Ο Δημώναξ καταγόταν από την Κύπρο, από οικογένεια επιφανή και πλούσια. Παράτησε όμως τα πλούτη του για να γίνει φιλόσοφος. Αλλά περιφρονήσας ταύτα και ποθήσας αγαθά ευγενέστερα, επεδόθην εις φιλοσοφία. Εγώ νομίζω πως πήγε στην Αθήνα να σπουδάσει και δεν είχε ποτέ τα εισητήρια να επιστρέψει στην Κύπρο. Ετσι οι Αθηναίοι κέρδισαν σε σοφία. Σπούδασε την φιλοσοφία του Αγαθοβούλου, του Δημητρίου και του πολύ γνωστού Επικτήτου. Υπήρξε δε ο βίος του ευθύς και τα ήθη του αγνά και ανεπίληπτα και διά τους άλλους ήταν υπόδειγμα ο χαρακτήρας του και η ειλικρίνεια των φιλοσοφικών του αρχών. Δεν περιορίσθηκε σε ένα είδος φιλοσοφίας, αλλά αναμίξας διάφορα δεν εφαίνετο ποιο απ΄ όλα προτιμούσε. Φαίνεται όμως ότι κάπως περισσότερο απέκλινε προς την Σωκρατική φιλοσοφία, μολονότι από το ντύσιμο και την απλότητα του φαινόταν να μιμείται τον κυνικό Διογένη, χωρίς όμως να κάνει παράξενα πράγματα για να θαυμάζεται και να κινεί την περιέργεια. Ζούσε όπως όλοι, και συναναστρεφόταν τους πάντες με αφέλεια, χωρίς την ελαχίστη έπαρση.
Διά την κατηγορία ότι δεν προσέφερε ποτέ θυσία στην Αθηνά είπε: μη απορείτε, ω Ανδρες Αθηναίοι, εάν δεν της προσέφερα θυσίαν έως τώρα, διότι δεν έχει ανάγκην από τας θυσίας μου. Διά δε την άλλη κατηγορία, την περί των μυστηρίων, είπεν ότι δεν ηθέλησε να μυηθεί σε αυτά σκεπτόμενος ότι, αν μεν εις τα μυστήρια εγίνοντο πράξεις κακαί, δεν θα ηδύνατο να ας αποσιωπήση εις τους αμύητους, αλλά θα τους απέτρεπε από αυτά. Εάν δεν ήσαν καλά, θα τ΄ αποκάλυπτε σε όλους λόγο φιλανθρωπίας. Ώστε οι Αθηναίοι ενώ είχα ετοιμαστεί να τον λιθοβολήσουν, κατεπαύθησαν αμέσως και διετέθησαν συπαθώς προς αυτόν.
Παραθέτω ανέκδοτα του Δημώνακτα, όπως τα μετέφερε ο Λουκιανός. Η μετάφραση από τα αρχαία είναι του αείμνηστου συγγραφέα του Πατούχα, του Βιανίτη Ιωάννου Κονδυλάκη. Από το πρώτο κείμενο για την ευτυχία μάλιστα έχει πάρει ο Νίκος Καζαντζάκης το ρητό του, δεν φοβάμαι τίποτα, δεν ελπίζω τίποτα, είμαι ελεύθερος.
Η ΕΥΤΥΧΙΑ
Ερωτηθείς υπό τινός πως ορίζει την ευτυχία, απάντησε ότι μόνο τον ελεύθερο θεωρεί ευδαίμονα. Αλλ΄ ελεύθεροι είναι πολλοί, απάντησε ο άλλος. Εκείνον, είπε ο Δημώναξ, θεωρώ ελεύθερο, όστις ούτε ελπίζει τι, ούτε φοβείται. Και πως είναι δυνατόν τούτο, είπεν ο άλλος, αφού όλοι είμαστε δούλοι των δύο αισθημάτων; Και όμως, απάντησε ο Δημώναξ, αν εξετάσεις κατά βάθος τα πράγματα, θα ίδης ότι ούτε ελπίδος ούτε φόβου είναι άξια, καθότι πάντως θα λήξουν και τα λυπηρα και τα ευχάριστα.
