Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΑΝΘΕΛΛΗΝΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ

Ο Δαυίδ με τη λύρα του σε ένα Ορφικό ελληνικό τοπίο. Μια καθαρά ελληνικής τεχνοτροπίας εικόνα.

 Η μουσική αποτελεί μια από τις βασικές καλλιτεχνικές εκφράσεις του ανθρώπου κι έχει συνδεθεί από την αρχαιότητα με την θρησκεία. Στην Ελλάδα ο Απόλλωνας ήταν ο θεός της μουσικής και η λύρα ήταν το αγαπημένο του όργανο.  Ο αυλός και τα τύμπανα είναι τα μουσικά όργανα του Διονύσου και η σύριγγα του Πάνα. Οι Πυθαγόριοι χρησιμοποιούσαν την μουσική για να εκφράσουν την αρμονία της φύσεως και πίστευαν ότι οι αριθμοί περιέγραφαν  αυτή την αρμονία και πως οι πλανήτες καθώς περιστρέφονται ακούγονται σαν μουσική η οποία δεν γίνεται αντιληπτή από το ανθρώπινο αυτί. 

 Λείψανα του Ελληνικού Χριστιανισμού είναι οι μορφές των φιλοσόφων που πεισματικά παραμένουν σε διάφορες εκκλησίες αλλά και σκηνές όπως αυτή εδώ που εικονίζεται ο Έλληνας Ορφέας με την λύρα του. Οι Έλληνες "χριστιανοί" είχαν ενσωματώσει στις ελληνικές παραδόσεις την μορφή του Χριστού. Σήμερα που ο ανθελληνισμός έχει κυριαρχήσει αυτές οι εικόνες φαντάζουν σαν ξεχασμένα κομμάτια ενός αγνώστου παρελθόντος. 

 Οι Έλληνες χρησιμοποίησαν την μουσική σε ύμνους στους ναούς και στις εορτές αλλά και στο θέατρο. Αρχικά οι ραψωδοί ήταν οι τραγουδιστές των επών και οι ποιητές ύμνησαν τους θεούς, όπως έκανε ο Ορφέας με την άρπα του. Οι τεχνίτες του Διονύσου ήταν εκείνοι που έφεραν στην πόλη τον διθύραμβο και το θέατρο. Γι αυτό η αρχαία ελληνική μουσική αναπτύχθηκε μέσα από το θέατρο.

 Στους Εβραίους ο Δαυίδ, ο οποίος έζησε αρκετά ανάμεσα στους Φιλισταίους, έγινε ο βασιλιάς των Ιουδαίων, σταματώντας έτσι την κυριαρχία των προφητών. Ο Δαυίδ ήταν καλός μουσικός. Ο πρώτος βασιλιάς που ο Σαμουήλ διόρισε ήταν ο Σαούλ, (ίσως το όνομα να μην είναι μια απλή σύμπτωση), ο οποίος εξέπεσε από την προστασία του Γιαχβέ. Ο θεός του έστειλε ένα δαιμόνιο να τον πειράζει. Τότε ο Σαούλ προσέλαβε τον Δαυίδ να τον ηρεμεί με την μουσική του. Ο Δαυίδ τελικά έγινε ο βασιλιάς του Ισραήλ. Ο Δαυίδ έγραψε τους ψαλμούς τους οποίους τραγουδούσε με μουσική. Σήμερα το βιβλίο των ψαλμών οι χριστιανοί το ονομάζουν ψαλτήρι. Το ψαλτήρι είναι όμως ένα μουσικό όργανο. Στους ψαλμούς βέβαια διαβάζουμε «146. 7. Ψάλατε τω Θεώ ημών εν κιθάρα.» Ο ψαλμός 150 γράφει, «Αινείτε δηλαδή υμνείτε τον θεό με σάλπιγγες, με τύμπανα και χορούς, με χορδές και όργανα, με εύηχα κύμβαλα, με κύμβαλα αλαλαγμού. Πάσα πνοή ας υμνεί τον Κύριο.»

Εδω στο βιβλίο των Ψαλμών εικονίζετε ο Δαυίδ με την άρπα του. Οι Ορθόδοξοι χριστιανοί όμως  στον ζήλο τους εναντίον κάθε μορφής τέχνης, επειδή και μόνο είχε την μυρωδιά του ελληνισμού, του άρπαξαν την άρπα και  από μουσικό τον μετέτρεψαν σε αναγνώστη.

 Ωστόσο οι Χριστιανοί και συγκεκριμένα οι Ορθόδοξοι δεν έχουν όργανα στην εκκλησία. Όπως έχω αναφέρει και αλλού, η Ορθοδοξία είναι βασικοί φορείς του ανθελληνισμού γιατί είναι εκείνοι που θέλουν οι Έλληνες να λέγονται Ρωμιοί. Οι Αρμένιοι χρησιμοποιούν το όργανο, όπως και οι Καθολικοί και οι Προτεστάντες. Οι ανατολικοί έδειξαν υπερβολικό ανθελληνικό ζήλο και κατήργησαν τα όργανα από τους ναούς γιατί τους θύμιζαν τους Έλληνες και το θέατρο.  Ενώ η αρχαία χριστιανική εκκλησία είχε όργανα και ελληνική μουσική, οι Ορθόδοξοι δεν κράτησαν ούτε την άρπα του Δαυίδ, παρόλο που τον εικονίζουν όλα τα ψαλτήρια και τον θεωρούν ως αντικαταστάτη του Ορφέα.  Είναι ένας αντικαταστάτης χωρίς μουσικό όργανο. Είναι ευνουχισμένος δηλαδή όπως είναι οι ανατολικοί χριστιανοί, εξαιτίας του μίσους απέναντι στην ζωή και τον ελληνισμό. Δεν έπαυσε λοιπόν η λύρα του Ορφέα, όπως με στόμφο γράφουν οι χριστιανοί, έπαυσε η λύρα εντελώς και ο κόσμος βυθίστηκε στην σιωπή για να ακουστεί η ανάσα εκείνων που περιμένουν με αγωνία την Δευτέρα παρουσία, η οποία θα καταστρέψει εντελώς ένα ελληνικό κόσμο.

Κάθε ψαλτήρι έχει συνήθως αυτούς τους στίχους στις πρώτες σελίδες. Σίγασε Ορφέα. Ρίξε την λύρα Ερμή. Και ο τρίποδας των Δελφών ας βυθιστεί στη λήθη. Τα κρυφά μυστήρια του θεού  θα τα τραγουδήσει ο Δαυίδ. Τελικά όμως σίγασε η λύρα εντελώς. Ούτε ο Δαβίδ δεν έχει λύρα τώρα πιά.

 Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, επειδή η εκκλησιαστική αυτή μουσική είχε βάση το θέατρο, κατακεραύνωνε με τους λόγους του το θέατρο κι εξόρκιζε τους χριστιανούς να απέχουν από αυτό το διαβολικό στοιχείο.

 Το κύριο εκκλησιαστικό όργανο ή ύδραυλις.  Ο Κωνσταντίνος ο Ε’ το 757 έδωσε στους δυτικούς του βασιλιά Πιπίνου το όργανον το οποίο μέχρι σήμερα χρησιμοποιείται στις εκκλησίες της δύσεως. Το μουσικό αυτό όργανο είχε τελειοποιηθεί βέβαια στην Αλεξάνδρεια και το χρησιμοποιούσαν στο θέατρο και τον Ιππόδρομο. Οι Βυζαντινοί αργότερα όταν οι Ορθόδοξοι κυριάρχησαν επί των εικονομάχων απαγόρευσαν την μουσική από την εκκλησία και εξεδίωξαν τα μουσικά όργανα. Με αυτό τον τρόπο νίκησαν τον ελληνισμό οι Ορθόδοξοι, κρατώντας γι αυτούς μονάχα τους εξορκισμούς, τις κατάρες και τα αναθέματα εναντίον της γνώσεως των Ελλήνων, εναντίον των φιλοσόφων και των αιρετικών.

Διαβάστε εδώ πως οι δυτικοί πήραν απο τους βυζαντινους την ύδραυλη. Φυσικά από τους Βυζαντινους πήραν και την μουσική.  Η ευρωπαϊκή αναγέννηση όντως στηρίχθηκε σε γνώση που πήραν οι δυτικοί από τους Βυζαντινούς. Οι ελληνιστές χριστιανοί έφυγαν στην δύση καταδιωκόμενοι, όπως ο Βαρλαάμ, εφόσον η ανθελληνική Ορθόδοξη εκκλησία επέλεξε το τούρκικο φέσι και δε λέει να το βγάλει με τίποτα. 

 Η σημερινή εκκλησιαστική μουσική, την οποία με έπαρση αποκαλούν βυζαντινή, είναι ότι έχει απομείνει από την αρχαία χριστιανική μουσική η οποία ήταν ξεκάθαρα ελληνική. Το αρχαιότερο κομμάτι χριστιανικής μουσικής που έχει βρεθεί, είναι ο πάπυρος της Οξυρύγχου, όπου ένας ύμνος στην Αγία Τριάδα αποδίδεται με ελληνικούς μουσικούς χαρακτήρες. Ο ίδιος ο ύμνος βέβαια είναι γραμμένος σε μια λόγια ελληνική γλώσσα. Από τότε όμως η μουσική της εκκλησίας πέρασε πολλές περιπέτειες μέχρι να φτάσει σε μας.

 Το νέο σύστημα της σημερινής Βυζαντινής  μουσικής θεμελιώθηκε θεωρητικά από τον αρχιμανδρίτη Χρύσανθο, μετέπειτα μητροπολίτη Δυρραχίου και Προύσης.  Στο θεωρητικό τομέα μας παραδίδει ο Χρύσανθος το «Μέγα Θεωρητικόν» του, που τυπώνεται στην Τεργέστη στα 1832. Με το έργο αυτό θεμελιώνει θεωρητικά το νέο σύστημα, το συνδέει με το παλαιότερο, αναφέρεται στα του ρυθμού και της μελωδίας, διακρίνει τρία γένη (διατονικό, χρωματικό, εναρμόνιο) στα οποία ταξινομούνται οι οκτώ ήχοι, δημιουργεί «κλίμακα» με φθόγγους που ονομάζονται ΠΑ, ΒΟΥ, ΓΑ, ΔΙ, ΚΕ, ΖΩ, ΝΗ από τα πρώτα γράμματα του αλφαβήτου.

  Οι ήχοι της βυζαντινής μουσικής διακρίνονται σε τέσσερεις κυρίους (πρώτος, δεύτερος, τρίτος, τέταρτος) και τέσσερεις πλαγίους (πλάγιος του Α’, του Β’, του Γ’ ή βαρύς και πλάγιος του Δ’).   Οι ήχοι της εκκλησιαστικής μουσικής ανταποκρίνονται, όπως λένε οι ίδιοι οι βυζαντινοί μουσικογράφοι, προς τους εξής τόνους της παλαιάς ελληνικής μουσικής, υπερμιξολύδιον, μιξολύδιον, λύδιον, φρύγιον, δώριον, υπολύδιον, υποφρύγιον, υποδώριον.

 Η αρχαία βυζαντινή ορολογία των οκτώ ήχων ήταν όμως διαφορετική. Οι βυζαντινοί έγραφαν, ανανές για τον πρώτο, νεανές για τον β’, νανά για τον γ’, αγια για τον δ’, αανές για τον πλ. του γ’, νεχέανες για τον πλ. του β, ανέανες για τον πλ. του α’, νεάγιε για τον πλ. του α’. Τους πολυσύλλαβους αυτούς φθόγγους τους χρησιμοποιούμε σήμερα σαν απηχήματα, μικρές δηλαδή φράσεις στην αρχή των μελωδημάτων με τα βασικά χαρακτηριστικά των ήχων.

Γεγονός είναι ότι όλη η μουσική των χριστιανών σε ανατολή και δύση κατέληξε να είναι η παλαιά ελληνική μουσική. Στην δύση την μετέφεραν οι Γότθοι και γι αυτό οι μουσικοί χαρακτήρες ονομαζόταν  Γοτθικά νεύματα. Τα ονόματα αυτών των χαρακτήρων ήταν ακατανόητα στους λατίνους αλλά και στους βυζαντινούς που τα χρησιμοποιούσαν, εφόσον προέρχονται κατευθείαν από το αρχαίο Διονυσιακό θέατρο.

 Οι Γότθοι ερχόταν στο Βυζάντιο και ρωτούσαν τους καλόγερους το νόημα αυτών των φράσεων, ανανέ, αγιά, νεανέ, αλλά οι ορθόδοξοι δεν γνώριζαν να απαντήσουν. Ο Κωνσταντίνος Σάθας αποδεικνύει ότι αυτά είναι λέξεις από την Διονυσιακή μουσική. Ανα σημαίνει βασιλιάς, και άγια σημαίνει άγιος. Χρησιμοποιούσαν και την λέξη Ναι,όπως κάνουν μέχρι σήμερα στα άσματα και συνέχιζαν.. Ναι  Άγιε, Βασιλιά. Οι Έλληνες συνέχισαν να αποκαλούν τον Χριστό άναξ και την Παναγία ανασσα όπως έκαναν για τον Διόνυσο.

 Οι παλιές ευχές που ήταν άσματα περιείχαν αυτές τις εκφράσεις, Ναι, Κύριε, Ανες Κύριε..  Σε νομίσματα του αυτοκράτορα Ηρακλείου έχουν αναγραφεί αυτές οι λέξεις  ΑΝΑΝΕΟ ΕΑΕΣ και  ΑΝΑΝΕΟΕ και ΑΝΑΝΕΟΣ.   Οι λέξεις αυτές έχασαν την σημασία τους όταν οι μουσικοί εκχριστιανίσθηκαν. Ο Πορφυρογένητος μάλιστα θεωρεί ότι το ΑΝΑ προέρχεται από το εβραϊκό Ωσανά. Ο Σάθας επισημαίνει ότι την εποχή εκείνη ήταν συνηθισμένο οι ελληνικές έννοιες που δεν άρεσαν στους χριστιανούς να αποδίδονται σε Εβραίους, όπως ακόμα και ο Κλήμεντας Αλεξανδρείας αποδίδει το Ευοί των Διονυσιακών ύμνων στην πρωτόπλαστη Εύα και τον όφι που την εξαπάτησε.

