατολή οι μουσουλμάνοι σεβάστηκαν την ελληνική φιλοσοφία. Η ορθόδοξη όμως εκκλησία αναθεματίζει και καταριέται τους Έλληνες σοφούς. Η εκκλησία αναθεμάτισε την ελληνική επανάσταση, τον Βενιζέλο, τον Καζαντζάκη και όποιον προσπάθησε να ελευθερώσει τον ελληνικό λαό από την παπαδοκρατία.

Βασιλάκης Φ. Νεκτάριος

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ

Πηγές της ιστορίας του νέου ελληνισμου
Αριστοτέλειο Πανεπιστημιο Θεσσαλονίκης
Αποστόλου Βακαλόπουλου
Θεσσαλονική 1965
Οι έριδες ενωτικών και ανθενωτικών στις παραμονές της πολιορκίας της Κωνσταντινούπολης.
Ο Δούκας φανατικός ενωτικός, απαριθμεί χαρακτηριστικά επεισόδια του πάθους των αντιπαλων και κατηγορεί κυρίως τον μοναχό Γενάδιο, ο οποίος καθοδηγεί τις μάζες των ορθοδόξων.
Ουτε γαρ ιερείς εισίν, ουτε τα προσφερόμενα τέλεια έλεγον, ει γαρ εκαλούντο εν κηδεία νεκρού ή εν μνημοσύνω τεθνεώτος, και εφαίνετο τις των ενωτικών εκεί ιερεύς, κατευθυς τας φελώνας εκδυόμενοι, ως από πυρός έφευγον και η μεγαλη εκκλησία ως καταφύγιο δαιμόνων και βωμός ελληνικός αυτοίς ελογίζετο, που κηροι, που έλαιον εν ταις λυχναψίαις; Τα παντα σκοτεινά, και ουδείς ο κωλύων, ερημον το άγιον τέμενος εφαίνετο, προσημαίνον την ερημίαν ην υποστήναι μέλλει μετ’ ολίγον δια τας παραβάσεις και ανομίαις των κατοικούντων, ο δε Γεννάδιος έγκλειστος εδίδασκε, και αράς επετίθει τοις την ειρήνη ασπαζομένοις…
Οι δε της πόλεως από της ημέρας εκείνης εν η εγένετο τάχα η ένωσις εν τη μεγάλη εκκλησία, ως Ιουδαίων συναγωγή ταύτην απέφευγον και ουκ εν αυτή προσφορά ουτε ολοκαύτωσις, ουτε θυμιαμα, … και τον ναόν ως βωμόν και την θυσίαν ως Απόλλωνι τελουμένη ενόμιζαν..
Ο δε Γεννάδιος ου διέλειπε καθ’ εκάστην διδάσκων και γραφων κατά των ενωτικών, και πλέκων συλλογισμούς και αντιφασεις κατά του σοφωτάτου και μακαρίτου Θωμά του δε Ακίνου και των συγγραμάτων αυτου, και κυρίου Δημητρίου του Κυδώνη, αποδεικύνων αυτους αιρετικούς, … ότε είδον οι Ρωμαίοι τον αναρίθμητον στρατόν των Τούρκων, μάλλον κατά της πόλεως, «κρειτότερον έστιν ειδέναι εν μέση τη πόλει φακιόλιον βασιλεύον Τούρκων ή καλύπτρα Λατινικήν.» και γαρ απογνόντες οι της πόλεως έλεγον «ειθε εδόθη η πόλη εν χερσί Λατίνων των ονομαζόντων τον Χριστόν και θεοτόκον, και μη αποριφθώμεν εν ταις ασεβών παλάμαις». Τότε και αυτός εκείνο εφθέγξατο αλλά προς αυτόν ο Ησαίας εφθέγξατο, καθα και τω Εζεκία, «άκουσον τον λόγον κυρίου Σαβαώθ ιδού ημέραι έρχονται και λήψονται πάντα τα εν τω οίκω σου, και συνηγαγον οι πατέρες σου εως της ημέρας ταύτης, εις Βαβυλώνα ηξει και ουδεν μη καταληφθεί …»
Ο αρχιεπισκοπος Νικαίας Βησαρίων μαθητής του Πλήθωνα του Γεμιστού, υπέγραψε την ενωση των εκκλησιων το 1439 κι αργότερα δεχτηκε τη θεση του καρδινάλιου κι εγκαταστάθηκε στη Ρώμη.
"Οπως μόνος από τα θηρία διαφέρει ο άνθρωπος έτσι και στους ανθρώπους διαφέρι ο Έλληνας, και από αυτους τους Έλληνες καταγεται το δικό μας γένος, από τους οποίους  κάθε τέχνη και επιστήμη βλάστησε και άνθισε, θειότατε δέσποτα και δεν πρέπει να ανεχθείς τετοιο παραλογισμό να νομίζονται από κάποιους ότι είναι αμόρφωτοι και αμαθείς.  Από αυτούς τους Έλληνες οι δυτικοί παρέλαβαν την γνώση κι εμείς λαμβάνοντας από αυτούς δεν θα πάρουμε κάτι ξένο αλλά εκείνο που οφείλουν να μας παραδώσουν."
Βησαρίων καρδινάλιος Κωνσταντίνω δεσπότη των Παλαιολόγω χαίρειν
Ως μόνος των θηρίων άνθρωπος διαφέρει και των βαρβάρων Έλληνες διακρίνονται, εν οις ποτε το ημέτερον ήκμακε γένος καξ ων πάσα επιστήμη και γνώσις και τέχνη εβλάστησε τε και ήνθισεν, αποδώσεις αύθις τω γένει, θειότατε δέσποτα, και ουκ ανέξη τοσαύτη αλογία συνέχεσθαι, ως απαιδεύτους και αμαθείς παρά τοις άλλοις νομίζεσθαι και ταύτα τοις παρ ημών πάντα παραλαβώσιν…
Ημεις δε ουδέ αλλότριον τι ληψόμεθα, αλλά τα αυτών παρά των οφειλόντων αποληψόμεθα, οφείλουσι γαρ όντος του απαιτούντος αποδούναι α μη απέλαβον αλλά έλαβον.