Ο ΦΑΒΩΡΙΝΟΣ
Ο Φαβωρίνος ήταν Κελτός σοφιστής. Λεγόταν γι΄αυτόν πως ήταν ερμαφρόδιτος. Αλλοι τον θεωρούσαν απλώς ευνούχο. Ηρθε σε φιλονικεία με τον Αδριανό αλλά ο αυτοκράτορας δεν του κράτησε κακία. Ελεγε ότι του έκαναν έκπληξη τρία πράγματα, ότι ήταν Κελτός και μιλούσε ελληνικά, ότι ήταν ευχνούχος και κατηγορήθηκε για μοιχεία και ότι αντέτεινε προς τον ηγεμόνα και ακόμη ζούσε. Εδώ όμως πρόκειτε να αναφερθούμε στον Αθηναίο φιλόσοφο Δημώνακτα.
Όταν ο σοφιστής Φαβωρίνος ήκουσε ότι ο Δημώναξ έσκωπτε τας ομιλίας του και μάλιστα τας μελωδίας τας οποίους παρενέβαλλεν εις αυτάς, και κατηγόρη τούτο ως θηλυπρεπές και ανάρμοστον εις την φιλοσοφίαν, μετέβη προς τον Δημώνακτα και του είπε: - Ποιος είσαι εσύ και χλευάζεις τους λόγους μου; Άνθρωπος, απήντησεν ο Δημώναξ, του οποίου τα ώττα δεν απατώνται.
Επιμένοντος δε του σοφιστού και ερωτώντος τον Δημώνακτα. – Και ποια εφόδια έχεις, εσύ ο αστείος και διατείνεσαι ότι είσαι φιλόσοφος; - Όρχεις, απήντησεν ο Δημώναξ.
Άλλη φορά τον ερώτησε ποιο φιλοσοφικό σύστημα προτιμά. Εκείνος δε απήντησε: - Ποιος σου είπε ότι φιλοσοφώ, και απομακρινόμενος γελούσε δυνατά. – Γιατί γελάς, τον ρώτησε ο άλλος.
- Διότι θέλεις να διακρίνονται οι φιλόσοφοι από τα γένια ενώ είσαι σπανός.
ΠΕΡΙ ΣΙΩΠΗΣ
Μία φορά ο Σιδώνιος, ο οποίος υπήρξε σοφιστής εκ των ευδοκίμων εις τας Αθήνας, έλεγε περί του εαυτού του ότι εδοκίμασε και εγνώρισε πάσαν φιλοσοφία, αλλά ας επαναλάβουμε τους λόγους του:
- Εάν ο Αριστοτέλης με καλέσει, έλεγεν, θα τον ακολουθήσω στο Λύκειο, αν ο Πλάτων, θα μεταβώ εις την ακαδημίαν, αν ο Ζήνων, θα διατρίψω εις την Ποικίλην Στοάν, αν ο Πυθαγόρας με καλέσει θα σιωπήσω. Τότε εσηκώθη εκ του μέσου των ακροατών ο Δημώναξ και του είπεν.
- Ο Πυθαγόρας λοιπόν σε καλεί.
-
ΣΤΟΝ ΙΑΤΡΟ
Κάποτε είχε εμπαίξει ένα αθλητή Ολυμπιονίκη, ο οποίος παρουσιάστηκε με ένδυμα χρωματιστόν, ο δε αθλητής τον εκτύπησε με πέτρα στην κεφαλή και το αίμα άρχισε να τρέχει. Οι παρόντες αγανάκτησαν, ως εάν αυτοί εκτυπήθησαν, και εφώναζαν να πάνε στον Ανθύπατο. Ο δε Δημώναξ είπε:
Όχι στον Ανθύπατο, αλλ΄ εις τον ιατρόν.
Ο ΤΕΤΡΑΠΕΡΑΣΜΕΝΟΣ
Όταν ο Πύθων, νεανίσκος ωραίος και γιός πλουσίου Μακεδόνος, τον παρενοχλούσε και του απηύθυνε μία ερώτηση σοφιστική και επέμεινε ζητώντας την λύση, του είπε:
- Νομίζω ότι είσαι τετραπερασμένος. (Εν οίδα ότι περαίνει. περαίνει = ασελγεί = συμπεραίνει. Τετραπέρατος=Τετραπερασμένος)
Επειδή ο νέος εθύμωσε δια το διφορούμενο εκείνο σκώμμα και του είπε απειλητικώς:
- Θα σου δείξω τώρα αμέσως τον άνδρα.
Ο Δημώναξ εγέλασε και ηρώτησε.