 Από τους οκτώ ήχους της αρχαίας ελληνικής μουσικής και μάλιστα από την μουσική του Διονύσου πήραν οι χριστιανοί την μουσική κι  έφτιαξαν την Οκτώηχο.  Αυτή είναι η λατινιστί ευρωπαϊκή οκτάβα την οποία παρέλαβαν οι δυτικοί, όπως παρέλαβαν και την αρχαία ελληνική παράδοση και επιστήμη. Οι Βυζαντινοί όμως της ανατολικής ορθόδοξης εκκλησίας μυθολογούν θεωρώντας ότι ο Ιωάννης Δαμασκηνός ανακάλυψε τις μουσικές νότες, όπως ο Ιωσήφ ανακάλυψε την ονειρομαντεία, ο Αβραάμ τον θεό, και ο Ιουβάλ την ασκομαντούρα. Αποστρεφόμενοι κάθε τι ελληνικό ως διαβολικό οι Ορθόδοξοι της ανατολής εξεδίωξαν την φιλοσοφία, την οποία παρέλαβαν οι μουσουλμάνοι και κάθε επιστήμη τις οποίες παρέδωσαν στους δυτικούς.

 Στην Αλεξάνδρεια έζησαν οι ελληνιστές Ιουδαίοι που μιλούσαν μονάχα την ελληνική γλώσσα και την χρησιμοποιούσαν στην συναγωγή. Την εποχή του Πτολεμαίου μετέφρασαν την παλαιά διαθήκη στα ελληνικά. Η αρχαία ελληνική μετάφραση είναι γνωστή ως μετάφραση των εβδομήκοντα. Σε αυτή την μετάφραση στηρίζεται όλη η αρχαία χριστιανική παράδοση των ευαγγελίων και των πατέρων.

 Φαίνεται όμως ότι οι Ιουδαίοι αυτοί μετέγραψαν στην ελληνική και την μουσική τους, εφόσον υπάρχει η παράδοση ότι επί Πτολεμαίου γράφτηκε και βιβλίο μουσικό. Κάποια παράδοση αποδίδει μάλιστα αυτό το βιβλίο στον Πτολεμαίο τον μουσικό ! Αν αυτή η μουσική ήταν ελληνική δεν μπορούμε να γνωρίζουμε, σίγουρα όμως ήταν επηρεασμένη από την ελληνική μουσική. Ο Κλήμεντας Αλεξανδρείας αναφέρει ότι η μουσική αυτή των πρώτων Ιουδαίων της Αιγύπτου δεν ήταν ελληνική, αλλά Λευιτική.  Ποτέ όμως δεν μας πληροφόρησαν σωστά οι χριστιανοί πατέρες οι οποίοι θεωρούσαν τα πάντα εβραϊκά.

 Η εκκλησιαστική παράδοση που αναφέρει και την μουσική βίβλο του Πτολεμαίου, αναφέρει ως εφευρέτη της εκκλησιαστικής μουσικής, της Οκτώηχου τον Ιωάννη τον Δαμασκηνό.

Πάντα ματαιότης τα ανθρώπινα, λέει ένα άσμα που αποδίδεται στον Ιωάννη τον Δαμασκηνό. Η παράδοση μας πληροφορεί ότι ο Δαμασκηνός έγραψε την Οκτώηχο, ξεκινώντας με αυτό το τροπάριο.  Τον παρακάλεσε κάποτε ένας φίλος του να γράψει άσμα για ένα νεκρό. Όταν ο ηγούμενος της μονής άκουσε το άσμα του Δαμασκηνού δεν χάρηκε καθόλου, αλλά τον τιμώρησε να καθαρίσει τις τουαλέτες του μοναστηριού. Τότε όμως είδε σε όραμα την Παναγία η οποία του είπε ότι ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός θα γράψει νέα μουσική που θα αντικαταστήσει του Ορφέα τα ανόητα μελωδήματα.

Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός ήταν Αραβας και το όνομα του ήταν Μενσούρ. Θεωρείται ο συγγραφέας της Ωκτωηχου. Ωστόσο το βιβλίο αυτό είναι πολύ αρχαιότερο του, ενώ ο Δαμασκηνός έγραψε κυρίως φιλοσοφικά έργα με ένα αριστοτελίζων τρόπο.

 Αυτή όμως η υπόθεση είναι εντελώς εσφαλμένη γιατί δεν υπάρχει καμία ιστορική αναφορά. Aντίθετα για την Οκτώηχο έχουμε μαρτυρίες πως είναι αρχαιότερη του Δαμασκηνού. Η Οκτώηχος αναφέρεται ακόμα και από τον μοναστικό κώδικα του μοναστηριού του Σαβά, ο οποίος είναι πολύ αρχαιότερος από τον Δαμασκηνό. Ακόμα ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός ήταν θεολόγος, άνθρωπος των γραμμάτων και όχι μουσικός. Δεν υπάρχει καμία αναφορά ότι συνέγραψε μουσική.

 Τα γράμματα της εκκλησιαστικής μουσικής δεν είναι βέβαια ελληνικά αλλά προέρχονται από το αλφάβητο της δημοτικής αιγυπτιακής γραφής. Η αλεξανδρινή καταγωγή της Ορθόδοξης εκκλησιαστικής μουσικής γραφής είναι αναμφισβήτητη.  Βέβαια ο Άρειος ήταν Αλεξανδρεύς, όπως και οι Γνωστικοί ξεκίνησαν από την Αίγυπτο και τα περισσότερα κείμενα τους υπάρχουν στην Κοπτική, την δημοτική αιγυπτιακή γλώσσα. Αυτό φανερώνει ότι η μουσική της Εκκλησίας έχει καταγωγή από τους ελληνίζοντες χριστιανούς της Αιγύπτου, τους Αρειανούς και τους Γνωστικούς.

 Είναι συνηθισμένο φαινόμενο οι χριστιανοί να ψεύδονται αποδίδοντας διάφορες γνώσεις και επιστήμες σε επισκόπους και καλόγερους, ενώ όλα αυτά προέρχονται από την ελληνική φιλοσοφία και την  ελληνική θρησκεία. Αυτό ακριβώς συμβαίνει και με την εκκλησιαστική μουσική την οποία οι Ορθόδοξοι παρέλαβαν αρχικά από του  Έλληνες εθνικούς και αργότερα από τους ελληνίζοντες χριστιανούς, τους Αρειανούς και τους Γνωστικούς.

  Για να κατανοήσει κάποιος την χριστιανική αυτή ιστορία πρέπει να γνωρίζει ότι οι Ορθόδοξοι χριστιανοί προέρχονται από τους Ελληνιστές Ιουδαίους, οι οποίοι παρόλο που είχαν εξελληνιστεί πλήρως και είχαν αφήσει τα έθιμα της περιτομής και της αποχής από το χοιρινό, διατηρούσαν την πίστη τους στον θεό Σαβαώ της βίβλου. Οι Γνωστικοί χριστιανοί και οι Αρειανοί  χριστιανοί αργότερα διακρίνονται από την αντίθεση τους στην βίβλο και την προσκόλληση τους στην ελληνική φιλοσοφία. Για τους αιρετικούς αυτούς ο Χριστός δεν είναι θεός αλλά μονάχα Υιός Θεού και προφήτης.

 Ο Αρειος, που μέχρι σήμερα τον αναθεματίζουν οι Ορθόδοξοι χριστιανοί είχε γράψει ένα θείο δράμα το οποίο ονομαζόταν Θάλεια, από την Απολλώνια Μούσα και αυτό τραγουδούσαν κάθε Κυριακή στην εκκλησία. Στην Αρειανή λειτουργία έπαιρναν μέρος εθνικοί υμνολόγοι και ανάφεραν μάλιστα τα ονόματα των αρχαίων ελλήνων θεών. Η μουσική αυτής της λειτουργίας ήταν  ελληνική μουσική και ο επίσκοπος των Ορθοδόξων την περιφρονεί  λέγοντας ότι αυτή η μουσική ταιριάζει μόνο σε κωμωδίες, γιατί ο Άρειος την είχε κλέψει από τον Σωτάδη, που έγραψε μουσική για θέατρο.

Ακόμα και οι άγγελοι παίζουν τρομπέτες. Οι Ορθόδοξοι τις έχουν παρατησει γιατί θεωρούν ότι έχουν πολύ ωραίες φωνές. Ωστόσο υπάρχει η παράδοση ότι ο επίσκοπος Ιεροσολύμων Ιγνάτιος είναι αυτός που έγραψε την αντιφωνική μουσική της εκκλησίας, καθώς άκουσε κάποτε λέει τους αγγέλους. Καλοκαίρι και ζέστη όπως σήμερα θα ήταν, λίγο και η νηστεία .... να πως γράφεται η μουσική.

 Παρόλο που στην πρώτη σύνοδο οι Ορθόδοξοι νίκησαν και ο Άρειος πέθανε ηττημένος, οι Αρειανοί χριστιανοί απέκτησαν αρκετή δύναμη, εξαιτίας κυρίως της μουσικής τους και του θεατρικού δράματος. Αυτό είχε σαν συνέπεια οι Ορθόδοξοι να αναμορφώσουν την μουσική τους και να εισάγουν στην εκκλησία τα λεγόμενα αντίφωνα. Παρόλο που οι πηγές ονομάζουν αυτά τα αντίφωνα ως Δαυδιτική μελωδία, και κάποια παράδοση θέλει να προέρχονται από τον επίσκοπο Ιερουσαλήμ Ιγνάτιο, μια και τα άκουσε όταν τα έψαλλαν οι άγγελοι, είναι βεβαιωμένο ότι οι Ορθόδοξοι της Συρίας τα έλαβαν από τους Γνωστικούς του Βαρδεσάνη. Όμως και ο γιος του αιρετικού Βαρδεσάνη αλλά και ο Ορθόδοξος επίσκοπος που εισήγαγε αυτά τα αντίφωνα στην εκκλησία είχαν διδαχθεί την μουσική στην Αθήνα.

Όπως ακριβώς γράφει ο Κωνσταντίνος Σάθας: «Εν τοιαύτη περιπτώση ουδόλως απίθανον ότι και οι προειρημένοι μοναχοί εισήγαγον την αυτήν μουσικήν και εν Αντιοχεία, αφού μάλιστα ο Διόδωρος απέκτησε τας ολίγας μουσικάς γνώσεις του εν τη αυτή ακριβως πόλει, ένθα και ο υιός του Βαρδησάνου είχεν εκπαιδευθή, ήτοι εν Αθήναις.»

 Οι Αλεξανδρινοί εθνικοί, όπως και οι Αρειανοί έψαλαν χειρονομούντες, δηλαδή δείχνοντας με τις κινήσεις των χεριών τις μουσικές νότες. Οι ορθόδοξοι χριστιανοί που αγνοούσαν την μουσική και τα σημεία της συνήθιζαν να διακωμωδούν τις κινήσεις αυτές των εθνικών ψαλμωδών. Οι χειρονομίες αυτές πέρασαν στην βυζαντινή και την δυτική μουσική με την λέξη νεύματα.

 Οι χριστιανοί διακωμωδούσαν όμως ότι καλύτερο δημιούργησε ο ανθρώπινος πολιτισμός. Την μουσική, την ζωγραφική, την γλυπτική, την φιλοσοφία και κάθε επιστήμη. Όταν στην Αλεξάνδρεια γκρέμιζαν τα είδωλα ένας επίσκοπος είπε να αφήσουν ένα άγαλμα για μείνει γνωστή η αθλιότητα των Ελλήνων. Σήμερα όμως τα αγάλματα των Ελλήνων θαυμάζονται στα μουσεία ενώ τα έργα των χριστιανών δεν χαίρουν παρόμοιας εκτίμησης. Νομίζω είναι καιρός οι χριστιανοί και μάλιστα οι Ορθόδοξοι, να θεραπευτούν από το άσβηστο μίσος και τον φθόνο που νιώθουν για τους Έλληνες και να τους αγαπήσουν, αν όχι ως προγόνους που τους άφησαν μια θαυμάσια κληρονομιά, τουλάχιστον ως εχθρούς με μια ανεκτίμητη προσφορά στον ανθρώπινο πολιτισμό αυτής της γης.

ΒΑΣΙΛΑΚΗΣ Φ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ

Ψαλμός 150. Αινείται τον Θεόν εν τοις αγίοις αυτού. Αινείται αυτόν εν ήχω σάλπιγγος, αινείτε αυτόν εν ψαλτηρίω και κιθάρα, αινείται αυτόν εν τυμπανω και χορώ, αινείτε αυτόν εν χορδαίς και οργάνω, αινείτε αυτόν εν κυμβάλοις ευήχοις, αινείτε αυτόν εν κυμβάλοις αλαλαγμού. Πάσα πνοή αινε΄σατω τον Κύριον. Αλληλούια.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΑΘΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΗΧΟΥΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Σγ

Αυτοι οι χαρακτήρες ή τα λεγόμενα γράμματα της εκκλησιαστικής μουσικής ημών μουσικής ουδεμία σχέσιν έχοντα ούτε προς την ελληνικήν ούτε προς γνωστήν άλλην αλφάβητον αλλά παρά μόνο προς τα σημεία της λεγόμενης δημοτικής γραφής των Αιγυπτίων, περιττόν δε να υπομνήσω ότι ο Άρειος ην Αλεξανδρινός.

 Παραδόξως ομοία παράδοσις περί της Αιγυπτιακής αρχής των μουσικών χαρακτήρων επεκράτησαν και παρ’ αυτοίς τοις βυζαντινοίς μουσικοδιδασκάλοις, ως πειθόμεθα εκ του εξής σημειώματος αντιγραφέντος υπό Χρυσάνθου εξ αγνώστου ημίν μουσικής πραγματείας «Πτολεμαίος ο βασιλεύς ευρών τους ήχους συγκεχυμένους και διακεχωρισμένους, προστάξας τους σοφούς των Εβραίων ανδρας, μετεγλώττισαν την Εβραϊκήν γραφήν εις την Ελλάδα, και συντάξαντες πάντα τα μέλη των ήχων εποίησαν εξ αυτών βιβλίον καλούμενον μουσικόν, εξ ου της  Παπαδικής η πάσα τεχνη εγνωρίσθη, ο συν τοις άλλοις πολλοίς υπό των αθέων βαρβάρων ενεπρήσθη.

 Εταίρα παλαια μουσική  βίβλος αποδιδομένη εις αυτόν τον Ιωάννη Δαμασκηνόν ομολογεί την Αιγυπτιακήν αρχήν των μουσικών τούτων χαρακτήρων θεωρούσαν ως εφευρέτην Πτολεμαίον τον μουσικόν. !!!

Ρνα

Οι οχτώ ήχοι της εκκλησιαστικής μουσικής φέρουσι τα εξης ονόματα: ήχος πρώτος, δεύτερος, τρίτος, τέταρτος, ήχος πλάγιος πρωτος, πλάγιος δεύτερος, ήχος βαρύς, και πλάγιος τέταρτος, ανταποκρινόμενοι ως λέγουσιν οι βυζαντινοί μουσικογράφοι, προς τους εξής τόνους της παλαιάς ελληνικής μουσικής, υπερμιξολύδιον, μιξολύδιον, λύδιον, φρύγιον, δώριον, υπολύδιον, υποφρύγιον, υποδώριον.

Ρνδ

Οι οκτώ ελληνικοί ήχοι, οι τούτους εξεικονίζοντες συμβολικοί χαρακτήρες και αυτά τα ονόματα αυτών ήσαν γνωστά από της Ε’ ως εικάζεται εκατοενταετηρίδος ου μόνον εν Ιταλία και Γαλία, αλλά και εν Ισπανία, Γερμανία και Αγγλία, φέροντα το διακριτικόν ελληνικό όνομα Νεύμα (Neuma) η κυριολεκτικότερον Γοτθικόν Νεύμα ένεκα του μεταχειριζόμενου ιδίως την μουσικήν ταύτην έθνους. Η Γοτθική εξακολουθεί μέχρι τέλους τακτικώς ήτοι Primus, Secundus, Tritus, Quartus, Quintus, Sextus, Septimus, Octavus.

 Ως δε οι ελληνικοί ήχοι υπεδιαιρέθησαν εις πολυαριθμα απηχήματα, ούτω και το Νεύμα υποδιαιρείται μέχρι πεντήκοντα πέντε φωνών, σημειουμένων μεν διά των αυτών αυμβόλων της βυζαντινής μουσικής, φερουσών δε προς τοις λατινικοίς και ελληνικά ονόματα, ως Eptafonus, Pentaphonus, Strophicus, Oriscus, Cephalicus, Quilisma, Climacus, Podatus, Baromenon, Trigonon, Tetradius, Ygon, Pentadicon, Ypodicuw, Atticus, Apostropha, ….. Τα παριστώντα τους Γοτθικούς τόνους συμβολικά σημεία φέρουσι τα αυτά μυστηριώδη των Βυζαντινών ονόματα, ολίγον παρηλλαγμένα, Nonanoeane, Aianeoane, Noeoaene, Neoagis. Αι δυσνόηται αύται λέξεις καίτοι τόσο δυσπρόφερτοι, παρέμειναν εν τη λατικνική μουσική μέχρι ΙΕ’ εκατοεντηρίδος ότε αντικατιστάθηκαν δια νέας συμβολικής λέξεως.

Ρνθ

 Ως γνωστόν, δημώδης εκκλησιαστική παράδοσις θεωρεί τον άγιον Ιωάννη Δαμασκηνόν ου μόνο ως συγγραφέα της Οκτωήχου, αλλά και ως εφευρέτην των οκτώ μουσικών ήχων και αυτών των μουσικών χαρακτήρων, αλλ η παράδοσις αύτη αντικειμένη προς αυτήν την ιστορίαν και υπο ουδενός αξιοπίστου μάρτυρος  επικυρουμένη αφεαυτής καταπίπτει.

Εκτός αυτού την οκτώηχο αναφέρει τυπικόν του Αγίου Σάββα ως εισηγμένην ήδη και εν ταίς μοναίς της Παλαιστίνης.

Σελ. σς΄

Ο αυτός δε Πατριάρχης Παύλος εξακολουθεί λέγων ότι τον πατριάρχην αυτών οι Αρειανοί υπεδέχθην λέγοντες «Καλώς ήλθες, επίσκοπε, υιόν μη λέγων,ο Σαραπις σε φιλών εισήνεγκε» η ανάμιξης δε του ονόματος του Σαράπιδος αποδεινύει ότι η εν τη Αρειανή λειτουργία έλαβον μέρος και οι εθνικοί υμνολόγοι.

Σι΄

Βάσις της βυζαντινής μουσικής, ην η χειρονομία, την οποίαν ο μεν Φιλόθεος ο πρωτοσπαθάριος ονομάζει «πολύτεχνον της χειρονομίας κίνησην» ο δε Πορφυρογένητος συνεχως αποκαλεί ως οι Γότθοι νεύμα την χειρονομίαν ή την μουσικήν ταύτην ηθοποιίαν ανέπτυξαν μεν οι εικονομάχοι βασιλείς, ούτε όμως ούτοι, ούτε αυτός ο ‘Αρειος, ως προερρέθη εφεύρεν αλλά είναι λείψανον της παλαιάς μουσικής και θεατρικής ηθοποιίας.

Δοξα πατρι δι υιου εν αγιω πνευματι.

ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΤΙΦΩΝΑ ΤΗΝ ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΟΥ ΠΑΡΕΛΑΒΑΝ ΑΠΟ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΑΡΕΙΑΝΟΥΣ ΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ

Σλβ΄

Ο Χρυσόστομος Εν Αντιοχεία εισάγοντα ουχι τα αντιφωνα του Φλαβιανού αλλα έτερα τα οποία προ τριων εκατονταετηρίδων ήκουσεν υπ αγγέλων αδόμενα αυτός ο πρώτος ιστορικός της Αντιοχείας πατριάρχης, ο ιερομέρτυς Ιγνάτιος. Αλλ΄και αυτη η παράδοσις αναμφιβόλως επινοήθη προς σύγχυσιν του περί των μυστηριωδών αρχών της εκκλησιαστικής μουσικής σκοτεινοτάτου ζητήματος, αφού εξ αυτών των εκκλησιαστικών χρονογράφων πληροφορούμεθα ότι ο Χρυσσόστομος βλέπων το ποίμνιον αυτού κατακηλούμενον υπό της μουσικής των Αρειανών αντιφώνων, είσηγαγε τα Ορθόδοξα τούτα αντίφωνα, διαφέροντα των αντιπάλων ουχί περί την μελωδίαν, αλλά περί την έκφρασιν του περί της αγίας τριάδος δόγματι.

Ρλη

Ως δε ο Μεθόδιος εθεώρησε σκόπιμον να πολεμήσει τους Βαλεντινιανούς δι αυτου του δράματος, ούτω και ετέρα των Γνωστικών αίρεσις ηνάγκασε τον άγιον Εφραίμ να οικειοποιηθεί αυτά των αντιπάλων τα όπλα, και κατέβαλε μεν ο Σύρος όσιος τους Βαρδησανίτας, έκτοτε όμως η Συριακή εκκλησία εγνώρισε τους πρώτους μουσικούς χαρακτήρας τους οποίους εχάραξαν μεν οι Γνωστικοί ούτοι, εξεχριστιάνισεν όμως ο Εφραίμ.

Σιθ

Τα αντίφωνα οι λεγόμενοι μελωδοί απεμιμήθηκαν εκ της μουσικής των Σύρων. Η διαβεβαίωσις αύτη του Θεοδώρου υποστηρίζεται πως και υπ’ αυτού του αυτοκράτορος Ιουλιανού, όστις πικρώς επιτιμών την οίησιν του Διοδώρου αποκαλεί τούτον «ανόητον και επείσακτον μουσικόν» και ιδία του Ξανθοπούλου υποδεικνύοντος τον σφετερισμόν της μουσικής των γνωστικών ου μόνον υπό του Αγίου Εφραίμ αλλά και αυπό των πρώτων τούτων της ελληνικής εκκλησίας μελοποιών.

 Ως προεσημειώθη, μουσική των τότε Σύρων ην η των Βαρδησανιδών, την οποίαν ως κατακηλούσαν τους συμπατριώτας αυτού ηναγκάσθη να παραδεχτεί  και ο αγιος Εφραίμ, τηρήσας μεν το μέλος, τους χορούς και αυτούς τους χαρακτήρας της μουσικής του Αρμονίου, μόνον δε αντικαταστήσαντες τας λέξεις των Γνωστικών ύμνων δι’ ετέρων ορθοδόξων.

 Εν τοιαύτη περιπτώση ουδόλως απίθανον ότι και οι προειρημένοι μοναχοί εισήγαγον την αυτήν μουσικήν και εν Αντιοχεία, αφού μάλιστα ο Διόδωρος απέκτησε τας ολίγας μουσικάς γνώσεις του εν τη αυτή ακριβως πόλει, ένθα και ο υιός του Βαρδησάνου είχεν εκπαιδευθή, ήτοι εν Αθήναις.

Σλα

Επειδή η εκκλησιαστικη μουσική βάσιν είχε το θέατρον, ο Χρυσόστομος επιτιθέμενος κατ’ αυτής της πηγής επικαλείται κατά της θυμέλης τους κεραυνούς του ουρανού, εξορκίζων τους χριστιανούς ν΄απέχωσι του διαβολικού σχολείου

Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΟΥ ΠΑΡΕΛΑΒΑΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΡΕΙΑΝΟΥΣ

Σιβ

 Η υπό των ορθοδόξων απομίμησης της Αρειανής μουσικής ήρχισε μεν εν Αλεξανδρεία ζώντος έτι του Αρείου, μετεδόθη όμως και εις τας άλλας εκκλησίας ολίγον μετά τον ελεεινόν του αιρεσιάρχου θάνατον (336) διότι, ως πληροφορούμεθα εκ του 338 αποβιώσαντος πρώτου της εκκλησίας χρονογράφου, του αρειανίζοντος Ευσεβίου, οι υπό των τότε μοναχών αδόμενοι ύμνοι ουδεμίαν σχέση είχαν προς την ελληνικήν μουσική, αλλά ομοίαζαν προς τα άσματα των παλαιών Ιουδαίων ασκητών ήτοι των λεγόμενων θεραπευτών.

 Εκκλησιαστική ιστορία. Τους ύμνους βεβαίως τούτους εννοεί και ο Κλήμης γράφων «άδει δε γε ο Εύνομος ο εμός ου τον Τερπάνδρου νόμον, ουδέ τον Καπίτωνος, ουδέ μην Φρύγιον, ή Λύδιον, η Δώριον, αλλά της καινής αρμονίας τον αίδιον νόμον τον φερώνυμον του θεού, το άσμα το Λευιτικόν.» Κλήμεντος Αλεξανδρέως τα ευρισκόμενα Oxonii, 1715, tom. I, sel 3.

Σγ

 Ως προερρέθη ο Αγιος Αθανάσιος επανειλλημένος αποκαλεί την Θάλειαν απλήν απομίμησην της ορχήσεως, του ήθους και του μέλους του Αλεξανδρινού ποιητού Σωτάδους.

Ο συγκρίνων την Οτώηχον προς τα παρ Αθανασίω φερόμενα της Θαλείας αποσπάσματα, παρατηρεί ότι αμφότεραι αι λειτουργικαί αύται βίβλοι φέρουσι τον τύπον του ενός και του αυτού μυστηριώδους ρυθμού.

ΒΑΣΙΛΑΚΗΣ Φ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ - ΕΛΛΗΝ ΑΙΡΕΤΙΚΟΣ

Η ΚΑΤΑΔΙΩΞΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

Ελληνες φιλόσοφοι από την Μονή των Φιλανθρωπινών στα Ιωάννινα. Παρόλη την μανία κατά των Ελλήνων και της φιλοσοφίας παραμένει μέχρι σήμερα η αρχαία σύνδεση του χριστιανισμού με την φιλοσοφία. Εικόνες φιλοσόφων υπάρχουν και στην Μονή της Αγίας Λαύρας του Αγίου Όρους αλλά και σε πολλές εκκλησίες. Εχουν ακόμα διασωθεί αρκετά χειρόγραφα αρχαίων Ελλήνων, κυρίως του φιλόσοφου Επίκτητου.

 Σε προηγούμενες δημοσιεύσεις μου έχω αναφερθεί στην θρησκεία των φιλοσόφων κι έχω υποστηρίξει ότι ο αρχαίος χριστιανισμός ήταν μια ελληνική φιλοσοφική θρησκεία. Οι Έλληνες φιλόσοφοι ήταν αυτοί που μεταρρύθμισαν όλες τις αρχαίες θρησκείες και δίδαξαν την παύση των αιματηρών θυσιών και την αλληγορική ανάγνωση των μύθων. Βασικό στοιχείο της νέας αυτής θρησκείας των φιλοσόφων ήταν η γνώση του εαυτού και η επαφή με τον προσωπικό δαίμονα που κατοικεί μέσα στην ανθρώπινη καρδιά, σύμφωνα με το Σωκρατικό πρότυπο. Αυτός ο θεός της καρδιάς είναι μεγαλύτερος και ισχυρότερος από τον θεό του κόσμου ισχυρίστηκε ο Ιωάννης στην επιστολή του. Στο γνωστικό ευαγγέλιο του Θωμά βλέπουμε την γνώση του εαυτού να είναι κεντρικό θέμα όπως και στην φιλοσοφία του Αγίου Αντωνίου, για τον οποίο μπορείτε να διαβάσετε σε παλαιότερη δημοσίευση.

 Σε αυτή την δημοσίευση θέλω να παρουσιάσω μερικούς από τους Έλληνες φιλόσοφους Χριστιανούς και τις απόψεις τους. Θα δείξω μάλιστα ότι οι χριστιανοί του μεγάλου Κωνσταντίνου δεν ήταν οι δημιουργοί της εκκλησίας του Χριστού αλλά κυρίως οι δημιουργοί μιας ανθελληνικής εκκλησίας και ο μοναδικός της σκοπός ήταν η καταδίωξη του ελληνισμού σε οποιαδήποτε μορφή και αν εκφραζόταν. Γι αυτό και αυτή η εκκλησία που κατά το όνομα μόνο είναι χριστιανική, κατεδίωξε με μίσος κάθε αρχαία θρησκεία αλλά ακόμα και κάθε χριστιανική ομάδα που ελλήνιζε. Όλοι αυτοί που σήμερα αναθεματίζονται ως αιρετικοί δεν ήταν τίποτα άλλο παρά ελληνίζοντες χριστιανοί. Οι χριστιανικές εκκλησίες των ψευδεπίγραφων ευαγγελίων και του συμβόλου της πίστεως είναι ενωμένες όχι από την αγάπη του Χριστού αλλά από την προσήλωση σε μάταια δόγματα και από το μίσος προς τους Έλληνες. Αυτό το μίσος διακρίνει όλα τα χριστιανικά κείμενα αυτής της εκκλησίας αλλά και όλους τους κανόνες των συνόδων.

 Η θλιβερή πραγματικότητα των περασμένων αιώνων ήταν η ανελέητη καταδίωξη των ελληνιζόντων χριστιανών αλλά και των ελληνικών εθίμων. Παρόλα ταύτα η χριστιανική προπαγάνδα των σύγχρονων θεολόγων μας μιλάει για ένα εξελληνισμένο χριστιανισμό, ο οποίος χρειάζεται παραπάνω εξιουδαϊσμό για να βρει την αλήθεια του. Η καταδίωξη των Ελλήνων συνεχίζετε ακόμα και σήμερα. Γι αυτό είναι πολύ σημαντικό να διαβαστεί με προσοχή αυτή η δημοσίευση και να κατανοηθεί η σημαντικότητα της αλήθειας της.

 Η κυρίαρχη θρησκεία τους πρώτους αιώνες μετά την γέννηση του Χριστού ήταν η θρησκεία των φιλοσόφων ή οποία ήταν και η θρησκεία των αυτοκρατόρων. Οι αυτοκράτορες πίστευαν σε ένα φιλοσοφικό μονοθεϊσμό που δεν καταδίωκε τους πολλούς θεούς αλλά τους θεωρούσε διαφορετικές εκφράσεις της Μίας Θεότητας. Αναφορά στην θρησκεία των αυτοκρατόρων κάνει ο χριστιανός φιλόσοφος Αριστείδης στην επιστολή του.

«Είναι φανερό ότι υπάρχουν τρία είδη ανθρώπων στον δικό μας κόσμο, αυτοί που από εσάς λέγονται των θεών προσκυνητές, οι Ιουδαίοι και οι χριστιανοί και υπάρχουν κι εκείνοι που σέβονται πολλούς θεούς και διαιρούνται σε τρία γέννη επίσης, οι Έλληνες, οι Αιγύπτιοι και οι Χαλδαίοι.»

 Ο χριστιανός Αριστείδης στην απολογία του βλέπει τρία γένη μονοθεϊστικών θρησκειών, τους Ιουδαίους, τους χριστιανούς και την θρησκεία των αυτοκρατόρων ή οποία δεν είναι άλλη από την θρησκεία των φιλοσόφων. Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες είχαν φιλόσοφους στην αυλή τους και λάτρευαν συνήθως μερικούς θεούς από όλες τις χώρες που είχε κατακτήσει η Ρώμη, κυρίως τον Ανίκητο Ήλιο. Πριν τον Μεγάλο Κωνσταντίνο ο Χριστός είχε ήδη εισχωρήσει στο  Πάνθεο των Ελλήνων θεών αλλά και στους θεούς των φιλοσόφων. Κάποιος μπορούσε να πιστεύει στον Χριστό αλλά να μην πιστεύει στην παλαιά διαθήκη ή να ακολουθεί την θεωρία της Γέννησης από του μηδενός. Ο Μεγάλος Κωνσταντίνος ήταν χριστιανός, όπως και άλλοι πριν από αυτόν αυτοκράτορες, υπακούοντας στην οικογενειακή θρησκεία των φιλοσόφων και όχι στην εκκλησία.

 Η πρώτη σύνοδος των χριστιανών που αναφέρεται στις Πράξεις των αποστόλων, έχει ως θέμα ακριβώς τα Ιουδαϊκά έθιμα, γιατί οι Εβραίοι υποχρέωναν τους Ελληνίζοντες να κάνουν περιτομή. Οι απόστολοι αποφάσισαν οι χριστιανοί να απέχουν από το αίμα και την πορνεία. Αυτή ήταν η απόφαση. Ο χριστιανισμός όπως τον διδάσκει ακόμα και ο Παύλος είναι και για τους Ιουδαίους και για τους Έλληνες. Εκείνη την εποχή Έλληνας σήμαινε αυτός που ήταν Έλληνας στην θρησκεία, όπως το ίδιο και ο Ιουδαίος. Ο Χριστός δεν ενδιαφερόταν να καταργήσει αλλά επιδίωκε να μεταρρυθμίσει, δεν ήθελε να αφαιρέσει αλλά να προσθέσει. Γι αυτό οι αρχαίοι χριστιανοί δεν αρνήθηκαν τον πολιτισμό και την φιλοσοφία. Παντού δημιουργήθηκαν χριστιανικά διδασκαλεία σύμφωνα με τα πρότυπα των ελληνικών φιλοσοφικών σχολών. Τα σημαντικότερα βέβαια ήταν στην Αλεξάνδρεια. Οι χριστιανοί αυτοί δεν απομακρύνθηκαν από την ελληνική θρησκεία αλλά την μεταρρύθμισαν σύμφωνα με την φιλοσοφία και την ιδιαίτερη θεωρία του Χριστού.

 Ο Ευσέβειος της Καισάρειας στην εκκλησιαστική ιστορία του (βιβλίο Δ, ζ) ονομάζει τους αιρετικούς “υποδύοντες γόητες και απατηλοί την αυτήν του δόγματος ημίν προσηγορίαν” (μάγοι και απατεώνες που υποκρίνονται τους χριστιανούς και ονομάζονται με το ίδιο όνομα του δικού μας δόγματος) και αναφέρει τον Σατορνίνο και τον Βασιλείδη οι οποίοι συνεστίσαντο χριστιανικά διδασκαλεία.

  Ο επίσκοπος Λυών Ειρηναίος μας πληροφορεί ότι οι οπαδοί του αιρετικού Καρποκράτη ονομάζονται Γνωστικοί. Ετσι όμως ονομαζόταν και ο πατέρας της εκκλησίας Κλήμεντας Αλεξανδρείας. Ο Ειρηναίος όμως κατηγορεί τους “γνωστικούς” του Καρποκράτη πως έχουν είδωλα φτιαγμένα από διάφορα υλικά και ισχυρίζονται ότι ένα ομοίωμα του Σωτήρα σταυρώθηκε από τον Πιλάτο. Στεφανώνουν τα είδωλα αυτά και τα βάζουν μαζί με τα είδωλα των φιλοσόφων, του Πυθαγόρα, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη και των υπολοίπων. Εχουν ακόμη τρόπους που λατρεύουν αυτά τα είδωλα, όπως ακριβώς κάνουν οι εθνικοί. Ακόμη ιχυρίζονται ότι η ψυχή του Ιησού παρόλο που μορφώθηκε στον Ιουδαϊσμό, αντιμετώπισε τα Ιουδαϊκά έθιμα με περιφρόνηση.

 Ο Πάνταινος συνέστησε Χριστιανικό διδασκαλείο στην Αλεξάνδρεια και υπήρξε δάσκαλος του Κλήμεντα Αλεξανδρείας. Ο Ευσέβιος της Καισάρειας μας πληροφορεί ότι ταξίδεψε μέχρι την Ινδία για να διαδώσει το ευαγγέλιο. Ο Πάνταινος αυτός ήταν φιλόσοφος και μάλιστα Στωϊκός. «από φιλοσόφου αγωγής των καλούμενων Στωικών ωρμημένος». Σήμερα δεν έχει σωθεί κανένα κείμενο από αυτόν τον φιλόσοφο χριστιανό.

 Οι αρχαιότεροι Χριστιανοί ήταν μορφωμένοι με την ελληνική φιλοσοφία και διάβαζαν τους Έλληνες ποιητές. Ο Ευσέβιος της Καισαρείας αναφέρει πολλούς Χριστιανούς οι οποίοι ήταν πραγματικά φιλόσοφοι και φορούσαν τον ελληνικό φιλοσοφικό χιτώνα. Θα αναφέρω μερικούς από την εκκλησιαστική ιστορία του Ευσέβιου της Καισάρειας, για να κατανοήσουμε τους Χριστιανούς των πρώτων αιώνων.

Μια Ορθόδοξη εικόνα του Ιουστίνου του ονομαζόμενου φιλοσόφου. Τον καιρό του Ιουστίνου δεν είχε ακόμα διαμορφωθεί το σύμβολο της πίστεως ούτε είχε ξεκινήσει η καταδίωξη του ελληνισμού.

 Διασημότερος Χριστιανός φιλόσοφος ήταν ο Ιουστίνος, «εν φιλοσόφου σχήματι πρεσβεύων τον θείον λόγον». Όταν ο Ευσέβιος γράφει εν φιλοσόφου σχήματι, εννοεί ότι ο Ιουστίνος φορούσε τον φιλοσοφικό χιτώνα, το ένδυμα δηλαδή που φορούσαν όλοι οι Έλληνες φιλόσοφοι. Ο Ιουστίνος έγραψε «περί μοναρχίας θεού» την οποία κατοχυρώνει όχι μόνο από τις ιερές γραφές των Ιουδαίων αλλά και από τα ελληνικά βιβλία. «εκ των παρ΄ημίν γραφών, αλλά και των ελληνικών συνίστηση βιβλίων».

 Ο Ιουστίνος έγραψε ένα «Διάλογο προς Ιουδαίους», τον οποίο διεξήγαγε στην Έφεσο με ένα Εβραίο ονόματι Τρύφωνα. Ιστορεί δε πως οι Ιουδαίοι εραδιούργησαν κατά της διδασκαλίας του Χριστού γράφοντας: «Όχι μόνο δεν μετενοήσατε δι΄όσα κακά επράξατε, αλλά εκλέξαντες τότε άνδρας επιλέκτους απεστείλατε από την Ιερουσαλήμ εις όλην την  γην, διά να είπουν ότι ενεφανίσθη η άθεος αίρεση των Χριστιανών». «Μνημονεύει δε και μερικά προφητικά ρητά, ελέγχων τον Τρύφωνα διότι οι Ιουδαίοι περιέκοψαν ταύτα από την γραφή».

 Ο επίσκοπος Κορίνθου Διονύσιος έγραψε επιστολές, προς Λακεδαιμονίους ορθοδοξίας κατηχητική ειρήνης και ενώσεως υποθετική, και προς Αθηναίους διεγερτική πίστεως και της κατά το ευαγγέλιον πολιτείας. Οι επιστολές αυτές φυσικά δεν υπάρχουν.

 Ενδιαφέρον παρουσιάζει η άποψη του Απελλή, για τον οποίο αντλεί πληροφορίες ο Ευσέβιος, διαβάζοντας κάποιον Χριστιανό ονόματι Ρόδων. Ο Απελλής έλεγε ότι δεν έπρεπε να εξετάζουν οι Χριστιανοί τους λόγους αλλά ο καθένας να κρατάει τα πιστεύω του γιατί σημασία έχουν μόνο τα αγαθά έργα. Όταν τον ρωτούσαν πως εκείνος τότε πίστευε ότι υπάρχει μόνο ένας Θεός, ο Απελλής απαντούσε ότι οι προφητείες δεν λένε καμία αλήθεια γιατί είναι αντιφατικές μεταξύ τους και ψεύτικες. Ως προς το ότι δεν υπάρχει παρά μία μόνο αρχή ο Απελλής έλεγε ότι δεν το γνώριζε αλλά μόνο ενστικτωδώς νόμιζε πως ήταν έτσι. «Έπειτα όταν τον εξώρκιζον να μου είπη την αλήθειαν, γράφει ο Ρόδων, ωρκίζετο ότι αληθινά έλεγεν ότι δεν γνωρίζει πως είναι ένας ο αγέννητος Θεός, αλλ΄ ότι πιστεύει τούτο. Εγώ δε γελάσας τον κατηγόρησα διότι, ενώ έλεγεν ότι είναι διδάσκαλος, δεν εγνώριζε να κατοχυρώνει τα διδασκόμενα από αυτού». «Ο Απελλής ούτος πράγματι έδειξεν υπερβολική ασέβεια κατά του νόμου του Μωϋσέως, βλασφημήσας τους θείους λόγους με πολλά συγγράμματα και προσπαθών με μεγάλην προσοχήν να ελέγξει όπως ενόμιζε τουλάχιστον και να ανατρέψει αυτούς», αναφέρει ο Ευσέβιος. Όπως καταλαβαίνει κανείς τα συγγράμματα του Απελλή ρίχτηκαν στην πυρά.

 Άλλος Χριστιανός φιλόσοφος ο Μιλτιάδης, ελέγχει εκείνους που ευρισκόμενοι σε ψευδοέκσταση ψευδοπροφήτευαν, εξαιτίας της αναίδειας και της θρασύτητας τους, αρχομένοι έτσι εξ εκουσίας αμαθίας, κατέληγαν σε ακούσια μανία. Αυτός συνέγραψε Απολογία προς τους κοσμικούς άρχοντες υπέρ της φιλοσοφίας την οποία ακολούθει.

 Άλλος Χριστιανός φιλόσοφος είναι ο Απολλώνιος, «άνδρα των τότε πιστών επί παιδεία και φιλοσοφία βεβοημένον». Αυτός αποκεφαλίσθηκε στην Ρώμη με απόφαση της συγκλήτου.

 Ο Μαλχίων που έλεγξε τον αιρετικό Παύλο Αντιοχείας, ήταν άνδρας λόγιος και σοφιστής υπεύθυνος των ελληνικών σχολών της Αντιοχείας. «ανήρ τά τε άλλα λόγιος και σοφιστού των επ΄ Αντοχείας ελληνικών παιδευτηρίων διατριβής προεστώς».

 Ο Ανατόλιος είναι επίσκοπος της εκκλησίας της Λαοδικείας. Καταγόταν από την Αλεξάνδρεια και ήταν εκπαιδευμένος με την ελληνική παιδεία και την φιλοσοφία, κι επειδή γνώριζε καλύτερα από όλους τα ελληνικά μαθήματα, αριθμιτική και γεωμετρία και αστρονομία, διαλεκτική και φυσική και θεωρία ρητορική, ένεκα τούτου εκρίθη άξιος να συστήσει σχολήν αριστοτελικής φιλοσοφίας.

   «Αλεξανδρεύς το γένος, λόγων δ΄ένεκα και παιδείας της Ελλήνων φιλοσοφίας τε τα πρώτα των μάλιστα καθ΄ημάς δοκιμωτάτων απενηνεγμένος, άτε αριθμιτικής και γεωμετρίας και αστρονομίας τε και άλλης, διαλεκτικής είτε φυσικής, θεωρίας ρητορικών τε αυ μαθημάτων».

 Τον Ανατόλιο διαδέχτηκε στην χριστιανική σχολή της Αλεξάνδρειας ο Στέφανος, «λόγων μεν φιλοσόφων και της άλλης παρ΄Ελλησι παιδείας παρά τοις πολλοίς θαυμασθείς», αλλά δεν ήταν κατά τον ίδιο τρόπο διατεθειμένος έναντι της θείας πίστεως, όπως φανερώθηκε τον καιρό του διωγμού, αποδεικνύοντας ότι ο άνδρας αυτός δεν ήταν αληθής φιλόσοφος.

 Ο δάσκαλος του Ευσεβίου της Καισαρείας που έζησε τον ίδιο καιρό με τον Ανατόλιο ήταν ο Πάμφιλος, που σύμφωνα με τον Ευσέβιο έζησε «βίω φιλόσοφον αληθή».

 Ο Φιλέας ήταν επίσκοπος της Αιγύπτου στην επαρχία των Θμουιτών, ο οποίος διέπρεψε «εν τοις κατά φιλοσοφίαν λόγοις» και «των έξωθεν μαθημάτων άξιον γενέσθαι».

 Στην Αλεξάνδρεια διαδέχτηκε τον επίσκοπο Δημήτριο ο Ηρακλάς, ο οποίος έζησε βίο φιλοσόφου και ασκήσεως απόδειξην παρασχών. Πράγματι, γράφει ο Ευσέβιος, οι πράξεις του ήταν «γνησιωτάτης φιλοσοφίας κατορθώματα».

 Στο Χριστιανικό διδασκαλείο της Αλεξάνδρειας σπούδασε ο Ωριγένης, ο οποίος όμως παράτησε τα ελληνικά μαθήματα για να προσηλωθεί στις ιερές γραφές. Τα ελληνικά ετούτα μαθήματα παρέδιδαν στο Χριστιανικό διδασκαλείο οι Χριστιανοί φιλόσοφοι.

Ο Μελέτιος ήταν επίσκοπος στις εκκλησίες του Πόντου κι έζησε χωρίς να έχει καμία περιουσία μια ζωή δοκιμασμένη από τα μαθήματα της φιλοσοφίας και με την θεωρία των θείων, τον οποίο ονόμαζαν το μέλι της Αττικής. Αργότερα οι ανθέλληνες χριστιανοί θα γράψουν για την Παναγία, «των Αθηναίων τα πλοκάς διασπώσα». Ο Μελέτιος όμως αποκλήθηκε από τους μάρτυρες του Χριστού μέλι της Αττικής γιατί ήταν τελειότατος στην ρητορική τέχνη και σε κάθε τεχνική επιστήμη τεχνικώτατος και λογιότατος, όπως ακριβώς γράφει ο επίσκοπος Ευσέβιος.

 Αυτοί λοιπόν οι χριστιανοί που χωρίς να φροντίζουν για την σωτηρία του σώματος τους παραδόθηκαν στα δεινά και σε διάφορα βάσανα, ακολουθώντας τον Χριστό στα μαρτύρια με χαρά και γέλια και ευφροσύνη, μέχρι και την εσχάτη απόφαση του θανάτου, ώστε να αφήνουν την τελευταία τους αναπνοή τραγουδώντας ύμνους και ευχαριστίες στον «Θεό των όλων», όπως γράφει ο Ευσέβιος της Καισάρειας, στην μοναδική σωζόμενη εκκλησιαστική ιστορία, ήταν θαυμάσιοι πλούσιοι σε ευγένεια και δοξασμένοι από την λογική και είχαν διαπρέψει στην φιλοσοφία.

«και ούτοι, εξαιρέτως δ’ εκείνοι θαυμασιότεροι οι πλούτω μεν και ευγενεια και δόξα λόγω τε και φιλοσοφία διαπρέψαντες»

Αυτοί είναι οι χριστιανοί πριν τον Μεγάλο Κωνσταντίνο και πριν την δημιουργία του συμβόλου της πίστεως. Αυτοί είναι οι μάρτυρες Έλληνες φιλόσοφοι που έχυσαν το αίμα τους για τον Χριστό και την φιλοσοφία της αγάπης.

 Στην Παλαιστίνη ο Προκόπιος, ένας αναγνώστης της Σκυθοπόλεως, συνελήφθη καθώς έμπαινε στην Καισάρεια. Ο έπαρχος του ζήτησε να θυσιάσει στους θεούς ή οπωσδήποτε να κάνει σπονδή στους αυτοκράτορες. Ο Προκόπιος αποκρίθηκε με τον Ομηρικό στίχο: «Καλό δεν είναι το πλήθος των αφεντάδων. Ας είναι ένας αφέντης, ένας βασιλιάς.» Εξαιτίας των επαναστατικών ιδεών του, εκτελέστηκε στις 7 Ιουνίου.

Αρνολντ Τζόουνς Ο Κωνσταντίνος και ο εκχριστιανισμός της Ευρώπης. Ηριδανός

 Μετά τον Μεγάλο Κωνσταντίνο η χριστιανική εκκλησία γίνεται η θρησκεία των αυτοκρατόρων. Οι χριστιανοί τώρα δεν υποχρεώνονται να θυσιάσουν στους θεούς των εθνών, ούτε να κάνουν σπονδή στους αυτοκράτορες. Οι αρχαίοι φιλόσοφοι είτε είναι χριστιανοί είτε είναι Έλληνες, υποχρεώνονται να υπογράψουν το σύμβολο της Ορθόδοξης πίστεως, την απόλυτη υπακοή τους στον Ρωμαίο αυτοκράτορα. Οι αληθινοί χριστιανοί καταδιώκονται και κατασφάζονται από ψευδοφιλόσοφους απατεώνες οι οποίοι κυβερνούν με τι ξίφος του συμβόλου της Ορθοδόξου πίστεως.  

 Ο Μεγάλος Κωνσταντίνος θεωρείτε άγιος από τους χριστιανούς και ονομάζεται μάλιστα «ισαπόστολος» επειδή είναι εκείνος που μετέτρεψε τον χριστιανισμό στην επίσημη θρησκεία της αυτοκρατορίας. Ο ίδιος όμως δεν ήταν ένας ορθόδοξος χριστιανός και βαπτίστηκε μονάχα στο τέλος της ζωής του. Ο Κωνσταντίνος σύμφωνα με την παράδοση των προηγούμενων Ρωμαίων αυτοκρατόρων πίστευε στην μονοθεϊστική θρησκεία του Νικητή Ήλιου, (Sol Invictus). Ο Χριστός του Κωνσταντίνου είχε όλα τα στοιχεία αυτού του Ηλιακού θεού. Γι αυτό και όταν νομοθέτησε την αργία της Κυριακής, την ονόμασε ημέρα της προσκυνήσεως του Ήλιου.

 Στον ιστορικό της εκκλησίας Μαλάλα, ο οποίος συνέχισε το έργο του Ευσεβίου, διαβάζουμε ότι ο Μέγας Κωνσταντίνος κανόνισε να γραφτούν ευαγγέλια σύμφωνα με την άποψη του Ευσεβίου της Καισάρειας και τα μοίρασε στις επισκοπές όλης της αυτοκρατορίας

«Για την κατασκευη των ιερών βιβλίων έγραψε προς τον Ευσέβιο από την Παλαιστίνη. Νικητής Κωνσταντίνος μέγιστος Σεβαστός, Ευσεβίω Καισαρείας. Να κατασκευάσεις πενήντα κομμάτια σε δέρμα, ευανάγνωστα και εύκολα προς την χρήση, από τεχνίτες καλλιγράφους και θα διατάξεις εσυ την ακριβη τέχνη με την οποία θέλεις να γραφτούν, οι θείες αυτές γραφές για τις οποίες γνωρίζεις πολύ καλά την ανάγκη που έχει η εκκλησία. Για να τελειώσεις γρήγορα την δουλειά θα έχεις δύο δημόσια οχήματα στην εξουσία για να γίνει η διακομιδή.»

 Όπως διευκρινίζει ο Μαλάλας, ο Κωνσταντίνος όχι μόνο αύξαινε τα των Χριστιανών αλλά και όσα ήταν ελληνικά καθαιρούσε.

«Καὶ οὐ μόνον, ὡς ἔφην, ηὔξει τὰ τῶν Χριστιανῶν, ἀλλὰ καὶ τὰ τῶν Ἑλλήνων καθῄρει.»

 Τι έγινε λοιπόν με τους χριστιανούς οι οποίοι από παράδοση αντιστεκόταν στην εξουσία του αυτοκράτορα, εφόσον δεχόταν μονάχα την εξουσία του Χριστού; Τι έγινε και με τους Χριστιανούς που δεν ασπάσθηκαν από την αρχή τα Ιουδαϊκά έθιμα και δόγματα αλλά παρέμειναν δίπλα στην λογική και την φιλοσοφία; Ο Μαλάλας γράφει ότι λίγο πριν τον Κωνσταντίνο φύτρωσε μέσα στον αληθινό χριστιανισμό ένας ελληνίζων χριστιανισμός. Αυτό βέβαια είναι το μεγάλο ψέμα που μέχρι σήμερα λένε οι θεολόγοι. Ιδού λοιπόν τι γράφει ο Μαλάλας για τους αιρετικούς τους οποίους καταδίωξε η εκκλησία του Μεγάλου Κωνσταντίνου.

«Εξεφύτρωσε λίγο πριν τα χρόνια του Κωνσταντίνου μέσα στον αληθινό χριστιανισμό, Ελληνίζων χριστιανισμός, όπως αναμεταξύ των προφητών γινόταν ψευδοπροφήτες και μεταξύ των αποστόλων ψευδαπόστολοι. Και αυτοί το δόγμα του φιλοσόφου Εμπεδοκλή μέσω του Μανιχαίου ενόμιζαν για χριστιανισμό.

Κι ενώ χριστιανίζουν την φωνή στα δόγματα ελληνίζουν, γιατι και πολλούς θεούς προτρέπει να σέβονται ο Μανιχαίος, ενώ είναι άθεος και διδάσκει να προσκυνάνε τον Ήλιο και εισαγει την ειμαρμένη και τα δικά μας αναιρεί και δογματίζει την μετενσωμάτωση, ώστε φανερά τα δόγματα του Πυθαγόρα και του Εμπεδοκλή και των Αιγυπτίων ακολουθεί.

Ο Αρειος συνέγραψε βιβλίο για το δικό του δόγμα το οποίο ονόμασε Θάλεια. Ο χαρακτήρας του βιβλίου είναι χαύνος και διαλελυμένος και μοιάζει με τα άσματα του Σωτάδους, το οποίο η σύνοδος απεκύρηξε.

Και ο Αέτιος ήταν αιρετικός από την αρχή, μαζί με τους Αρειανούς και πίστευε τις κατηγορίες του Αριστοτέλους, και υπάρχει βιβλίο που ονομάζεται έτσι που φαίνεται ότι έμαθε από τους επιστήμονες τον σκοπό του Αριστοτέλη.

Και οσο αφορά την αίρεση των Απολιναριστών ήταν δύο άνδρες στην λαοδίκεια της Συρίας με το ίδιο όνομα, πατέρας και γιός λεγόταν Απολινάριοι και οι δύο ήταν δάσκαλοι των ελληνικών λόγων. Γραμματικών μεν ο πατήρ, ρητορικών δεν ο γιός. Ο Πάτερας ήταν πρεσβύτερος στην εκκλησία ο δε γιος ήταν αναγνώστης. Αυτοί έγιναν φίλοι του σοφιστού Επιφανείου και ο επίσκοπος Θεόδοτος της Λαοδικείας για να μην αποκλείνουν προς τον ελληνισμό του απαγόρευσε να βρίσκονται με τον φιλόσοφο Επιφάνειο.»

Από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο ξεκινάει η καταδίωξη των Ελλήνων. Η μεγαλύτερη γενοκτονία που έχει συμβεί στην ανθρώπινη ιστορία είναι η εξόντωση των Ελλήνων από τους Ορθόδοξους χριστιανούς.

 Όλοι οι αιρετικοί ελληνίζουν. Οι χριστιανοί είναι υποχρεωμένοι να εβραϊζουν.  Ο Άρειος έγραψε το θεατρικό έργο Θάλεια και λάτρευαν στο θέατρο τον Διονυσιακό Χριστό. Ο Αέτιος δίδασκε τον Χριστό σύμφωνα με τις φιλοσοφίες της λογικής του Αριστοτέλη και όχι συμφωνα με την Ιουδαϊκή βίβλο, πράγμα που ήταν βέβαια παράνομο. Η ελληνική παιδεία και η ελληνική φιλοσοφία ήταν απαραίτητο να εκδιωχθεί από την εκκλησία και οι Έλληνες να αναθεματισθούν.

Η δεύτερη Οικουμενικη σύνοδος το λέει ξεκάθαρα ότι οι αιρετικοί καταδιώκονται ως Ελληνες. 

Β' Οικουμενική σύνοδος 381 μ.Χ. Ζ' κανών για τους «Έλληνες»: «Αρειανούς μεν και Μακεδονιανούς και Σαββατιανούς και Ναυατιανούς τους λέγοντας Καθαρούς και Αριστερούς... Πάντας ως Έλληνας δεχόμεθα»

 Ο Χριστός στο ευαγγέλιο δεν είπε τίποτα εναντίον των εβραϊκών εθίμων, της νίψης των χεριών και τα άλλα βάρη των φαρισαίων. Ο Χριστός δεν μίλησε για καμία αγάπη και καμία λογική αλλά σύμφωνα με ετούτους εδώ τους νέους χριστιανούς είπε ότι πρέπει όλοι να ακολουθήσουν υποχρεωτικά τις γραφές των Ιουδαίων, να αναθεματίσουν την φιλοσοφία και την λογική και να καταδιώξουν με μίσος τους Ελληνες.

 Ο θεός της φιλοσοφίας, ο Θεός των Όλων, θα γίνει πάλι ο οξύθυμος και ζηλότυπος θεός της παλαιάς διαθήκης, από άγνωστος θα γίνει θεός γνωστός με ονοματεπώνυμο και θα αφήσει την κατοικία του από το κέντρο της ανθρώπινης καρδιάς για να φιλοξενηθεί από τον νέο εκλεκτό λαό του θεού, τους χριστιανούς εκείνους που θα πνίξουν την ανθρωπότητα στο αίμα των αντιπάλων τους. Όλη η ανθρώπινη γνώση, επιστήμη και φιλοσοφία θα φορέσει τα χρυσά ρούχα των αρχιερέων και θα μετατραπεί σε ένα σύμβολο της πίστεως που με την έγκριση του Ρωμαίου αυτοκράτορα θα επιβληθεί και στον τελευταίο πολίτη.

 Η ολιγόχρονη βασιλεία του φιλέλληνα Ιουλιανού του παραβάτη, έδωσε το τελευταίο χτύπημα στον ελληνισμό και στον ελληνικό χριστιανισμό. Ο Ιουλιανός διέταξε να μην διδάσκουν οι χριστιανοί την ελληνική παιδεία αλλά και να μην την διδάσκονται. Σίγουρα αυτή η άδικη απόφαση προκλήθηκε από τους κρυφούς ανθέλληνες της εποχής που δημιούργησαν αυτή την ανθελληνική εκκλησία με σκοπό να χτυπήσουν τον ελληνισμό και εν σώματι και εν πνεύματι.

 Οι Απολινάριοι χριστιανοί που θεωρήθηκαν αιρετικοί επειδή ήταν ελληνίζοντες και ήταν μάλιστα φίλοι του εθνικού φιλόσοφου Επιφάνειου, δεν είχαν το δικαίωμα να διδάσκουν την ελληνική παιδεία. Συνέγραψαν τότε κείμενα ειδικά για χριστιανούς και μετέτρεψαν τα ευαγγέλια σε ποίηση και έγραψαν θεατρικά για την παλαιά διαθήκη σύμφωνα με τον ελληνικό τρόπο. Ακόμα όμως και αυτά τα κείμενα ρίχτηκαν στην πυρά από τους ανθέλληνες χριστιανούς. Σε παλαιότερη δημοσίευση μου έχω γράψει για τους Έλληνες μάρτυρες του Χριστού των οποίων τα στιχηρά μαρτυρολόγια, οι βιογραφίες δηλαδή που γράφτηκαν με ποιητικό μέτρο, ρίχτηκαν στην πυρά επειδή μιλούσαν για τους Έλληνες θεούς.

ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ

 Το κατά του ελληνισμού μίσος δεν έπαψε ποτέ να χαρακτηρίζει ιδιαίτερα την Ορθόδοξη εκκλησία. Γι αυτό και οι ανθενωτικοί επέλεξαν το Οθωμανικό φέσι παρά την Λατινική καλύπτρα, επειδή οι λατίνοι ελλήνιζαν. Βέβαια ο ελληνισμός των λατίνων τους χάρισε την επιστήμη και τους έκανε άρχοντες της δύσεως ενώ οι ανατολικοί παραμένουν δούλοι του ανθελληνισμού τους. Για τον ανθελληνισμό των ανθενωτικών μπορεί να διαβάσει κάποιος σε παλαιότερη δημοσίευση μου.

ΟΙ ΕΡΙΔΕΣ ΕΛΛΗΝΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ

 Στην επόμενη δημοσίευση μου θα γράψω για την μουσική της εκκλησίας. Οι χριστιανοί χρησιμοποίησαν την ελληνική μουσική και τα όργανα στην αρχαία λειτουργία, η οποία ήταν πάντα ένα θεατρικό δρώμενο. Με πολλές προσπάθειες οι πατέρες της εκκλησίας προσπαθούν να αφελληνίσουν την μουσική αυτή και να την μετατρέψουν σε χριστιανική. Καθώς δεν μπορούσαν να κάνουν μια χριστιανική μουσική γιατί  η θεωρία τους δαιμονοποιούσε όλες τις τέχνες και την ίδια την ζωή τελικά έβγαλαν την μουσική από την εκκλησία. Με αυτό τον τρόπο έβγαλαν κάθε τέχνη από την εκκλησία, διατηρώντας μόνο τους εξορκισμούς και τα αναθέματα εναντίον των Ελλήνων.   

Εύχομαι στον καθένα από εμάς, η ιδιαίτερη παράδοση του, οι θεοί της πατρίδας του και οι θεοί των προγόνων του, να τον οδηγήσουν στην αλήθεια του εαυτού του και στον αληθινό θεό που ζει μέσα στην καρδιά κάθε ανθρώπου.

ΜΕΓΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ - Ο ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ ΑΓΙΟΣ

ΒΑΣΙΛΑΚΗΣ Φ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ

Ο κύριος κρατάει στα χέρια του λόγο του θεού. Αλλά μην το πιείτε, λουστείτε.

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ

Ο ΔΙΩΓΜΟΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΖΟΝΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΠΙ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ

 Μια σελίδα από την ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΙΑ του Μαλάλα που αναφερει την δίωξη εναντίον των Ελλήνων από τον Ιουστινιανό. Αυτό τον χρόνο έγινε διωγμός εναντίον των Ελλήνων μεγάλος και πολλοί έχασαν τις περιουσίες τους, από τους οποίους θανατώθηκαν ο Μακεδόνιος, ο Ασκληπιόδοτος, ο Φωκάς του Κρατερού και ο Θωμάς ο Κοιαίστωρ και πολύς φόβος έγινεν. Θέσπισε αυτος ο βασιλιάς να μην πολιτεύονται οι ελληνίζοντες και τις άλλες αιρέσεις τις εξαφάνισε από την Ρωμαϊκή πολιτεία, οι οποίοι έλαβαν προθεσμία τριών μηνών να υπογράψουν την Ορθόδοξη πίστη, η οποία εμφανίσθηκε σαν θείος τύπος σε όλες τις πόλεις της αυτοκρατορίας.
 Ο διωγμός δεν αφορά μονάχα τους Έλληνες εθνικούς. Ο ονομαζόμενος Θωμάς είναι προφανώς χριστιανός, εφόσον το Θωμάς είναι χριστιανικό όνομα και όχι ελληνικό. Ο Μαλάλας αναφέρει ξεκάθαρα ότι θεσπίστηκε να μην πολιτεύονται οι ελληνίζοντες, όχι οι Έλληνες, για τους οποίους ίσχυε μονάχα η εξόντωση, η δολοφονία και η δήμευση της περιουσίας τους. Οι άλλες αιρέσεις, εκτός δηλαδή των ελληνιζόντων, πήραν προθεσμία τριών μηνών να ενταχθούν στο αυτοκρατορικό δόγμα. Να την χαίρεστε την αγάπη σας και την αλήθεια σας.  

ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Ο Μεγάλος Κωνσταντίνος θεωρείτε άγιος από τους χριστιανούς και ονομάζεται μάλιστα «ισαπόστολος» επειδή είναι εκείνος που μετέτρεψε τον χριστιανισμό στην επίσημη θρησκεία της αυτοκρατορίας. Ο ίδιος όμως δεν ήταν ένας ορθόδοξος χριστιανός και βαπτίστηκε μονάχα στο τέλος της ζωής του. Ο Κωνσταντίνος σύμφωνα με την παράδοση των προηγούμενων Ρωμαίων αυτοκρατόρων πίστευε στην μονοθεϊστική θρησκεία του Νικητή Ήλιου, (Sol Invictus). Ο Χριστός του Κωνσταντίνου είχε όλα τα στοιχεία αυτού του Ηλιακού θεού. Γι αυτό και όταν νομοθέτησε την αργία της Κυριακής, την ονόμασε ημέρα της προσκυνήσεως του Ήλιου.

 Κατά τον ίδιο τρόπο, υπήρχαν πολλές χριστιανικές εκκλησίες που είχαν διαφορετικά πιστεύω και διαφορετικές απόψεις για τον Χριστό. Πριν την δημιουργία της Μεγάλης Εκκλησίας από τον Κωνσταντίνο οι εκκλησίες αυτές συνυπήρχαν και όλοι ονομαζόταν χριστιανοί. Όταν όμως ο χριστιανισμός έγινε η επίσημη θρησκεία οι έριδες μεταξύ των διάφορων εκκλησιών θεωρήθηκαν ως διάσπαση της ίδιας της αυτοκρατορίας. Οι Ορθόδοξοι επίσκοποι για να διατηρήσουν την θέση τους δίπλα στον αυτοκράτορα που έγινε ο ηγέτης της χριστιανικής εκκλησίας, δεν είχαν παρά να συκοφαντήσουν τους αντιπάλους τους ως αιρετικούς και ελληνίζοντες και να απαιτήσουν την εξορία τους και την καταδίωξη τους.

ΑΝΕΞΗΓΗΤΗ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ

ΙΟΡΔΑΝΙΑ

Οι ανασκαφές των Francois Velleneuve, του Ecole Normale Superieure των Παρισίων και Zeidum al-Musheisen του πανεπιστημίου Yarmuk της Ιορδανίας, έφεραν στο φως τα ερείπια ενός ρωμαϊκού ναού στο Dharih. Ανάμεσα στα οικοδομικά μέλη βρέθηκαν γλυπτές κεφαλές της Μέδουσας και προτομές του Ερμή, του Πανός και των Διοσκούρων, διατηρούμενα σε άριστη κατάσταση. Το αυστηρό μετωπικό στήσιμο των ελληνορωμαϊκών θεοτήτων και τα μεγάλα ωοειδή μάτια είναι στοιχεία της Ναβατικής τέχνης, παραπέμποντας σε ανατολικές μορφές. Γύρω στον 6^ο αιώνα ο ειδωλολατρικός ναός μετετράπη σε χριστιανική εκκλησία. Είναι άξιον απορίας πως διεσώθη η γλυπτή παγανιστική διακόσμηση, γεγονός που μάλλον σημαίνει πως οι μορφές αυτές είχαν χάσει από νωρίς κάθε σημασία και ειδωλολατρικό περιεχόμενο για τους πρώτους χριστιανούς.  Ο ναός φαίνεται πως κατεστράφη τον 8^ο αιώνα. Αντώνης Λεβέντης Αρχαιολόγος  Περιοδικό Corpus

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΛΛΗΓΟΡΙΚΗΣ ΕΞΗΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΙΟΥΔΑΙΚΩΝ ΓΡΑΦΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΩΡΙΓΕΝΗ

Όταν ο Ωριγένης απέκτησε φήμη ερχόταν σε αυτόν πάρα πολλοί για να τον ακούσουν, «μυρίοι δε των αιρετικών φιλοσόφων». Όπως παραδίδει ο Ευσέβιος, ο εθνικός συγγραφέας Πορφύριος έγραψε ότι, «μερικοί επιθυμούντες να εύρουν όχι απόρριψην αλλά εξήγηση των Ιουδαϊκών γραφών, εστράφησαν προς ερμηνείας ασυμβιβάστους και αναρμόστους προς τα κείμενα, αι οποίαι δεν φέρουν απολογία των ξένων αλλά αποδοχήν και έπαινον των ιδικών των στοιχείων. Πράγματι αφού τα σαφώς λεγόμενα υπό του Μωϋσέως χαρακτηρίζουν ως αινίγματα και ανακηρύσσουν εις χρησμούς πλήρεις κρυφών μυστηρίων και αφού παραλύουν με τον τύφον την ψυχικήν λειτουργίαν της κρίσεως, τότε εισάγουν τας εξηγήσεις των. Ο δε τρόπος του παραλογισμού πρέπει να έχει παραληφθεί από τον Ωριγένη του οποίου πολύ έχει διαδοθεί η δόξα μεταξύ των διδασκάλων αυτών των διδαγμάτων. Πράγματι αφού διετέλεσε μαθητής του Αμμωνίου, ο οποίος είχε πολύ μεγάλη επίδοση στην φιλοσοφία, δια μεν την ικανότητα εις τας επιστήμας ωφελήθη πολύ από τον διδάσκαλον. Αλλ΄ ως προς την ορθήν διαγωγή του βίου ακολούθησε την αντίθετη πορεία από τον δάσκαλο του. Διότι ο Αμμώνιος, Χριστιανός ανατραφείς από Χριστιανούς γονείς, όταν ήγγισε την φρόνηση και την φιλοσοφία, ευθύς αμέσως εστράφη προς ένα τρόπο βίου σύμφωνα με τους νόμους της πολιτείας. Ο δε Ωριγένης, Έλλην εν Ελλήσι παιδευθείς λόγοις, προς το βάρβαρον εξώκειλε τόλμημα, κατά μεν τον βίον ζων χριστιανικώς και παρανόμως, κατά δε τας απόψεις περί των πραγμάτων και του θείου ελληνίζων και μεταφέρων τις αντιλήψεις στους ξένους μύθους. Διότι ευρίσκετο πάντοτε με τον Πλάτωνα, και συνεστρέφετο με τα συγγράμματα των φιλοσόφων και των Πυθαγορείων λογίων, εχρησιμοποίει και τα βιβλία του Στωικού Χαιρήμονος και του Κορνούτου και από αυτούς έμαθε τον αλληγορικόν τρόπον ερμηνείας των ελληνικών μυστηρίων και τον εφήρμοσε στις Ιουδαϊκές γραφές».

ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΜΑΛΑΛΑ

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ

Ἄλλη ἐπιστολὴ Κωνσταντίνου. Νικητὴς Κωνσταντῖνος, μέγιστος, Σεβαστὸς, ἐπισκόποις καὶ λαοῖς. Τοὺς πονηροὺς καὶ ἀσεβεῖς μιμησάμενος Ἄρειος, δίκαιός ἐστι τὴν αὐτὴν ἐκείνοις ὑπέχειν ἀτιμίαν. Ὥσπερ τοίνυν Πορφύριος ὁ τῆς θεοσεβείας ἐχθρὸς, συντάγματα παράνομα κατὰ τῆς θρησκείας συστησάμενος, ἄξιον εὕρετο μισθὸν, καὶ τοιοῦτον ὥστε ἐπονείδιστον μὲν αὐτὸν πρὸς τὸν ἑξῆς γενέσθαι χρόνον καὶ πλείστης ἀναπλησθῆναι κακοδοξίας, ἀφανισθῆναι δὲ τὰ ἀσεβῆ αὐτοῦ συγγράμματα· οὕτω καὶ νῦν ἔδοξεν Ἄρειόν τε καὶ τοὺς Ἀρείου ὁμογνώμονας Πορφυριανοὺς μὲν καλεῖσθαι, ἵν' ὧν τοὺς τρόπους μεμίμηνται, τούτων ἔχωσι καὶ τὴν προσηγορίαν.

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΣΤΟΝ ΕΥΣΕΒΙΟ

Ὁποῖα δὲ καὶ περὶ τῆς τῶν ἱερῶν βιβλίων κατασκευῆς πρὸς Εὐσέβιον ἔγραψε τὸν Παλαιστῖνον, ἐξ αὐτῶν τῶν γραμμάτων καταμαθεῖν εὐπετές. Νικητὴς Κωνσταντῖνος, μέγιστος, Σεβαστὸς, Εὐσεβίῳ Καισαρείας. Κατὰ τὴν ἐπώνυμον ἡμῖν πόλιν, τῆς τοῦ Σωτῆρος Θεοῦ συναιρομένης προνοίας, μέγιστον πλῆθος ἀνθρώπων τῇ ἁγιωτάτῃ ἐκκλησίᾳ ἀνατέθεικεν ἑαυτὸν ὡς πάντων ἐκεῖσε πολλὴν λαβόντων αὔξησιν. Σφόδρα τοίνυν ἄξιον καταφαίνεται, καὶ ἐκκλησίας ἐν αὐτῇ κατασκευασθῆναι πλείους· τοιγάρτοι δέδεξο προθυμότατα τὸ δόξαν τῇ ἡμετέρᾳ προαιρέσει· πρέπον γὰρ κατεφάνη δηλῶσαι τοῦτο τῇ σῇ συνέσει, ὅπως ἂν πεντήκοντα σωμάτια ἐν διφθέραις ἐγκατασκεύοις εὐανάγνωστά τε καὶ πρὸς τὴν χρῆσιν εὐπαρακόμιστα, ὑπὸ τεχνιτῶν καλλιγράφων καὶ ἀκριβῶς τὴν τέχνην ἐπισταμένων, γραφῆναι κελεύσειας· τῶν θείων

δηλαδὴ γραφῶν, ὧν μάλιστα τὴν ἐπισκευὴν καὶ τὴν χρῆσιν τῷ τῆς ἐκκλησίας λόγῳ ἀναγκαίαν εἶναι γινώσκεις. Ἀπέσταλται δὲ γράμματα παρὰ τῆς ἡμετέρας ἡμερότητος πρὸς τὸν τῆς διοικήσεως καθολικὸν, ὅπως ἂν πάντα τὰ πρὸς τὴν ἐπισκευὴν αὐτῶν ἐπιτήδεια παρασχεῖν φροντίσειεν. Ἵνα γὰρ ὡς τάχιστα τὰ γραφέντα σωμάτια κατασκευασθείη, τῆς σῆς ἐπιμελείας ἔργον τοῦτο γενήσεται· καὶ γὰρ δύο δημοσίων ὀχημάτων ἐξουσίαν εἰς διακομιδὴν, ἐκ τῆς αὐθεντίας τοῦ γράμματος ἡμῶν τούτου λαβεῖν σε προσήκει. Οὕτω γὰρ ἂν μάλιστα τὰ καλῶς γραφέντα καὶ μέχρι τῶν ἡμετέρων ὄψεων ῥᾷστα διακομισθείη, ἑνὸς δηλαδὴ τοῦτο πληροῦντος τῶν ἐκ τῆς σῆς ἐκκλησίας διακόνων· ὃς ἐπειδὰν ἀφίκηται πρὸς ἡμᾶς, τῆς ἡμετέρας πειραθήσεται φιλανθρωπίας. Ὁ Θεός σε διαφυλάξοι, ἀδελφὲ ἀγαπητέ.

ΟΤΑΝ Ο ΒΑΣΙΛΕΑΣ ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΕ ΣΤΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΊΑ ΟΙ ΑΠΟΛΙΝΑΡΙΟΙ ΑΡΧΙΣΑΝ ΝΑ ΓΡΑΦΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΜΕ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΡΟΠΟ

3.16 Ὡς τοῦ βασιλέως κωλύσαντος τοὺς Χριστιανοὺς Ἑλληνικὴν παίδευσιν μανθάνειν, οἱ Ἀπολινάριοι εἰς τὸ ἐπιγράφειν λόγους ὡρμήθησαν. Ὁ μέντοι τοῦ βασιλέως νόμος, ὃς τοὺς Χριστιανοὺς Ἑλληνικῆς παιδείας μετέχειν ἐκώλυε, τοὺς Ἀπολιναρίους, ὧν καὶ πρότερον ἐμνημονεύσαμεν, φανερωτέρους ἀπέδειξεν. Ὡς γὰρ ἄμφω ἤστην ἐπιστήμονες λόγων, ὁ μὲν πατὴρ γραμματικῶν, σοφιστικῶν δὲ ὁ υἱὸς, χρειώδεις ἑαυτοὺς πρὸς τὸν παρόντα καιρὸν τοῖς Χριστιανοῖς ἀπεδείκνυον. Ὁ μὲν γὰρ εὐθὺς γραμματικὸς ἅτε, τὴν τέχνην γραμματικὴν Χριστιανικῷ τύπῳ συνέταττε· τά τε Μωϋσέως βιβλία διὰ τοῦ ἡρωϊκοῦ λεγομένου μέτρου μετέβαλε, καὶ ὅσα κατὰ τὴν παλαιὰν διαθήκην ἐν ἱστορίας τύπῳ συγγέγραπται. Καὶ τοῦτο μὲν τῷ δακτυλικῷ μέτρῳ συνέταττε, τοῦτο δὲ καὶ τῷ τῆς τραγῳδίας τύπῳ δραματικῶς ἐξειργάζετο· καὶ παντὶ μέτρῳ ῥυθμικῷ ἐχρῆτο, ὅπως ἂν μηδεὶς τρόπος τῆς Ἑλληνικῆς γλώττης τοῖς Χριστιανοῖς ἀνήκοος ᾖ. Ὁ δὲ νεώτερος Ἀπολινάριος, εὖ πρὸς τὸ λέγειν παρεσκευασμένος, τὰ εὐαγγέλια καὶ τὰ ἀποστολικὰ δόγματα ἐν τύπῳ διαλόγων ἐξέθετο, καθὰ καὶ Πλάτων παρ' Ἕλλησιν. Οὕτω μὲν οὖν τῷ Χριστιανισμῷ χρειώδεις φανέντες, τοῦ βασιλέως τὸ σόφισμα διὰ τῶν οἰκείων πόνων ἐνίκησαν. Ἀλλ' ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ κρείσσων ἐγένετο καὶ τῆς τούτων σπουδῆς καὶ τῆς τοῦ βασιλέως ὁρμῆς·

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΥΣΕΒΙΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΑΙΣΑΡΕΙΑΣ

Φιλοσοφίας πεποίητε απολογία Μιλτιάδης

οὗτος μὲν δὴ τοσαῦτα· ὅ γέ τοι πρὸς αὐτοῦ δεδηλωμένος Μιλτιάδης καὶ ἄλλας ἡμῖν τῆς ἰδίας περὶ τὰ θεῖα λόγια σπουδῆς μνήμας καταλέλοιπεν ἔν τε οἷς πρὸς Ἕλληνας συνέταξε λόγοις καὶ τοῖς πρὸς Ἰουδαίους, ἑκατέρᾳ ἰδίως ὑποθέσει ἐν δυσὶν ὑπαντήσας συγγράμμασιν, ἔτι δὲ καὶ πρὸς τοὺς κοσμικοὺς ἄρχοντας ὑπὲρ ἧς μετῄει φιλοσοφίας πεποίηται ἀπολογίαν.

Πάνταινος

Ἡγεῖτο δὲ τηνικαῦτα τῆς τῶν πιστῶν αὐτόθι διατριβῆς ἀνὴρ κατὰ παιδείαν ἐπιδοξότατος, ὄνομα αὐτῷ Πάνταινος, ἐξ ἀρχαίου ἔθους διδασκαλείου τῶν ἱερῶν λόγων παρ᾿ αὐτοῖς συνεστῶτος· ὃ καὶ εἰς ἡμᾶς παρατείνεται καὶ πρὸς τῶν ἐν λόγῳ καὶ τῇ περὶ τὰ θεῖα σπουδῇ δυνατῶν συγκροτεῖσθαι παρειλήφαμεν, ἐν δὲ τοῖς μάλιστα κατ᾿ ἐκεῖνο καιροῦ διαλάμψαι λόγος ἔχει τὸν δεδηλωμένον, οἷα καὶ ἀπὸ φιλοσόφου ἀγωγῆς τῶν καλουμένων Στωϊκῶν ὡρμημένον. τοσαύτην δ᾿ οὖν φασιν αὐτὸν ἐκθυμοτάτῃ διαθέσει προθυμίαν περὶ τὸν θεῖον λόγον ἐνδείξασθαι, ὡς καὶ κήρυκα τοῦ κατὰ Χριστὸν εὐαγγελίου τοῖς ἐπ᾿ ἀνατολῆς ἔθνεσιν ἀναδειχθῆναι, μέχρι καὶ τῆς Ἰνδῶν στειλάμενον γῆς. ἦσαν γάρ, ἦσαν εἰς ἔτι τότε πλείους εὐαγγελισταὶ τοῦ λόγου, ἔνθεον ζῆλον ἀποστολικοῦ μιμήματος συνεισφέρειν ἐπ᾿ αὐξήσει καὶ οἰκοδομῇ τοῦ θείου λόγου προμηθούμενοι· ὧν εἷς γενόμενος καὶ ὁ Πάνταινος, καὶ εἰς Ἰνδοὺς ἐλθεῖν λέγεται, ἔνθα λόγος εὑρεῖν αὐτὸν προφθάσαν τὴν αὐτοῦ παρουσίαν τὸ κατὰ Ματθαῖον εὐαγγέλιον παρά τισιν αὐτόθι τὸν Χριστὸν ἐπεγνωκόσιν, οἷς Βαρθολομαῖον τῶν ἀποστόλων ἕνα κηρῦξαι αὐτοῖς τε Ἑβραίων γράμμασι τὴν τοῦ Ματθαίου καταλεῖψαι γραφήν, ἣν καὶ σῴζεσθαι εἰς τὸν δηλούμενον χρόνον. ὅ γε μὴν Πάνταινος ἐπὶ πολλοῖς κατορθώμασι τοῦ κατ᾿ Ἀλεξάνδρειαν τελευτῶν ἡγεῖται διδασκαλείου, ζώσῃ φωνῇ καὶ διὰ συγγραμμάτων τοὺς τῶν θείων δογμάτων θησαυροὺς ὑπομνηματιζόμενος.

Αίρεση Απολιναρίου

Τῶν δὲ Ἀπολιναρίου κατὰ τῆς δηλωθείσης αἱρέσεως μνήμην πεποίηται Σεραπίων, ὃν ἐπὶ τῶν δηλουμένων χρόνων μετὰ Μαξιμῖνον ἐπίσκοπον τῆς Ἀντιοχέων ἐκκλησίας γενέσθαι κατέχει λόγος· μέμνηται δ᾿ αὐτοῦ ἐν ἰδίᾳ ἐπιστολῇ τῇ πρὸς Καρικὸν καὶ Πόντιον, ἐν ᾗ διευθύνων καὶ αὐτὸς τὴν αὐτὴν αἵρεσιν, ἐπιλέγει ταῦτα·

«ὅπως δὲ καὶ τοῦτο εἰδῆτε ὅτι τῆς ψευδοῦς ταύτης τάξεως τῆς ἐπικαλουμένης νέας προφητείας ἐβδέλυκται ἡ ἐνέργεια παρὰ πάσῃ τῇ ἐν κόσμῳ ἀδελφότητι, πέπομφα ὑμῖν καὶ Κλαυδίου Ἀπολιναρίου, τοῦ μακαριωτάτου γενομένου ἐν Ἱεραπόλει τῆς Ἀσίας ἐπισκόπου, γράμματα».

Δίωξη Απολλωνίου

οὐκ ἦν δὲ ἄρα τοῦτο τῷ μισοκάλῳ δαίμονι βασκάνῳ ὄντι τὴν φύσιν οἰστόν, ἀπεδύετο δ᾿ οὖν εἰς αὖθις, ποικίλας τὰς καθ᾿ ἡμῶν μηχανὰς ἐπιτεχνώμενος. ἐπὶ γοῦν τῆς Ῥωμαίων πόλεως Ἀπολλώνιον, ἄνδρα τῶν τότε πιστῶν ἐπὶ παιδείᾳ καὶ φιλοσοφίᾳ βεβοημένον, ἐπὶ δικαστήριον ἄγει, ἕνα γέ τινα τῶν εἰς ταῦτ᾿ ἐπιτηδείων αὐτῷ διακόνων ἐπὶ κατηγορίᾳ τἀνδρὸς ἐγείρας.

Ανατόλιος

Ἀνατόλιος αὐτῷ διάδοχος, ἀγαθός, φασίν, ἀγαθοῦ, καθίσταται, γένος μὲν καὶ αὐτὸς Ἀλεξανδρεύς, λόγων δ᾿ ἕνεκα καὶ παιδείας τῆς Ἑλλήνων φιλοσοφίας τε τὰ πρῶτα τῶν μάλιστα καθ᾿ ἡμᾶς δοκιμωτάτων ἀπενηνεγμένος, ἅτε ἀριθμητικῆς καὶ γεωμετρίας ἀστρονομίας τε καὶ τῆς ἄλλης, διαλεκτικῆς εἴτε φυσικῆς, θεωρίας ῥητορικῶν τε αὖ μαθημάτων ἐληλακὼς εἰς ἄκρον· ὧν ἕνεκα καὶ τῆς ἐπ᾿ Ἀλεξανδρείας Ἀριστοτέλους διαδοχῆς τὴν διατριβὴν λόγος ἔχει πρὸς τῶν τῇδε πολιτῶν συστήσασθαι αὐτὸν ἀξιωθῆναι

Ἐκ τῶν περὶ τοῦ πάσχα Ἀνατολίου κανόνων· «Ἔχει τοίνυν ἐν τῷ πρώτῳ ἔτει τὴν νουμηνίαν τοῦ πρώτου μηνός, ἥτις ἁπάσης ἐστὶν ἀρχὴ τῆς ἐννεακαιδεκαετηρίδος, τὴν κατ᾿ Αἰγυπτίους μὲν Φαμενὼθ κϚ, κατὰ δὲ τοὺς Μακεδόνων μῆνας Δύστρου κβ, ὡς δ᾿ ἂν εἴποιεν Ῥωμαῖοι, πρὸ ια Καλανδῶν Ἀπριλίων. εὑρίσκεται δὲ ὁ ἥλιος ἐν τῇ προκειμένῃ Φαμενὼθ κϚ οὐ μόνον ἐπιβὰς τοῦ πρώτου τμήματος, ἀλλ᾿ ἤδη καὶ τετάρτην ἡμέραν ἐν αὐτῷ διαπορευόμενος. τοῦτο δὲ τὸ τμῆμα πρῶτον δωδεκατημόριον καὶ ἰσημερινὸν καὶ μηνῶν ἀρχὴν καὶ κεφαλὴν τοῦ κύκλου καὶ ἄφεσιν τοῦ τῶν πλανητῶν δρόμου καλεῖν εἰώθασιν, τὸ δὲ πρὸ τούτου μηνῶν ἔσχατον καὶ τμῆμα δωδέκατον καὶ τελευταῖον δωδεκατημόριον καὶ τέλος τῆς τῶν πλανητῶν περιόδου· δι᾿ ὃ καὶ τοὺς ἐν αὐτῷ τιθεμένους τὸν πρῶτον μῆνα καὶ τὴν τεσσαρεσκαιδεκάτην τοῦ πάσχα κατ᾿ αὐτὴν λαμβάνοντας οὐ μικρῶς οὐδ᾿ ὡς ἔτυχεν ἁμαρτάνειν φαμέν. ἔστιν δ᾿ οὐχ ἡμέτερος οὗτος ὁ λόγος, Ἰουδαίοις δὲ ἐγινώσκετο τοῖς πάλαι καὶ πρὸ Χριστοῦ ἐφυλάττετό τε πρὸς αὐτῶν μάλιστα· μαθεῖν δ᾿ ἔστιν ἐκ τῶν ὑπὸ Φίλωνος Ἰωσήπου Μουσαίου λεγομένων, καὶ οὐ μόνων τούτων, ἀλλὰ καὶ τῶν ἔτι παλαιοτέρων ἀμφοτέρων Ἀγαθοβούλων, τῶν ἐπίκλην διδασκάλων Ἀριστοβούλου τοῦ πάνυ, ὃς ἐν τοῖς οʹ κατειλεγμένος τοῖς τὰς ἱερὰς καὶ θείας Ἑβραίων ἑρμηνεύσασι γραφὰς Πτολεμαίῳ τῷ Φιλαδέλφῳ καὶ τῷ τούτου πατρί, καὶ βίβλους ἐξηγητικὰς τοῦ Μωυσέως νόμου τοῖς αὐτοῖς προσεφώνησεν βασιλεῦσιν

Μελέτιος

Μελέτιον δὲ τῶν κατὰ Πόντον ἐκκλησιῶν ἐπίσκοπον. ἀλλ᾿ ὃ μὲν ἄκρως ἀκτήμονι βίῳ καὶ μαθήμασιν φιλοσόφοις δεδοκίμαστο, ταῖς περὶ τὰ θεῖα θεωρίαις καὶ ἐξηγήσεσιν καὶ ταῖς ἐπὶ τοῦ κοινοῦ τῆς ἐκκλησίας διαλέξεσιν ὑπερφυῶς ἐξησκημένος· ὁ δὲ Μελέτιος (τὸ μέλι τῆς Ἀττικῆς ἐκάλουν αὐτὸν οἱ ἀπὸ παιδείας) τοιοῦτος ἦν οἷον ἂν γράψειέν τις τὸν κατὰ πάντα λόγων ἕνεκα τελεώτατον. ῥητορικῆς μέν γε τὴν ἀρετὴν οὐδ᾿ οἷόν τε θαυμάζειν, ἐπαξίως ἀλλὰ τοῦτο μὲν εἶναι αὐτῷ φαίη ἄν τις τὸ κατὰ φύσιν· τῆς δ᾿ ἄλλης πολυπειρίας τε καὶ πολυμαθείας τίς ἂν τὴν ἀρετὴν ὑπερβάλοιτο, ὅτι δὴ ἐπὶ πάσαις λογικαῖς ἐπιστήμαις τὸν τεχνικώτατον καὶ λογιώτατον, καὶ μόνον πεῖραν αὐτοῦ λαβών, εἶπες ἄν; ἐφάμιλλα δὲ αὐτῷ καὶ τὰ τῆς ἀρετῆς παρῆν τοῦ βίου. τοῦτον κατὰ τὸν τοῦ διωγμοῦ καιρὸν τοῖς κατὰ Παλαιστίνην κλίμασιν διαδιδράσκοντα ἐφ᾿ ὅλοις ἔτεσιν ἑπτὰ κατενοήσαμεν

Ο Μελέτιος ήταν επίσκοπος στις εκκλησίες του Πόντου κι έζησε χωρίς να έχει καμία περιουσία μια ζωή δοκιμασμένη από τα μαθήματα της φιλοσοφίας και με την θεωρία των θείων, τον οποίο ονόμαζαν το μέλι της Αττικής. Αργότερα οι ανθέλληνες χριστιανοί θα γράψουν για την Παναγία, «των Αθηναίων τα πλοκάς διασπώσαν». Ο Μελέτιος όμως αποκλήθηκε από τους μάρτυρες του Χριστού μέλι της Αττικής γιατί ήταν τελειότατος στην ρητορική τέχνη και σε κάθε τεχνική επιστήμη τεχνικώτατος και λογιότατος.

Οι αληθινοι χριστιανοι

Ἅμα γοῦν τῇ κατὰ τῶν προτέρων ἀποφάσει ἐπεπήδων ἄλλοθεν ἄλλοι τῷ πρὸ τοῦ δικαστοῦ βήματι Χριστιανοὺς σφᾶς ὁμολογοῦντες, ἀφροντίστως μὲν πρὸς τὰ δεινὰ καὶ τοὺς τῶν πολυειδῶν βασάνων τρόπους διακείμενοι, ἀκαταπλήκτως δὲ παρρησιαζόμενοι ἐπὶ τῇ εἰς τὸν τῶν ὅλων θεὸν εὐσεβείᾳ μετά τε χαρᾶς καὶ γέλωτος καὶ

εὐφροσύνης τὴν ὑστάτην ἀπόφασιν τοῦ θανάτου καταδεχόμενοι, ὥστε ψάλλειν καὶ ὕμνους καὶ εὐχαριστίας εἰς τὸν τῶν ὅλων θεὸν μέχρις αὐτῆς ἐσχάτης ἀναπέμπειν ἀναπνοῆς. θαυμάσιοι μὲν οὖν καὶ οὗτοι, ἐξαιρέτως δ᾿ ἐκεῖνοι θαυμασιώτεροι οἱ πλούτῳ μὲν καὶ εὐγενείᾳ καὶ δόξῃ λόγῳ τε καὶ φιλοσοφίᾳ διαπρέψαντες, πάντα γε μὴν δεύτερα θέμενοι τῆς ἀληθοῦς εὐσεβείας καὶ τῆς εἰς τὸν σωτῆρα καὶ κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν πίστεως,

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΙΡΗΝΑΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΝΩΣΤΟ ΘΕΟ ΤΩΝ ΟΛΩΝ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΟΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΚΑΙ ΟΧΙ Ο ΓΝΩΣΤΟΣ ΘΕΟΣ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

Ειρηναίος Λυων

Irenaeus of Lyons, Against Heresies

 

1.18.1

τὸν δὲ Πατέρα Σωτῆρα ἀγέννητον ὑπέθετο, καὶ ἀσώματον καὶ ἀνείδεον, δοκήσει δὲ ἐπιπεφηνέναι ἄνθρωπον· καὶ τὸν τῶν Ἰουδαίων Θεὸν ἕνα τῶν ἀγγέλων εἶναί φησι· καὶ διὰ τοῦτο l. τὸ βούλεσθαι τὸν Πατέρα καταλῦσαι πάντας τοὺς ἄρχοντας, παραγενέσθαι τὸν Χριστὸν ἐπὶ καταλύσει τοῦ τῶν Ἰουδαίων Θεοῦ, καὶ ἐπὶ σωτηρίᾳ τῶν πειθομένων αὐτῷ· εἶναι δὲ τούτους

ἔχοντας τὸν σπινθῆρα τῆς ζωῆς ἐν αὐτοῖς. Δύο γὰρ γένη τῶν ἀνθρώπων ὑπὸ τῶν ἀγγέλων πεπλάσθαι ἔφη, τὸν μὲν πονηρὸν τὸν δὲ ἀγαθόν· καὶ ἐπειδὴ οἱ δαίμονες τοῖς πονηροῖς ἐβοήθουν, ἐληλυθέναι τὸν Σωτῆρα ἐπὶ καταλύσει τῶν φαύλων ἀνθρώπων καὶ δαιμόνων, ἐπὶ σωτηρίᾳ δὲ τῶν ἀγαθῶν. Τὸ δὲ γαμεῖν καὶ γεννᾶν ἀπὸ τοῦ σατανᾶ φησὶν εἶναι. Οἱ πλείους τε τῶν ἀπ' ἐκείνου καὶ ἐμψύχων ἀπέχονται, διὰ τῆς προσποιήτου ταύτης ἐγκρατείας.

 

1.21.1

ΚΕΡΔΩΝ δέ

τις ἀπὸ τῶν περὶ τὸν Σίμωνα τὰς ἀφορμὰς λαβὼν, καὶ ἐπιδημήσας ἐν τῇ Ῥώμῃ ἐπὶ Ὑγίνου, ἔνατον κλῆρον τῆς ἐπισκοπικῆς διαδοχῆς ἀπὸ τῶν ἀποστόλων ἔχοντος, ἐδίδαξε τὸν ὑπὸ τοῦ νόμου καὶ προφητῶν κεκηρυγμένον Θεὸν, μὴ εἶναι Πατέρα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τὸν μὲν γὰρ γνωρίζεσθαι Hipp. ἐγνῶσθαι, τὸν δὲ ἀγνῶτα Hipp. ἄγνωστον εἶναι· καὶ τὸν μὲν δίκαιον, τὸν δὲ ἀγαθὸν ὑπάρχειν.

 

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΕΙΡΗΝΑΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ

Είναι σημαντικο εδώ ότι αυτό το απόσπασμα υπάρχει μόνο στην λατινική μετάφραση του βιβλίου εναντίον των αιρετικών του Ειρηναίου, εφόσον οι Ελληνόφωνοι χριστιανοί της ανατολής δεν θέλουν ούτε να διαβάζουν για την ύπαρξη των ελληνιζόντων χριστιανών τους οποίους εξολόθρευσαν.

Chapter XXV.-Doctrines of Carpocrates.

1.25.6

6. Others of them employ outward marks, branding their disciples inside the lobe of the right ear. From among these also arose Marcellina, who came to Rome under [the episcopate of] Anicetus, and, holding these doctrines, she led multitudes astray. They style themselves Gnostics. They also possess images, some of them painted, and others formed from different kinds of material; while they maintain that a likeness of Christ was made by Pilate at that time when Jesus lived among them.³⁰⁰ They crown these images, and set them up along with the images of the philosophers of the world that is to say, with the images of Pythagoras, and Plato, and Aristotle, and the rest. They have also other modes of honouring these images, after the same manner of the Gentiles.

Apology (Ἀπολογία) of Aristides

2.2: Φανερὸν γάρ ἐστιν ἡμῖν, ὦ βασιλεῦ, ὅτι τρία γένη εἰσὶν ἀνθρώπων ἐν τῷδε τῷ κόσμῳ· ὧν εἰσὶν οἱ τῶν παρ' ὑμῶν λεγομένων θεῶν προσκυνηταί, καὶ Ἰουδαῖοι, καὶ Χριστιανοί· αὐτοὶ δὲ πάλιν, οἱ τοὺς πολλοὺς σεβόμενοι θεούς, εἰς τρία διαιροῦνται γένη, Χαλδαίους τε καὶ Ἕλληνας καὶ Αἰγυπτίους· οὗτοι γὰρ γεγόνασιν ἀρχηγοὶ καὶ διδάσκαλοι τοῖς λοιποῖς ἔθνεσι τῆς τῶν πολυωνύμων θεῶν λατρείας καὶ προσκυνήσεως.

ΚΑΙ ΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΗΜΕΡΙΝΟΥ ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ - ΘΑΥΜΑΣΤΕ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ

Η Εκκλησία διαχρονικά προκαλείτο από διάφορους αιρετικούς. Τα προβλήματα που αυτοί προκαλούσαν, ως προβατόσχημοι λύκοι, καθώς και τα ζητήματα που προέκυπταν τα αντιμετώπιζε Συνοδικά. Διά των Συνόδων η Εκκλησία εξήγησε ό,τι ήταν ήδη παραδεδομένο από το Θεό -αλλά αμφισβητήθηκε από την αίρεση- και μάλιστα, κατα τρόπο που να μην επιδέχεται πλέον παρερμηνεία, ώστε οι πιστοί να γνωρίζουν επακριβώς την πίστη τους και έτσι, έχοντας ορθά θεολογικά κριτήρια, να μην παρασύρονται από τους κακοπροαίρετους αιρεσιάρχες. Το έτος 451 μ.Χ., λοιπόν, επί Αυτοκρατορίας του Αγίου Μαρκιανού και της Αγίας Πουλχερίας, συγκλήθηκε Σύνοδος από 630 Πατέρες στην Χαλκηδόνα (πόλη που βρίσκεται στις ακτές του Βοσπόρου, απέναντι από την Κωνσταντινούπολη), η οποία εκαλείτο να αντιμετωπίσει την αίρεση του μονοφυσιτισμού, της οποίας κύριοι εκπρόσωποι απέβησαν οι αιρετικοί Ευτυχής και Διόσκορος. Η Σύνοδος του 451 αναγνωρίστηκε από την Εκκλησία ως η Δ’ Οικουμενική.

Μετά δε την υπογραφή του Όρου, οι Θεοφόροι Πατέρες αναφώνησαν προς τον Αυτοκράτορα:
«Διά σου βεβαία η πίστις. Τους αιρετικούς συ εδίωξας. Νεστορίω καί Ευτυχεί ανάθεμα. Ανάθεμα και Διοσκόρω ... Νεστορίω και Ευτυχεί και Διοσκόρω ανάθεμα ... τους αιρετικούς υμείς εξεβάλετε· Νεστορίω και Ευτυχεί και Διοσκόρω ανάθεμα. Η Τριάς τους τρεις καθείλε· η Τριάς τους τρεις εξέβαλε».

Σημ: αρκετά χρόνια αργότερα, το 787, η Ζ´ Οικουμενική Σύνοδος αποκάλεσε τον Διόσκορο επίσης αιρετικό.

ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΓΕΛΙΟ ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ

http://www.agioskosmas.gr/antiairetika.asp?isue=94&artid=4235

ΒΑΣΙΛΑΚΗΣ Φ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ - ΕΛΛΗΝ ΑΣΕΒΗΣ