Βασιλάκης Φ. Νεκτάριος

The lord within - Ο ΚΥΡΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΜΕΣΑ ΜΑΣ

ΤΟ ΧΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΠΟΡΝΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΧΡΙΣΜΑΤΟΣ

Η Μαρία η Μαγδαληνή είναι η γυναίκα που η απόκρυφη παράδοση την θεωρεί σύντροφο του Χριστού αλλά και πόρνη. 

 Στο μυστήριο του βαπτίσματος το υλικό μέσον είναι το καθαρτικό νερό που συμβολίζει μάλιστα τα ύδατα του Ιορδάνη. Στο μυστήριο του χρίσματος το υλικό μέσον είναι το μύρο που συμβολίζει το μύρο με το οποίο έχρισε η γυναίκα πόρνη τον Κύριο. Κάθε χριστιανικός μύθος είναι μια ολόκληρη περιπέτεια. Τι συμβαίνει με την γυναίκα πόρνη και ποιος ο ρόλος της στην χριστιανική μυθολογία;

 Το χρίσιμο με το Θείο μύρο, είναι το δεύτερο μυστήριο της Χριστιανικής εκκλησίας. Ο βαπτισμένος καθώς χρίεται με το άγιο μύρο λαμβάνει όλα τα χαρίσματα του αγίου Πνεύματος εκτός από την Ιερωσύνη, δηλαδή το χάρισμα να προφητεύει, να προβλέπει τα μέλλοντα, να λαλεί γλώσσες και να κάνει θαύματα και άλλα. Δεν ενεργούνται όμως αυτά τα χαρίσματα γιατί τα χριόμενα νήπια καθώς μεγαλώνουν αμαρτάνουν.

 Αυτή είναι η δύναμη του χριστιανικού μυστηρίου του χρίσματος, με το οποίο ο τελούμενος γίνεται μέτοχος της αύλου χάριτος μέσω κάποιου υλικού συμβόλου, όπως γράφει ο Δανιήλ Παπαγεωργόπουλος. Όπως αναφέρει ο Αυγουστίνος μυστήριον είναι σημείο φαινόμενον, της μη φαινομένης θείας χάριτος.  

 “Με το άγιον μύρον χρίζονται όλοι οι Χριστιανοί, ευθύς μετά το βάπτισμα, και ως εκ ταύτης της χρίσεως ονομαζόμεθα Χριστοί Κυρίου, και Χριστιανοί, και όχι μόνον κατά παρωνυμίαν από του Χριστού, χρίονται έτι εκ δευτέρου οι ευσεβείς βασιλείς, χρίεται προσέτι η Αγία τράπεζα και όλος ο ναός όταν εγκαινιάζεται.”

Με το μυστήριο του χρίσματος το βρέφος έχει αμέσως χάρισμα προφητικο, προορατικό, γλωσσολαλιάς και ακόμη θαυματοποιίας, μόνο που αρχίζει μετά τις αμαρτίες .......

 «Στην μεγάλη εκκλησία όπου και κατασκευάζεται το άγιο μύρο, υπάρχουν αγγεία ειδικά κατασκευασμένα και για τη βράση και για την διατήρηση του, όταν την Αγία Μεγάλη Τετάρτη γινεται η ανάμνηση της γυναίκας πόρνης που άλλειψε τον Κύριο με μύρο, ο Αγιώτατος Πατριάρχης έρχεται μαζί με τους κληρικούς στο μέρος που εχει κανονισθεί να γίνει το βράσιμο και φορώντας επιτραχήλιο και ωμοφόριο ψάλλει κάποια τροπάρια.»

Το μύρο κατά παράδοση κατασκευάζεται στο Πατριαρχείο την Μεγάλη Τετάρτη όταν γινεται ανάμνηση της γυναίκας πόρνης που έχρισε με μύρο τον Κύριο.

Η ύλη του μύρου

Το μύρο κατασκευάζεται από λς΄ (36) διάφορα είδη αρωμάτων, των οποίων τα ονόματα αναφέρει το ευχολόγιον, και μετά ελαίου και οίνου, και το μεν έλαιον σημαίνει το άμετρον έλεος του θεού, τα δε αρώματα σημαίνουν τα ποικίλα, και διάφορα χαρίσματα του αγίου πνεύματος.

 Αυτά αναφέρει για το μυστήριο του θείου μύρου, ο Ιεροδιδάσκαλος Δανιήλ Παπαγεωργόπουλος, φανερώνοντας πως το μόνο χρίσμα του Ιησού, έγινε από μία πόρνη, η οποία κατέχεε μύρω επί της κεφαλής του Ιησού, σύμφωνα με τον Ματθαίο και τον Λουκά ή ήλειψε τους πόδας αυτού, σύμφωνα με τον Ιωάννη και τον Μάρκο και όχι από κάποιο προφήτη του λαού ή τον θεό.

 Τα δύο πρώτα ευαγγέλια του Ματθαίου και του Μάρκου, αναφέρουν ότι μια γυνή άλειψε με μύρο τον Χριστό. Το ευαγγέλιο του Λουκά αναφέρει μια γυνή αμαρτωλή και ποταπή. Το ευαγγέλιο όμως του Ιωάννη αναφέρει ότι η Μαριάμ η αδερφή του Λάζαρου ήταν εκείνη που άλειψε με μύρο τον Χριστό, η οποία φυσικά δεν ήταν πόρνη. Έτσι μόνο το ευαγγέλιο του Λουκά στηρίζει την παράδοση της εκκλησίας για την γυναίκα πόρνη.

 Οι θεολόγοι Πατέρες ισχυρίζονται ότι δεν χρίστηκε ποτέ ο Χριστός πραγματικά αλλά μόνο συμβολικά. Ωστόσο όταν γίνεται ανάμνηση της αλειψάσεις τον Κύριον μύρο γυναικός πόρνης, την μεγάλη Τετάρτη, τότε γίνεται η λειτουργία του Θείου μύρου και τότε ψάλλουν για τον Ιούδα που επήγε στους αρχιερείς για να παραδώσει τον Ιησού.

Εις τους Αίνους. Στιχηρά ιδιόμελα.Ηχος α΄.

 Σενα τον Υιο της Παρθένου η Πόρνη σε γνώρισε και όταν η αμαρτωλή προσέφερε το μύρο, τότε ο μαθητής συμφώνησε με τους παράνομους, η μεν χαιροταν καθώς άδειαζε το πολύτιμο μύρο, ο δε βιαστικά πήγε να πουλήσει τον ανεκτίμητο, αυτή τον Δεσπότη γνώρισε  ενώ εκείνος από τον Δεσπότη χωρίσθηκε. Ω Ιούδα της αθλιότητας.

Το χρίσμα της πόρνης. Μια φίλη μου, είπε να προσθέσω της συγχωρεμένης πόρνης. Θεωρώ ότι είναι άσκοπη μια τέτοια αναφορά. Συγχωρεμένοι είμαστε όλοι. Συγχωρεμένος είναι άλλωστε συνώνυμο του νεκρός !

Η αξία του γεγονότος βρίσκεται στην εγγύτητα του με το γεγονός της σταύρωσης σύμφωνα με τον Ιεροδιδάσκαλο!!!  Την Αγία και Μεγάλη Τετάρτη της γυναίκας πόρνης που άλλειψε με μύρο τον Κύριο ανάμνηση κάνουν οι Πατέρες όπως καθόρισαν ότι έγινε λίγο πριν το πάθος.  

(Τη αγία και μεγάλη Τετάρτη της αλειψάσης τον Κύριον μύρω πόρνης γυναικός μνείαν ποιήσθαι οι Πατέρες εθέσπισαν, ότι προ του σωτηρίου πάθους μικρόν τούτο γέγονεν.)

 Είναι ωστόσο αλήθεια πως στα αρχαία χειρόγραφα του Βατικανού και του Σινά, τα οποία χρονολογούνται από τον τέταρτο αιώνα, λείπουν οι αναφορές στην πόρνη που συγχώρεσε ο Ιησούς, πράγμα που δεν ξεχνάει να το αναφέρει ο Ian Wilson στις Μαρτυρίες, γράφοντας: “οι σύγχρονοι μελετητές αναγνωρίζουν τον Σιναϊτικό κώδικα σαν αδερφό χειρόγραφο του Βατικανού, γιατί είχαν μερικές κοινές ιδιομορφίες στο κείμενο τους, όπως η απουσία των ένδεκα τελευταίων στίχων του κατά Μάρκον ευαγγελίου και η παράλειψη της ιστορίας του κατά Ιωάννην ευαγγελίου για την γυναίκα που πιάστηκε να μοιχεύεται. Και τα δύο χειρόγραφα χρονολογούνται περίπου τα μέσα του τέταρτου αιώνα και παραμένουν τα αρχαιότερα σχεδόν πλήρη κείμενα της Καινής Διαθήκης”.

 Ο εκκλησιαστικός συγγραφές, Ευσέβιος της Καισαρείας, ίσως να μην γνώριζε ή να μη παραδεχόταν καθόλου την ιστορίας της πόρνης. Στο τέλος του τρίτου βιβλίου της εκκλησιαστικής ιστορίας όπου αναφέρεται στα συγγράμματα του αρχαίου πατέρα Ιεραπόλεως Παπία, γράφει: “εκτέθειτε δε και άλλην ιστορία περί γυναικός επί πολλαίς αμαρτίαις διαβληθείσης επί του Κυρίου, την οποία το καθ΄Εβραίους ευαγγέλιον περιέχει”. «Αναφέρεται και μια άλλη ιστορία για μια γυναίκα με πολλές αμαρτίες κατηγορημένη την οποία περιέχει το καθ Εβραίους ευαγγέλιο.» Άραγε μόνο το ευαγγέλιο του Ματθαίου ανέφερε αρχικά την ιστορία με την αμαρτωλή γυναίκα; Από το ευαγγέλιο των Εβραίων πήραν την ιστορία για την πόρνη και την πρόσθεσαν στα άλλα ευαγγέλια;

 Το αληθινό μύρο της πόρνης χρίζει τον Χριστό και αυτό είναι το μυστήριο. Τα περί του νοητού μύρου είναι ακατανόητα και ψευδή. Αυτό το φανερώνει η πραγματική λατρεία, η ύλη του αληθινού μύρου με το οποίο χρίζονται μετά την βάπτιση.

 Την Μεγάλη Πέμπτη, φέρεται το Βικκίον εις την εκκλησία σκεπασμένο με ιερό κάλλυμα, …τότε ο Πατριάρχης λαμβάνει αυτό και το αποθέτειν εις την αγία Τράπεζα. Μετά δε ταύτα αποθέτει και τα τίμια δώρα και ακολουθεί η τάξη της λειτουργίας, .. και πριν ειπεί ο διάκονος το Πάντων των Αγίων, ο Πατριάρχης σκώνει το κάλυμμα, και σφραγίσας αυτό τρις, λέγει τα τελεστικάς ευχάς, διά των οποίων δεχόμενον την επιφοίτησην και τον αγιασμό του αγίου Πνεύματος, γίνεται τέλειον.

 Στην Καινή Διαθήκη έχουμε τις κατηγορίες για τον Ιησού ότι ήταν γιός πορνείας. Στις γενεαλογίες του Ιησού αναφέρονται τέσσερα γυναικεία ονόματα της Παλαιάς Διαθήκης που είναι γνωστές πόρνες ή μοιχές. Υπόνοιες υπάρχουν ακόμα και για την σεξουαλική συμπεριφορά του Ιησού, όπως έχω γράψει στα προηγούμενα κείμενα που ονομάζω ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΕΣ. Σα να μην έφταναν όλα αυτά η ιστορία της γυναίκας πόρνης υπάρχει τόσο βαθιά μέσα στην παράδοση της εκκλησίας ώστε να είναι και το κύριο πρόσωπο στο δεύτερο μυστήριο του χρίσματος.

 Η προσωπική μου εκτίμηση είναι πως από νωρίς τα ευαγγέλια παραποιήθηκαν από εχθρούς του νεαρού τότε και αδύναμου χριστιανικοί κινήματος και οι συκοφαντίες εντάχθηκαν στην κύρια δομή της ιστορίας. Δεν ήταν πόρνη ούτε η Παναγία, ούτε η γυναίκα που αναγνώρισε τον Ιησού. Η αναγνώριση είναι ένα βασικό συστατικό μια ηρωικής περιπέτειας και μια τέτοια σκηνή θα μπορούσε να συγκριθεί με την αναγνώριση του Οδυσσέα από την Πηνελόπη. Η αμαρτωλή πόρνη είναι η Μαγδαληνή η γυναίκα του Χριστού. Όπως είπα όμως η πραγματική ιστορία έχει και χαθεί και μονάχα ένα μείγμα από διάφορα ευαγγέλια που αφορούσαν μάλιστα διαφορετικούς Χριστούς, ενώθηκαν για να μας δώσουν αυτά τα αντιφατικά μεταξύ τους κείμενα.

 Γεγονός όμως είναι ότι οι χριστιανοί είτε αγνοούν, είτε παραβλέπουν την μυθολογία πάνω στην οποία στηρίζουν την λατρεία τους. 

Βασιλάκης Φ. Νεκτάριος

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ

ΔΑΝΙΗΛ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ
ΙΕΡΑ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΠΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ
ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ ΒΕΝΕΤΙΑ 1833

 Εις την μεγάλην εκκλησία, όπου και κατασκευάζεται το άγιο μύρον, είναι αγγεία ειδικά κατασκευασμένα, και δια την βράσιν, και εις διατήρησιν αυτού, όθεν την Αγία Μεγάλη Τετάρτη, ότε γίνεται ανάμνησις της αλειψάσεις τον Κύριον μύρω γυναικός πόρνης, ο Αγιώτατος Πατριάρχης έρχεται μετά των κληρικών, εις τον διωρισμένον διά το βράσιμον τόπον, και φορέσας επιτραχήλιον και ωμοφόριον, ψάλλειν ευλογητόν, και λέγεται το “Βασιλεύ ουράνιε”, το τρισάγιον, κτλ. αφού δε ειπή “ότι σου εστίν η βασιλεία”, τότε μεν οι άλλοι λέγουν το, “Ευλογητός είσαι Χριστέ ο Θεός ημών” και άλλα τινά τροπάρια”.

Η Ορθόδοξη εκκλησία ψάλλει την Μεγάλη Τετάρτη τα παρακάτω λόγια για την συχωρεμένη πόρνη. “Υπέρ την πόρνην Αγαθέ ανομήσας, δακρύους όμβρους ουδαμώς σου προσήξα, αλλά σιγή δεόμενος προσπίπτω σοι πόθω ασπαζόμενος τους αχράντους σου πόδας...

Ο Οίκος. Ο μετά τρίτον ουρανόν.

 Η πρώην άσωτος γυνή, εξαίφνης σώφρων ώφθη, μισήσασα τα έργα της αισχράς αμαρτίας, και ηδονάς του σώματος, διενθυμουμένην την αισχύνην την πολλήν, και κρίσην της κολάσεως, ην υποστώσι πόρνοι και άσωτοι.

 Η Πόρνη δε γυνή, και πτοηθείσα και σπουδάσασα ταχύ, ήλθε βοώσαν προς τον Λυτρωτήν, Φιλάνθρωπε και οικτίρμον, εκ του βορβόρου των έργων μου σώσε με.

Εις τους Αίνους. Στιχηρά ιδιόμελα.Ηχος α΄. Σε τον της Παρθένου Υιόν, Πόρνη επιγνούσα. Οτε η αμαρτωλός προσέφερε το μύρον, τότε ο μαθητής συνεφώνει τοις παρανόμοις, η μεν έχαιρε κενούσα το πολίτιμον, ο δε έσπευδε πωλήσαι τον ατίμητον, αυτή τον Δεσπότη επεγίγνωσκεν, ούτος του Δεσπότου εχωρίζετο. Ω Ιούδα της αθλιότητος”.

ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟ

26. 6 Του δε  Ιησου γενομένου εν Βηθανία εν οικία Σίμωνος του λεπρου, 7 προσηλθεν αυτω γυνη εχουσα αλάβαστρον μύρου βαρυτίμου και κατέχεεν επι της κεφαλης αυτου ανακειμένου. 8 ιδόντες δε οι μαθηται ηγανάκτησαν λέγοντες, Εις τί η απώλεια αυτη; 9 εδύνατο γαρ τουτο πραθηναι πολλου και δοθηναι πτωχοις. 10 γνους δε ο  Ιησους ειπεν αυτοις, Τί κόπους παρέχετε τη γυναικί; εργον γαρ καλον ηργάσατο εις εμέ. 11 πάντοτε γαρ τους πτωχους εχετε μεθ' εαυτων, εμε δε ου πάντοτε εχετε. 12 βαλουσα γαρ αυτη το μύρον τουτο επι του σώματός μου προς το ενταφιάσαι με εποίησεν.

ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟ

14:3 Και οντος αυτου εν Βηθανία εν τη οικία Σίμωνος του λεπρου κατακειμένου αυτου ηλθεν γυνη εχουσα αλάβαστρον μύρου νάρδου πιστικης πολυτελους. συντρίψασα την αλάβαστρον κατέχεεν αυτου της κεφαλης. 4 ησαν δέ τινες αγανακτουντες προς εαυτούς, Εις τί η απώλεια αυτη του μύρου γέγονεν; 5 ηδύνατο γαρ τουτο το μύρον πραθηναι επάνω δηναρίων τριακοσίων και δοθηναι τοις πτωχοις. και ενεβριμωντο αυτη. 6 ο δε  Ιησους ειπεν,  Αφετε αυτήν. τί αυτη κόπους παρέχετε; καλον εργον ηργάσατο εν εμοί. 7 πάντοτε γαρ τους πτωχους εχετε μεθ' εαυτων, και οταν θέλητε δύνασθε αυτοις ευ ποιησαι, εμε δε ου πάντοτε εχετε. 8 ο εσχεν εποίησεν. προέλαβεν μυρίσαι το σωμά μου εις τον ενταφιασμόν.

ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑ

 Μόνο ο Λουκάς αναφέρει ως αμαρτωλή την γυναίκα που άλειψε με μύρο τον Χριστό.

7. 36  Ηρώτα δέ τις αυτον των Φαρισαίων ινα φάγη μετ' αυτου. και εισελθων εις τον οικον του Φαρισαίου κατεκλίθη. 37 και ιδου γυνη ητις ην εν τη πόλει αμαρτωλός, και επιγνουσα οτι κατάκειται εν τη οικία του Φαρισαίου, κομίσασα αλάβαστρον μύρου 38 και στασα οπίσω παρα τους πόδας αυτου κλαίουσα, τοις δάκρυσιν ηρξατο βρέχειν τους πόδας αυτου και ταις θριξιν της κεφαλης αυτης εξέμασσεν, και κατεφίλει τους πόδας αυτου και ηλειφεν τω μύρω. 39 ιδων δε ο Φαρισαιος ο καλέσας αυτον ειπεν εν εαυτω λέγων, Ουτος ει ην προφήτης, εγίνωσκεν αν τίς και ποταπη η γυνη ητις απτεται αυτου, οτι αμαρτωλός εστιν

ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗ

12:1  Ο ουν  Ιησους προ εξ ημερων του πάσχα ηλθεν εις Βηθανίαν, οπου ην Λάζαρος, ον ηγειρεν εκ νεκρων  Ιησους. 2 εποίησαν ουν αυτω δειπνον εκει, και η Μάρθα διηκόνει, ο δε Λάζαρος εις ην εκ των ανακειμένων συν αυτω. 3 η ουν Μαριαμ λαβουσα λίτραν μύρου νάρδου πιστικης πολυτίμου ηλειψεν τους πόδας του  Ιησου και εξέμαξεν ταις θριξιν αυτης τους πόδας αυτου. η δε οικία επληρώθη εκ της οσμης του μύρου. 4 λέγει δε  Ιούδας ο  Ισκαριώτης εις εκ των μαθητων αυτου, ο μέλλων αυτον παραδιδόναι, 5 Δια τί τουτο το μύρον ουκ επράθη τριακοσίων δηναρίων και εδόθη πτωχοις; 6 ειπεν δε τουτο ουχ οτι περι των πτωχων εμελεν αυτω αλλ οτι κλέπτης ην και το γλωσσόκομον εχων τα βαλλόμενα εβάσταζεν. 7 ειπεν ουν ο  Ιησους,  Αφες αυτήν, ινα εις την ημέραν του ενταφιασμου μου τηρήση αυτό. 8 τους πτωχους γαρ πάντοτε εχετε μεθ' εαυτων, εμε δε ου πάντοτε εχετε.

Βασιλάκης Φ. Νεκτάριος