- Ωστε έχεις άνδρα;
ΤΟ ΔΑΚΤΥΛΙΔΙ
Κάποτε ο Δημώνακτας βρήκε ένα δακτυλίδι και δια τοιχοκολλήσεως στην αγορά ζητούσε εκείνον που το έχασε να προσέλθει, να πει το βάρος του δακτυλιδιού, το είδος και την σφραγίδα του δακτυλιολίθου, για να τον λάβει. Μετέβη λοιπόν κάποιος ευειδής νεανίσκος, διατεινόμενος ότι αυτός απώλεσε το δακτυλίδι. Αλλ΄ επειδή ο Δημώναξ είδε ότι εψεύδετο, του είπε:
- Πήγαινε παιδί μου, και φύλαττε τον δακτύλιον σου, γιατί δακτυλίδι δεν έχασες.
Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ ΠΕΡΕΓΡΙΝΟΣ
Ο Περεγρίνος ο Πρωτεύς τον επέπληττε, διότι ως επί το πλείστον εγέλα και έσκωπτε, και του έλεγε:
- Δημώναξ, δεν γίνεσαι ολίγον κυνικός;
Ο Δημώναξ του απεκρίθη
- Και συ Περεγρίνε, δεν γίνεσαι ολίγον άνθρωπος;
Ο ΓΙΟΣ ΤΟΥ ΗΡΩΔΗ
Επειδή ο Ηρώδης αντέδρασε με υπερβολή στον θάνατο του γιού του Πολυδεύκη, ο Δημώνακτας τον επισκέφθηκε και του είπε ότι είναι μάγος και θα μπορούσε να φέρει την σκιά του γιού του, ώστε να συνομιλήσουν πραγματικά, με την προϋπόθεση να του έβρισκε τρεις ανθρώπους που δεν είχαν κλάψει ποτέ κανένα.
ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΛΑΤΡΕΣ
Κορόιδευε συνήθως εκείνους που στις ομιλίες τους χρησιμοποιούσαν πολύ αρχαίες και ασυνήθιστες λέξεις, προς ένα δε εκ τούτων, ο οποίος του είχε απαντήσει με υπεραττικίζουσα γλώσα, είπε:
- Εγώ φίλε μου σε ρώτησα σήμερα και σύ μου απαντάς από την εποχή του Αγαμέμνονα.
Ο ΡΩΜΙΟΣ
Όταν μια φορά κάποιος Ρωμαίος, γέρος και σωματώδης, επεδείκνυε προς τον Δημώνακτα την δεξιότητα του στους ξιφισμούς, κτυπώντας με το ξίφος σε πάσσαλο. Ρωτούσε δε πως του εφαίνετο σαν ξιφομάχος.
- Λαμπρός, του είπε, αν έχεις ξύλινο ανταγωνιστή.
Η ΠΑΤΡΙΔΑ
Προκειμένου να λουσθεί, εδίσταζε να εισέλθει στο νερό, επειδή ήταν πολύ ζεστό. Κάποιος παρειστάμενος τον κατηγόρησε ως δειλό.
- Δε μου λες, είπε ο Δημώναξ, εάν καώ, υπέρ πατρίδος θα το πάθω;
ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΚΟΥΦΑ
Όταν κάποιος φίλος του τον κάλεσε στο ναό του Ασκληπιού για να προσευχηθούν, είπε:
- Πολύ κουφό νομίζεις τον Ασκληπιό, εάν δεν μπορεί να μας ακούσει κι από εδώ προσευχόμενους;
Ερωτηθείς δε αν η ψυχή είναι αθάνατος.
- Όπως και όλα τα άλλα, απάντησε.
Τι φρονείς περί του κάτω κόσμου, ερώτησε τις.
- Περίμενε, απάντησε ο Δημώναξ, και άμα πάω θα σου γράψω.
Ακουσα δε αυτόν να λέει προς ένα νομομαθή, ότι οι νόμοι κινδυνεύουν να είναι άχρηστοι, είτε για τους κακούς, είτε για τους χρηστούς. Γιατί οι καλοί δεν χρειάζονται νόμους, ενώ οι κακοί δεν γίνονται καλύτεροι.
 |
| Το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγεία. |
Ο ένας αρμέγει τον τράγο και ο άλλος κρατάει από κάτω το κόσκινο για να δεχθεί το γάλα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου